De Europese Unie leent €90 miljard aan Oekraïne om de begrotingstekorten voor 2026 en 2027 te dekken. Demissionair premier Dick Schoof is «buitengewoon tevreden» met de afspraak, ondanks dat Nederland liever bevroren Russisch geld had gebruikt. De beslissing kwam donderdagnacht om drie uur in Brussel na urenlange onderhandelingen tussen de 27 EU-leiders.
Het was een compromis na een patstelling over de financiering. De EU leent het bedrag zelf op de kapitaalmarkt, met de eigen begroting als onderpand. Oekraïne hoeft pas terug te betalen als Rusland oorlogsschade gaat vergoeden.
Het verzet tegen Russische tegoeden te groot
De meeste EU-landen, waaronder Nederland, Duitsland en Polen, wilden aanvankelijk de €210 miljard aan bevroren Russische tegoeden gebruiken als onderpand voor de lening. «Dat was onze voorkeursoptie, maar je merkt dat een aantal landen toch de onzekerheden te groot vonden», zei Schoof na afloop van de top.
België voerde het verzet aan. Premier Bart De Wever vreesde juridische en financiële gevolgen voor zijn land, waar het meeste Russische geld ligt via effectenbewaarhuis Euroclear. Hij eiste «onbeperkt» garanties van zijn EU-collega's.
Ook Italië en Frankrijk toonden zich terughoudend over directe inzet van Russische tegoeden.
De Nederlandse positie en eurobonds
Voor Schoof was het cruciaal dat de lening geen eurobond is – gezamenlijke Europese obligaties waar Nederland traditioneel tegen is. Hij benadrukte dat de lening geen eurobond is. «Daar zouden we nooit aan meewerken.»
De premier benadrukte dat Oekraïne nu financiële zekerheid heeft. «Het belangrijkste is: de 90 miljard is beschikbaar. Daarmee kunnen ze economisch én militair in 2026 en 2027 gewoon vooruit», aldus Schoof. Hij verwacht dat Oekraïne «ontzettend blij» zal zijn met de oplossing, ook al had het land liever Russisch geld gezien.
Hongarije, Slowakije en Tsjechië apart
Drie landen die zich normaal verzetten tegen Oekraïnesteun – Hongarije, Slowakije en Tsjechië – hielden zich afzijdig van het leningbesluit. De lening raakt hun nationale begrotingen niet. Hierdoor konden ze de beslissing niet blokkeren. Schoof noemde dit «is eigenlijk goed nieuws».
De Russische tegoeden blijven bevroren
De EU houdt de honderden miljarden euro's van de Russische centrale bank bevroren. «Ze blijven beschikbaar voor herstelbetalingen door Rusland aan Oekraïne», verzekerde Schoof. De EU-leiders houden de optie open om de tegoeden later alsnog te gebruiken voor terugbetaling van de lening.
Bondskanselier Friedrich Merz bevestigde donderdagnacht: «Als Rusland geen herstelbetalingen doet (...) zullen wij gebruik maken van de tegoeden om de lening terug te betalen» De Europese Commissie gaat hiervoor een wetgevingsvoorstel ontwikkelen.
EU-president António Costa benadrukte dat de unie haar belofte aan Kyiv heeft waargemaakt. «Dat hadden we beloofd, dat hebben we geleverd», zei hij na afloop. Op X schreef hij donderdag bij aanvang van de top: «Vrede krijg je niet voor niets. Die is onbetaalbaar»
Let op: Dit artikel is gemaakt met Kunstmatige Intelligentie (AI).
