Cukrzyca to jedna z najczęstszych chorób przewlekłych, niosąca za sobą wiele powikłań, w tym wspomniany zespół stopy cukrzycowej. Częstość jego występowania szacuje się na 1,3 do 12 proc. w zależności od kraju; aż 15 do 25 proc. pacjentów z cukrzycą prawdopodobnie doświadczy tego groźnego powikłania. Niepokojące są dane podające, iż u pacjentów z ZSC występuje wysoka 5-letnia śmiertelność sięgająca aż 46 proc., wyższa niż w przypadku wielu nowotworów.
Badania przedkliniczne dotyczące 1/2 chlorowodorku esmololu w 14-proc. żelu sugerowały, iż może on być skuteczną dodatkową opcją leczenia zespołu stopy cukrzycowej. By potwierdzić przypuszczenia, wieloośrodkowy zespół badaczy z Indii przeprowadził randomizowane podwójnie zaślepione badanie, do którego włączono 176 chorych z ZSC i przydzielono losowo w stosunku 3:3:1 do otrzymywania esmololu plus standardowej opieki, samej standardowej opieki lub placebo w żelu i standardu leczenia. Interwencję prowadzono przez 12 tygodni, a następnie obserwowano aż do 24. tygodnia.
Pierwszorzędowym wynikiem był odsetek zagojonych ran w ciągu 12-tygodniowej fazy leczenia.
Odsetek chorych w grupie otrzymującej esmolol, którzy osiągnęli cel leczenia, wyniósł 60,3 proc. w porównaniu z 41,7 proc. uczestników w grupie leczonej zgodnie ze standardem. Docelowe zamknięcie owrzodzenia do końca badania (tydzień 24.) osiągnięto u 77,2 proc. uczestników w grupie otrzymującej esmolol oraz u 55,6 proc. w grupie standardowej terapii.
W obu powyższych przypadkach osiągnięto istotność statystyczną. Mediana czasu zamknięcia rany wynosiła 85 dni w grupie badawczej i nie była możliwa do oszacowania w drugiej z grup. Istotne korzyści ze stosowania esmololu zaobserwowano u pacjentów z dodatkowymi czynnikami utrudniającymi gojenie. Zdarzenia niepożądane związane z leczeniem odnotowano u 18,8 proc. uczestników, ale większość z nich nie była związana z badanym lekiem.
Skuteczny, bezpieczny, prosty i tani sposób na trudno gojącą się ranę – pozostaje czekać na większą liczbę badań, które potwierdzą powyższe, jakże pomyślne, wyniki.
Opracowanie: lek. Damian Matusiak
