Fentanyl to lek z grupy opioidowych leków przeciwbólowych. Znajduje się najwyżej na tzw. drabinie analgetycznej, ustanowionej przez WHO do określania schematu stosowania leków przeciwbólowych. Z uwagi na swoje adekwatności ma wąskie zastosowanie. Używa się go wyłącznie do zwalczania bólu nowotworowego, u pacjentów paliatywnych. Stosuje się go też w intensywnej terapii do wprowadzania pacjentów w ciężkim stanie w tzw. śpiączkę farmakologiczną.
– Fentanyl to najsilniejszy na świecie lek przeciwbólowy o działaniu narkotycznym. Szybkość uzależniania się od niego można liczyć w dniach; po kilkudziesięciu jest już głębokie, a wyjście z uzależnienia jest niezwykle trudne – powiedział w rozmowie z PAP toksykolog dr Eryk Matuszkiewicz.
Z istną „epidemią fentanylu” boryka się od kilku lat Ameryka. Rocznie umiera tam z jego powodu około 70 000 osób. W USA przedawkowanie opioidów to najczęstsza przyczyna śmierci osób od 18. do 50. roku życia.
- Czytaj również: Fentanyl w Polsce – abstrakcja czy realne zagrożenie?
Komisja Kongresu USA stwierdziła niedawno, iż rząd chiński stara się zalać USA fentanylem poprzez dotowanie substancji niezbędnych do jego wytwarzania. Pracujący dla komisji śledczy dotarli do pekińskiego portalu rządowego, poprzez który chińscy producenci wytwarzający tzw. prekursory fentanylu mogą zawnioskować o zwolnienia podatkowe – pod warunkiem, iż sprzedają substancje poza terenem Chin.
Epidemia fentanylu w Polsce
W Polsce trudno jeszcze mówić o epidemii fentanylu. Jednak w zauważalny sposób wzrosła w naszym kraju liczba zgonów wywołanych jego przedawkowaniem. Jaskrawym tego przykładem jest dziewięciotysięczny Żuromin na Mazowszu. Od początku roku z powodu przedawkowania fentanylu straciło tam życie pięć osób.
Temat zajęli się dziennikarze programu „Uwaga” TVN. Sfilmowali jednego dnia 20 osób, wchodzących do klatki schodowej po narkotyk do miejscowego dilera. W tym niewielkim miasteczku, według rodzin ofiar, jest dwóch dilerów. Wszyscy o nich wiedzą, choć chyba nie wszyscy robią to, co powinni.
– Prowadzone jest za każdym razem śledztwo pod nadzorem prokuratury. Jednak nie został postawiony nikomu zarzut przyczynienia się do śmierci tych osób – twierdzi aspirant Tomasz Łopiński, rzecznik komendy policji w Żurominie.
W lecznictwie zamkniętym fentanyl stosowany jest w formie ampułek, a w lecznictwie otwartym – w postaci plastrów lub sprejów donosowych. Aby pozyskać fentanyl, osoby uzależnione ekstrahują go np. z kupionych na czarnym rynku plastrów leczniczych. Można się spotkać także z mieszankami fentanylu z innymi środkami o działaniu odurzającym, np. z lekiem weterynaryjnym ksylazyną czy z benzodiazepinami.
