EOS we krwi – interpretacja wyników

termedia.pl 1 tydzień temu

Zdjęcie: 123RF

Eozynofile (EOS) – jeden z rodzajów leukocytów (białych krwinek) – należą do grupy granulocytów. Ich główną funkcją jest udział w reakcjach alergicznych, zwalczanie pasożytów oraz regulacja procesów zapalnych. Są szczególnie aktywne w odpowiedzi na zakażenia pasożytnicze i w chorobach o podłożu alergicznym, takich jak astma czy atopowe zapalenie skóry.

Czym są eozynofile?

Eozynofile stanowią niewielki odsetek leukocytów, jednak ich liczba może wzrastać w określonych warunkach zdrowotnych.

Zawierają w cytoplazmie ziarnistości wypełnione enzymami, które mogą niszczyć struktury patogenów i uczestniczyć w regulacji układu odpornościowego. Ich główne funkcje to:

zwalczanie pasożytów – szczególnie nicieni i przywr, poprzez wydzielanie toksycznych substancji,
udział w reakcjach alergicznych – poprzez produkcję histaminazy, która neutralizuje histaminę,
regulacja odpowiedzi immunologicznej – poprzez modulację stanu zapalnego,
udział w chorobach autoimmunologicznych – eozynofile mogą brać udział w patogenezie niektórych chorób zapalnych.

Kiedy wykonać badanie EOS?

Oznaczenie liczby eozynofilów jest standardowym elementem morfologii krwi i zalecane w przypadku:

podejrzenia infekcji pasożytniczych,
diagnostyki i monitorowania chorób alergicznych (np. astma oskrzelowa, alergiczny nieżyt nosa, atopowe zapalenie skóry),
oceny stanów zapalnych o podłożu immunologicznym,
monitorowania przewlekłych infekcji bakteryjnych,
diagnostyki zespołów eozynofilowych,
oceny chorób hematologicznych, takich jak eozynofilia nowotworowa.

Wartości referencyjne EOS

Wartości referencyjne EOS mogą różnić się w zależności od wieku i laboratorium – orientacyjne wartości poniżej.

Liczba eozynofilów w krwi obwodowej (EOS, × 10ł/μl):

Płód:

16.–19. tydzień: <0,06 × 10ł/μl,
20.–27. tydzień: <0,1 × 10ł/μl.

Noworodki:

0–1 dni: <1,0 × 10ł/μl,
2–30 dni: <0,82 × 10ł/μl.

Dzieci:

2 miesiące–6 lat: <0,84 × 10ł/μl,
>7 lat: 0,86 × 10ł/μl.

Dorośli: 0,05–0,5 × 10ł/μl.

Procentowy udział eozynofilów wśród leukocytów (EOS, proc.):

Noworodki: 0–5 proc.,
Dzieci: (1–18 lat): 0–5 proc.,
Dorośli: 0–5 proc.

Podwyższony EOS (eozynofilia)

Zwiększona liczba eozynofilów może świadczyć o:

chorobach alergicznych (np. astma oskrzelowa, pokrzywka, atopowe zapalenie skóry),
zakażeniach pasożytniczych (np. glistnica, włośnica, schistosomatoza),
chorobach autoimmunologicznych (np. zapalenie naczyń z eozynofilią, zespół Churga-Strauss),
niektórych nowotworach hematologicznych (np. przewlekła białaczka eozynofilowa, chłoniaki, zespoły mieloproliferacyjne),
chorobach zakaźnych i przewlekłych stanach zapalnych,
reakcjach na leki (np. antybiotyki, niesteroidowe leki przeciwzapalne, leki stosowane w chemioterapii),
niedoborach immunologicznych.

Niski EOS (eozynopenia)

Obniżona liczba eozynofilów może sugerować:

ciężkie infekcje bakteryjne (np. sepsa, zapalenie płuc),
ostre stany zapalne i stres fizyczny,
terapie kortykosteroidami, które hamują produkcję eozynofilów,
zaburzenia funkcji szpiku kostnego (np. aplazja szpiku, choroby mielodysplastyczne),
niedożywienie i wyniszczenie organizmu,
ciążę, w której może występować fizjologiczne obniżenie eozynofilów.

Eozynopenia najczęściej występuje w ostrych zakażeniach bakteryjnych i ciężkich stanach zapalnych.

Dodatkowe znaczenie diagnostyczne EOS w morfologii krwi

Analiza liczby eozynofilów powinna być interpretowana wraz z innymi parametrami morfologii krwi:

wysoki EOS + podwyższona liczba leukocytów (WBC): choroby alergiczne, pasożytnicze lub eozynofilia nowotworowa,
niski EOS + niska liczba leukocytów (WBC): immunosupresja, aplazja szpiku,
wysoki EOS + podwyższony odsetek monocytów (MONO): przewlekłe infekcje pasożytnicze, choroby autoimmunologiczne,
niski EOS + podwyższony odsetek neutrofili (NEU): ostre infekcje bakteryjne.

Zgodnie z wytycznymi Polskiego Towarzystwa Diagnostyki Laboratoryjnej i Kolegium Medycyny Laboratoryjnej dotyczącymi badania morfologii krwi w przypadku postępowań mających na celu pobranie krwi na badanie morfologii krwi należy uwzględnić zachowanie procedur przedanalitycznych, zwłaszcza takich jak:

przygotowanie pacjenta: pacjent powinien być poinformowany o konieczności unikania intensywnego wysiłku fizycznego przed pobraniem krwi oraz o ewentualnych wymaganiach dotyczących poszczenia,
pobranie próbki: krew należy pobierać z żyły łokciowej, stosując odpowiednie techniki aseptyczne, aby uniknąć hemolizy i kontaminacji próbki,
rodzaj probówki: do badania morfologii krwi zaleca się użycie probówek z antykoagulantem EDTA,
czas i warunki transportu: próbki powinny być dostarczone do laboratorium w ciągu 2 godzin od pobrania, w temperaturze pokojowej, aby zapewnić stabilność komórek krwi.

Morfologia – pozostałe wyniki