Zajęcia wspierające rozwój emocjonalny, komunikację i relacje rodzinne
🎯 Cel ogólny:
Wzmacnianie pozytywnych relacji z tatą, rozwijanie umiejętności wyrażania emocji, wdzięczności i budowanie poczucia przynależności rodzinnej.
🧠 Cele szczegółowe:
- Dziecko rozpoznaje i nazywa emocje związane z relacjami rodzinnymi.
- Dziecko wykonuje prosty upominek dla taty (z pomocą nauczyciela).
- Dziecko uczestniczy w rozmowie na temat roli taty w jego życiu.
- Dziecko rozwija sprawność manualną i językową.
⏰ Czas trwania:
45–60 minut
👶 Grupa:
Dzieci w wieku przedszkolnym, w tym dzieci z ASD (z możliwością dostosowania indywidualnego)
🧩 Przebieg zajęć:
1. 🟢 Powitanie i krąg uczuć (10 minut)
„Co najbardziej lubię robić z tatą?”
- Dzieci siedzą w kole z nauczycielem i maskotką (np. Miś DzieńTatuś).
- Każde dziecko, trzymając maskotkę, mówi (lub pokazuje obrazkiem), co lubi robić z tatą: grać w piłkę, spacerować, budować z klocków, czytać bajki.
- Wersja wspomagająca: użycie tablicy z piktogramami czynności i emocji.
Pytania pomocnicze:
- Czy Twój tata śmieje się razem z Tobą?
- Jak wygląda Twój tata, gdy się cieszy?
- Co tata mówi, kiedy jesteś smutny?
Jak pomóc dziecku z ASD w rozumieniu i wyrażaniu emocji? Praktyczne scenariusze zajęć dla terapeutów, pedagogów i rodziców eBook 20 zł
2. 🎨 Część plastyczna: Laurka (15–20 minut)
Materiały:
- Kolorowe kartki, klej, nożyczki, kredki, gotowe szablony taty, siebie.
Zadanie:
- Każde dziecko tworzy laurkę dla taty, na której przykleja serce i rysuje siebie z tatą.
- Możliwość wklejenia zdjęcia dziecka (jeśli dostępne) lub pokolorowania gotowego szablonu.
Dla dzieci niemówiących: mogą wybrać obrazki z symbolami, które mówią, co czują do taty (np. „kocham”, „lubię spędzać czas”, „przytulam”).
3. 📖 Bajkoterapia: „Najsilniejszy tata na świecie” (10 minut)
Krótka opowieść z ilustracjami:
Tata niedźwiedź pomaga swojemu małemu misiowi pokonywać różne trudności – uczy go, jak być odważnym, jak się przytulać i jak odpoczywać.
Dzieci słuchają bajki i na końcu odpowiadają (lub pokazują), co ich tata robi podobnie jak bohater bajki.
Poniżej znajduje się krótka bajka terapeutyczna z ilustracyjnym potencjałem pt. „Najsilniejszy Tata na świecie” – idealna do przeczytania przedszkolakom (w tym dzieciom z ASD), jako część zajęć z okazji Dnia Ojca. Tekst zawiera proste emocjonalne przesłania, rytmiczne powtórzenia i miejsca na pauzy, by dzieci mogły się włączyć.
📖 Bajka: „Najsilniejszy Tata na świecie”
Dawno, dawno temu, w sercu zielonego, pachnącego lasu, pod ogromnym, rozłożystym dębem mieszkał mały miś o imieniu Tuptuś. Miał mięciutkie futerko, bardzo czuły nosek… i pewien problem.
– Tatusiu… – szepnął Tuptuś pewnego ranka – boję się wejść na skałę nad strumykiem. Co, jeżeli spadnę?
Wtedy Tata Niedźwiedź, ogromny i ciepły jak koc w zimową noc, uśmiechnął się i powiedział spokojnie:
– Każdy bohater czasem się boi, Tuptusiu. Ale odwaga to nie brak strachu – to robienie małych kroków mimo niego.
Tuptuś spojrzał na swojego tatę. Tata ujął jego łapkę. Razem weszli na skałę. Z góry świat wyglądał inaczej – pięknie i spokojnie. A Tuptuś poczuł się jak… prawdziwy niedźwiedź!
Innego dnia, gdy chmury przesłoniły niebo, a wiatr szumiał w koronach drzew, Tuptuś zawołał:
– Tato… smutno mi. Nie wiem dlaczego. Chyba chciałbym się schować…
Tata Niedźwiedź położył się obok niego na miękkim mchu, otulił go łapą i powiedział:
– Każdy dzień jest inny, synku. Czasem słońce świeci w sercu, a czasem nie. To też jest w porządku.
Tuptuś wtulił się w tatę. Oddech Taty był głęboki, spokojny. I wtedy Tuptuś poczuł się bezpieczny. Bo wiedział, iż choćby w pochmurne dni… jego Tata jest przy nim.
Kiedy indziej Tuptuś był bardzo zmęczony. Po dniu pełnym zabaw i odkryć oczy same mu się zamykały, ale nie chciał jeszcze spać.
– Ale Tatusiu, przecież superbohaterowie nie śpią! – protestował.
– Właśnie dlatego śpią – odparł Tata Niedźwiedź z uśmiechem. – Bo muszą naładować swoje moce. A ty, mój supermisiu, potrzebujesz ich jeszcze więcej, bo masz wielkie serce.
Tuptuś wtulił się w miękką sierść taty i zasnął z uśmiechem.
🧸 Zakończenie opowieści (dla nauczyciela):
Po przeczytaniu bajki zapytaj dzieci:
- A co robi Twój tata, kiedy się boisz?
- Czy Twój tata lubi się przytulać?
- Jak wygląda odpoczynek z Twoim tatą?
- Czego Twój tata Cię uczy?
Dzieci mogą odpowiedzieć słownie, pokazać gestem, wybrać obrazek lub narysować sytuację. Wersja alternatywna: ułóż z dziećmi „mapę mocy Taty” – każda moc (np. „Umie słuchać”, „Pomaga”, „Przytula”, „Śmieje się”) jest narysowana lub napisana na laurce i przyklejana do wspólnego plakatu.
4. 🎶 Piosenka dla taty (10 minut)
Piosenka: „Tato, już lato!” (lub inna prosta melodia z gestami)
Nauka prostych wersów z pokazywaniem:
Zawsze blisko, zawsze wspiera,
ja mam w Tobie przyjaciela.
Gdy coś rozleję albo popsuję,
Ty się uśmiechasz i mnie ratujesz.
Alternatywa:
- Jeśli dziecko nie śpiewa – może uderzać rytmicznie w bębenek lub klaszcze, uczestnicząc w muzycznej zabawie.
5. 🧡 Wręczanie prezentów i pamiątkowe zdjęcia (10 minut)
- Dzieci wkładają swoje laurki do kopert z napisem „Dla Taty”.
- Jeśli w przedszkolu odbywa się spotkanie z rodzicami – dzieci wręczają je osobiście.
- W innym przypadku – nauczyciel pakuje laurki do teczek lub przekazuje rodzicom przy odbiorze.
💡 Pomysły na rozszerzenie:
- Stworzenie galerii zdjęć „Tata i ja” w sali.
- Zaproszenie taty do nagrania krótkiej wiadomości głosowej do dziecka („Cześć! Tato cię kocha!” – świetnie sprawdza się u dzieci niewerbalnych).
- Warsztaty „Tata uczy mnie…”, podczas których dzieci pokazują, czego uczą się od taty.
📌 Uwagi dla nauczyciela:
- Dzieci ze spektrum autyzmu mogą potrzebować czasu w przygotowanie się do rozmowy o emocjach – warto wcześniej zapowiedzieć temat zajęć.
- Dla dzieci z trudnościami w komunikacji zaleca się wsparcie w postaci PCS/piktogramów i alternatywnych form wyrazu (rysunek, ruch, symbol).
- Zajęcia można zakończyć spokojną aktywnością wyciszającą: np. „oddech motyla” lub relaks przy dźwiękach natury.
📘 Zespół Aspergera i spektrum autyzmu – najczęściej zadawane pytania, najlepsze odpowiedzi eBook 18 zł
📚 Trening Uwagi i Koncentracji dla Ucznia ze Spektrum Autyzmu: Ćwiczenia, Scenariusze, Inspiracje eBook 18 zł
IPET dla ucznia z Zespołem Aspergera – Praktyczny Przewodnik eBook 17 zł
📘 Oceny opisowe ucznia z autyzmem i Zespołem Aspergera – gotowe przykłady do wykorzystania (klasy 1–8) eBook 19 zł
Arkusze, karty pracy, materiały dla dzieci i młodzieży ze spektrum autyzmu