Ciąża to stan zwiększonego zapotrzebowania metabolicznego, który wymusza istotne zmiany w fizjologii endokrynnej. W tym okresie często współistnieją dwa zaburzenia – dysfunkcja tarczycy i cukrzyca ciążowa. Choć wpływ hormonów tarczycy na metabolizm glukozy jest znany, przez cały czas pozostaje wiele pytań dotyczących jego znaczenia klinicznego w ciąży.
Na łamach „The Lancet Diabetes & Endocrinology” opublikowano metaanalizę badającą zależność pomiędzy czynnością tarczycy a ryzykiem cukrzycy ciążowej i wskaźnikami gospodarki węglowodanowej. Analiza objęła dane indywidualne z prospektywnych badań kohortowych, w których oceniano stężenia TSH, FT4, FT3, całkowitej T3, obecność przeciwciał przeciwtarczycowych oraz rozpoznania kliniczne takie jak subkliniczna niedoczynność czy nadczynność tarczycy.
Spośród 52 632 kobiet w 17 kohortach, 1687 (3,2%) miało subkliniczną niedoczynność tarczycy, 1153 (2,2%) izolowaną hipotyroksynemię, a 2958 (4,7%) rozwinęło cukrzycę ciążową. W porównaniu z eutyreozą, izolowana hipotyroksynemia wiązała się z wyraźnie wyższym ryzykiem cukrzycy ciążowej (6,5% vs 3,5%). Ryzyko wzrastało także przy niższych stężeniach FT4 oraz wyższych stężeniach FT3 i stosunku FT3/FT4. Co istotne, nie stwierdzono związku pomiędzy subkliniczną niedoczynnością tarczycy ani obecnością przeciwciał przeciwtarczycowych a rozwojem cukrzycy ciążowej.
Wnioski płynące z tego badania rzucają nowe światło na dotychczasowe postrzeganie relacji między zaburzeniami tarczycy a metabolizmem glukozy w ciąży. To niższe stężenie FT4 i izolowana hipotyroksynemia, a nie subkliniczna niedoczynność tarczycy czy autoimmunizacja, wydają się kluczowymi czynnikami ryzyka. Dla diabetologów oznacza to, iż monitorowanie parametrów czynności tarczycy, zwłaszcza FT4, może w przyszłości stanowić cenne uzupełnienie profilaktyki i wczesnego wykrywania cukrzycy ciążowej. Potrzebne są jednak dalsze badania, aby ocenić, czy wczesne wdrożenie lub modyfikacja leczenia lewotyroksyną mogłaby realnie wpłynąć na insulinooporność i przebieg leczenia hiperglikemii u ciężarnych.
