Dorośli z ADHD. Z jakimi problemami muszą się mierzyć?

ADHD dotyka nie tylko dzieci i młodzież, ale i osoby dorosłe. Cechuje je m.in duża ekspresyjność i trudność w kontrolowaniu impulsów. Rozpoznanie zaburzenia przez lekarza psychiatrę i podjęcie leczenia i psychoterapii przynosi pozytywne skutki.

ADHD to zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytami uwagi (zespół hiperkinetyczny). Wyróżnia się trzy podstawowe grupy objawów: nadmierna aktywność ruchowa, nadmierna impulsywność oraz zaburzenia uwagi. Choć jest to zaburzenie kojarzone z okresem dzieciństwa, objawy przetrwałego ADHD utrzymują się u 2/3 dorosłych na poziomie zaburzającym funkcjonowanie.

Na podstawie wielu badań udało się dojść do wniosku, iż zespół nadpobudliwości psychoruchowej zaczyna się w dzieciństwie i większości przypadków ma podłoże genetyczne.

Wiedza społeczna na temat tego, iż problem ADHD może dotyczyć także dorosłych, jest znikoma. Idzie za tym brak zrozumienia takich osób przez otoczenie. Osoby z niezdiagnozowanym i nieleczonym ADHD mogą mieć poważne problemy z funkcjonowaniem w społeczeństwie.

Podstawowymi objawami ADHD są problemy z koncentracją i nadmierną aktywnością psychoruchową. Prawidłowe zdiagnozowanie jest możliwe wówczas, gdy objawy te ujawniają się w różnych sytuacjach.

Objawy, które mogą występować u dorosłych z ADHD związane z nadruchliwością:

• zniecierpliwienie;
• ciągłe lub częste uczucie wewnętrznego niepokoju – poczucie, iż chciałoby się być już w innym miejscu;
• wiercenie się;
• nadmierna gadatliwość;
• mała efektywność pracy, pomimo pozostawania ciągle aktywnym;
• preferowanie zajęć wymagających aktywności fizycznej.

Objawy, które mogą występować u dorosłych z ADHD związane z impulsywnością:

• nadużywanie nikotyny i alkoholu;
• nadużywanie środków psychoaktywnych lub uzależnienie;
• zbyt nieuważna i/lub szybka jazda samochodem;
• duża reaktywność emocjonalna, nagłe wybuchy gniewu;
• impulsywna zmiana pracy;
• przeszkadzanie innym;
• impulsywne wydatki – trudności w zarządzaniu pieniędzmi;
• trudności z utrzymywaniem dłuższych relacji.

Objawy, które mogą występować u dorosłych z ADHD związane z zaburzeniami koncentracji uwagi:

• trudności z wysłuchaniem do końca podawanych instrukcji lub wypowiedzi rozmówcy;
• trudność z dokończeniem rutynowych zadań;
• poczucie „przygniecenia” dużymi projektami;
• nieprzestrzeganie terminów;
• wyraźna dezorganizacja, szczególnie połączona z bardzo słabym zarządzaniem czasem;
• zapominanie o różnych codziennych zobowiązaniach;
• spóźnianie się na spotkania;
• opóźnienie reakcji i odkładnie na potem;
• trudności z podejmowaniem decyzji
• trudności z rozpoczynaniem zadań i przeskakiwaniem między nimi.

Rozpoznanie i leczenie ADHD u osób dorosłych ma głęboki sens. Jest to zaburzenie, w którym podjęcie leczenia psychoterapeutycznego i/lub farmakologicznego, może całkowicie zmienić ich funkcjonowanie oraz polepszyć relacje zarówno z samym sobą jak i z otoczeniem.