Dlaczego maść z witaminą F zwana jest pogromczynią zmarszczek?

Witamina F (wielonienasycone kwasy tłuszczowe omega-3 i omega-6) jest ważna dla zdrowia organizmu, w tym także dla wyglądu naszej skóry. Dostarczana wraz z dietą dba o dobrą kondycję skóry, w tym jej prawidłową budowę i nawilżenie, a także działa przeciwłojotokowo. Ostatnie doniesienia mówią także o działaniu przeciwstarzeniowym, w tym przeciwzmarszczkowym witaminy F będącej składnikiem dermoskometyków. Sprawdźmy, czy ta teza ma podparcie w badaniach.

Maść z witaminą F znana jest prawdopodobnie mamom maluszków, bo świetnie radzi sobie z zapobieganiem odparzeniom okołopieluszkowym, chroniąc delikatną skórę dzieci. Maść sprawdza się także w pielęgnacji pachwin, fałdów skórnych i ich okolic. Ostatnio zrobiło się także głośno o przeciwzmarszczkowym działaniu witaminy F. Postanowiliśmy sprawdzić, co na ten temat mówią badania i czy faktycznie maść pomaga pozbyć się zmarszczek.

Zanim przejdziemy do omówienia zalet witaminy F w pielęgnacji skóry, sprawdźmy czym jest i jakie są jej adekwatności prozdrowotne.

Co to jest witamina F?

Witaminą F nazwane zostały wielonienasycone kwasy tłuszczowe, czyli znane nam kwasy omega-3 i omega-6. Należą do nich kwasy:

• linolowy (LA) – omega 6 – bogatym jego źródłem są oleje roślinne, m.in. słonecznikowy, krokoszowy, z kiełków pszenicy, z pestek winogron, sojowy, sezamowy, kukurydziany i arachidowy;
• α-linolenowy (ALA) – omega 3 – znajdziemy go w oleju lnianym, rzepakowym, sojowym, z orzechów włoskich, z kiełków pszenicy oraz w glonach i morskim fitoplanktonie;
• γ-linolenowy (GLA) – omega 6 – obfituje w niego olej z nasion wiesiołka, z nasion ogórecznika, z nasion czarnej porzeczki i konopny;
• arachidonowy (AA) – omega 6 – obecny w produktach pochodzenia zwierzęcego;
• eikozapentaenowy (EPA) – omega 3 – znajdziemy go w tłuszczu rybim;
• dokozaheksaenowy (DHA) – omega 3 – również obecny w tłuszczu rybim.

Nazwa „witamina” dla kwasów wzięła się stąd, iż muszą one być dostarczane do organizmu człowieka wraz z pożywieniem, gdyż ciało ich nie syntetyzuje. Jednak nie do końca jest to prawda, bo nie syntetyzujemy tylko kwasu linolowego i α-linolenowego, a inne powstają w naszym organizmie w przemianach metabolicznych.

Właściwości nienasyconych kwasów tłuszczowych obecnych w diecie

O tym, jak ważne jest dostarczanie z pokarmem nienasyconych kwasów tłuszczowych, napisanych zostało już wiele prac naukowych. Dla porządku przypomnijmy najważniejsze ich zadania:

• wpływają na gospodarkę lipidową organizmu;
• biorą udział w transporcie cholesterolu;
• zapewniają stabilność lipidów budujących błony komórkowe;
• dbają o prawidłową budowę i nawilżenie naszej skóry;
• regulują wydzielanie w gruczołach łojowych;
• hamują nadmierną agregację płytek krwionośnych;
• lekko obniżają ciśnienie tętnicze;
• są ważnym elementem układu odpornościowego;
• są niezbędne do prawidłowego rozwoju mózgu i wzroku, zwłaszcza w wieku płodowym, jak i u małych dzieci;
• są niezbędne do zachowania prawidłowej płodności u kobiet i mężczyzn.

Wpływ dietetycznej witaminy F na skórną barierę hydrolipidową

Budowa i rola bariery skórnej

Rolą bariery skórnej jest osłanianie nas przed wpływem szkodliwych czynników zewnętrznych. Przyczynia się ona także do zachowania homeostazy całego organizmu. Szczególnie ważna dla tej funkcji jest warstwa rogowa naskórka.

Czym jest warstwa rogowa naskórka?

Warstwa rogowa naskórka składa się ze specyficznych komórek zwanych keranocytami, połączonych ze sobą dzięki kompleksów lipidowych. Kompleksy te zawierają ceramidy, sterole, wolne kwasy tłuszczowe, skwalen i fosfolipidy.

Dodatkowo warto pamiętać, iż narażanie się na zbyt wysokie i zbyt niskie temperatury oraz nadmiar promieniowania UV osłabia jakość tej bariery. To samo dotyczy różnego rodzaju środków chemicznych używanych na co dzień w gospodarstwie domowym oraz zbyt mocnych kosmetyków do oczyszczania skóry.

NNKT w warstwie rogowej skóry

Niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe (NNKT) są składnikiem kompleksów tłuszczowych budujących warstwę rogową naskórka.

Przykładowo:

1. Ceramid-1 zawiera w sobie kwas linolowy i gdy mamy w diecie niedobór kwasu linolowego, to funkcja ochronna tego ceramidu jest zaburzona.
2. Kwas linolowy jest też jednym ze składników fosfolipidów. Należy do nich np. lecytyna, która po rozłożeniu dostarcza skórze wolne kwasy tłuszczowe regulujące jej kwasowość. Lecytyna reguluje także proces oddychania skóry oraz buduje błony komórkowe.
3. GLA (kwas γ-linolenowy) powstaje naturalnie w naszej skórze z kwasu linolowego pochodzącego z diety. Jednak z wiekiem wydajność tego procesu maleje, co zwiększa suchość skóry. Czasem zaburzenia tej przemiany mogą też wiązać się z takimi chorobami jak np. atopowe zapalenie skóry (AZS) lub łuszczyca. GLA ulega w organizmie przemianom metabolicznym m.in. do prostaglandyny 1 i dzięki temu ma działanie przeciwzapalne, obniżające poziom lipidów w surowicy krwi, przeciwzakrzepowe i antyproliferacyjne. Ponadto jest składnikiem fosfolipidów błon komórkowych, co zapewnia ich integralność i prawidłowe działanie.

Wpływ niedoboru witaminy F na skórę

Niedobór wielonienasyconych kwasów tłuszczowych w diecie sprawia, iż skóra staje się mniej odporna na czynniki zewnętrzne, takie jak alergeny, substancje drażniące czy drobnoustroje.

Cera staje się też bardziej skłonna do podrażnień, mogą pojawić się odparzenia. Goi się ona też znacznie trudniej, jest bardziej podatna na powstawanie stanów zapalnych, zmian trądzikowych i alergii. Jest także skłonna do łojotoku, a co za tym idzie zaczopowania ujść gruczołów łojowych. W efekcie tego powstają zaskórniki i zmiany zapalne. jeżeli do tego zmieni się jej pH, to staje się mniej odporna na rozwój bakterii i grzybów.

Wpływ miejscowego podania witaminy F na skórę

Niewiele doniesień naukowych skupia się na dobrym wpływie witaminy F aplikowanej bezpośrednio na skórę.

A z praktyki kosmetologii i dbania o skórę z problemami (np. atopową, łuszczycową czy trądzikową) wynika pozytywny wpływ stosowania wielonienasyconych kwasów tłuszczowych w środkach do pielęgnacji.

Okazuje się, iż taka droga podania jest również efektywna dla włączania wielonienasyconych kwasów tłuszczowych w struktury warstwy rogowej. Wzmacniając barierę hydro-lipidową, zapobiegają one wysuszeniu skóry dzięki czemu spłyceniu ulegają też zmarszczki (w tym mimiczne) i poprawia się elastyczność skóry. Zapobiegają również nadmiernemu łojotokowi i infekcjom drobnoustrojowym. Dzieje się tak dlatego, iż kwas linolowy jest również składnikiem łoju. Gdy jego zawartość spada, łój staje się gęsty i blokuje pory skórne. Widać to na przykładzie trądziku, w którym aplikacja miejscowa kremów z witaminą F przynosi złagodzenie objawów. Kosmetyki z NNKT zmniejszają także napięcie skóry, co ma wpływ na złagodzenie bólu w stanach zapalnych.

Przykładem takiego produktu kosmetycznego jest Alantandermoline maść pielęgnacyjna z witaminą F, która poza zawartością wielonienasyconych kwasów tłuszczowych, w swoim składzie zawiera także:

• alantoinę, która działa regenerująco, przyspiesza odnowę i wspomaga procesy naprawcze naskórka. Wykazuje silne adekwatności łagodzące i kojące. Skutecznie chroni i pielęgnuje skórę skłonną do podrażnień;
• d-pantenol, który nawilża skórę a także działa na nią łagodząco. Poza tym reguluje gospodarkę wodną, zapewniając skórze elastyczność.

Alantandermoline maść pielęgnacyjna z witaminą F dostępna jest wyłącznie w aptekach.

Badania pokazujące wpływ NNKT na stan skóry

Badania wykazały, iż kwas linolowy obecny w kosmetykach bardzo dobrze się wchłania i dochodzi do głębokich warstw skóry, gdzie może być wbudowany w fosfolipidy błon komórkowych.

Podany zewnętrznie kwas linolowy nie może jednak przekształcić się w GLA, za to aplikacja obecnego w kosmetykach GLA jest korzystna dla skóry, bo enzym biorący udział w jego metabolizmie jest w skórze obecny. Kwas α-linolenowy z kosmetyków także może być wbudowany w fosfolipidy błon oraz ceramidy.

Obecne w olejach rybich EPA i DHA również wpływają korzystnie na skórę w trakcie aplikacji miejscowej. Badania wykazały, iż redukują ilość czynników prozapalnych wydzielanych w skórze pod wpływem promieniowania UV. Daje nam to nie tylko działanie ochronne, ale i gojące skutki nadmiernego opalania poprzez stymulowanie procesów naprawczych.

Przykładowe badania na zwierzętach i na ludziach

Powyższe wnioski potwierdzone zostały przez wiele badań na zwierzętach laboratoryjnych narażonych na nadmiar UVA i UVB. Odbyło się też kilka niewielkich prób badawczych na ludziach. W jednej z nich zauważono, iż miejscowe stosowanie EPA na naświetlaną UVB skórę zahamowało wywołane promieniowaniem pogrubienie naskórka. W odpowiedzi na promieniowanie grubość naskórka wzrosła bowiem o 214% na skórze niechronionej, a tylko o 142% na skórze, gdzie zastosowano miejscową maść z EPA. Ponadto EPA łagodził także efekt osłabiania produkcji kolagenu w skórze przez promieniowanie słoneczne.

W innym badaniu porównano wpływ na gojenie się głębokiej rany u świni, stosując do leczenia żel zawierający olej rybi lub oliwę z oliwek. W przypadku stosowania oleju rybiego znaczące zamknięcie rany osiągnięto już w drugim dniu, a stosowanie oliwy dało ten efekt dopiero w dniu dziesiątym.

Badania na szczurach pokazały, iż szybsze gojenie się ran pod wpływem miejscowego stosowania DHA wynika z tego, iż moduluje on aktywność zapalną w skórze. Odpowiednio nasilony stan zapalny służy bowiem do wywołania migracji komórek odpowiedzialnych za naprawę tkanki. Komórki te służą między innymi do usuwania zmian martwiczych, co przyspiesza proces gojenia. Wolne kwasy tłuszczowe z grupy omega-6 i omega-9 (prekursory kwasu arachidonowego AA) są pod tym względem silniejsze niż kwasy omega-3, co udowodnione zostało w badaniach na zwierzętach.

Alantandermoline maść pielęgnacyjna z witaminą F – przetestowałam i polecam!

Chcąc obiektywnie ocenić wpływ aptecznego dermokosmetyku Alantandermoline maść z witaminą F na kondycję dojrzałej skóry, w tym na spłycenie zmarszczek, testowałyśmy produkt przez 2 miesiące. Jak wyglądała nasza rutyna pielęgnacyjna?

1. Dokładne oczyszczenie skóry;
2. Delikatny peeling enzymatyczny, 1 x w tygodniu;
3. Tonizacja skóry;
4. Ampułka z serum nawilżającym;
5. Alantandermoline maść pielęgnacyjna z wit. F jako ostatni etap pielęgnacji.

Tu uwaga! Maść jest dość tłusta, dlatego warto nakładać ją około 30-40 minut przed położeniem się do łóżka. Po kilku minutach od nałożenia maści można wykonać kilkuminutowy delikatny automasaż skóry, także z zastosowaniem kamienia Gua Sha, który polecamy.

Po 2 miesiącach systematycznego stosowania maści (2-3 razy w tygodniu) zauważalna jest poprawa kondycji skóry twarzy i faktyczne spłycenie zmarszczek! Skóra stała się bardziej elastyczna i nawilżona. Maść polecamy także młodszym kobietom, bo proces starzenia się skóry zaczyna się tak naprawdę już w wieku 25-30 lat.

Bibliografia

1. Bojarowicz H., Woźniak B., Wielonienasycone kwasy tłuszczowe oraz ich wpływ na skórę, „Problemy Higieny i Epidemiologii” 2008.
2. Zielińska A., Nowak I., Kwasy tłuszczowe w olejach roślinnych i ich znaczenie w kosmetyce, CHEMIK 2014.
3. Huang T.H., Wang P.W., Yang S.C., Chou W.L., Fang J.Y., Cosmetic and Therapeutic Applications of Fish Oil’s Fatty Acids on the Skin, Marine Drugs 2018.