Trwała remisja jest głównym celem leczenia pacjentów z reumatoidalnym zapaleniem stawów (RZS). Historycznie jej częstość była niska, ale na szczęście odsetek tych pacjentów zwiększa się z czasem. Osiągnięcie trwałej remisji, w szczególności, ale niewyłącznie, wczesnej trwałej remisji, może zapewnić zmniejszanie dawek, a choćby odstawienie LMPCh. Dzięki nowym strategiom leczenia trwała remisja z niewielkim udziałem bądź bez farmakoterapii stała się celem możliwym do osiągnięcia.
Część pacjentów z reumatoidalnym zapaleniem stawów, którzy utrzymują się w remisji, może samodzielnie podjąć decyzję o zaprzestaniu leczenia. By bezpiecznie, bez dodatkowego ryzyka nawrotu choroby, przeprowadzić przez proces zmniejszania zakresu farmakoterapii, zespół badaczy ze Stanów Zjednoczonych sprawdził, która ze strategii – przejście na monoterapię czy kontynuowanie terapii dwoma lekami – przyniesie więcej korzyści.
SEAM-RA (The Study of Etanercept and Methotrexate in Combination or as Monotherapy in Subjects with Rheumatoid Arthritis) to wieloośrodkowe, randomizowane badanie fazy III przeprowadzone na populacji liczącej 253 pacjentów z RZS przyjmujących metotreksat i etanercept. jeżeli remisja (którą zdefiniowano jako wynik w SDAI co najwyżej 3,3 pkt) utrzymywała się przez 24-tygodniowy okres wstępny, pacjenci przechodzili następnie do 48-tygodniowego okresu podwójnie ślepej próby i byli randomizowani w stosunku 2:2:1 do grupy otrzymującej monoterapię metotreksatem, etanerceptem lub kontynuowali terapię skojarzoną.
Okazało się, iż osiągnięcie remisji pod koniec okresu wstępnego było istotnie związane z młodszym wiekiem, dłuższym czas trwania leczenia metotreksatem i (co w pewnym sensie oczywiste) łagodniejszym przebiegiem klinicznym choroby. Współzmienne związane z utrzymaniem remisji lub niskiej aktywności choroby na koniec 48-tygodniowego okresu podwójnie ślepej próby obejmowały niższą ogólną ocenę aktywności choroby przez pacjenta (PtGA), niższe stężenie białka C-reaktywnego, brak dodatniego oznaczenia czynnika reumatoidalnego, krótszy czas leczenia etanerceptem i dłuższy czas od rozpoznania w przypadku osób leczonych metotreksatem.
Odkrycia te wskazują, iż pacjenci z ogólnie niższą aktywnością choroby mają większą tendencję do pozostawania w remisji po przejściu z terapii skojarzonej na monoterapię; dodatkowo status RF-ujemny i niższe wyniki w skali PtGA to dodatkowe czynniki sprzyjające niskiej aktywności choroby.
Opracowanie: lek. Damian Matusiak
