Dietoterapia (terapia żywieniowa) stanowi istotną część leczenia wspomagającego terapię przeciwnowotworową. Zaleca się, aby była dostosowana do indywidualnych potrzeb pacjenta onkologicznego. Ważne, aby została wprowadzona już w momencie diagnozy, a następnie kontynuowana przez cały okres leczenia.
Właściwie prowadzona dietoterapia w chorobie nowotworowej wpływa na zmniejszenie ryzyka pogorszenia stanu odżywienia chorego, wzmacnia odpowiedź układu odpornościowego, zmniejsza występowanie skutków ubocznych leczenia oraz zwiększa efektywność stosowanej terapii przeciwnowotworowej.
Dietoterapia – wsparcie żywieniowe w chorobie nowotworowej
Pacjenci leczeni z powodu choroby nowotworowej mogą odczuwać skutki uboczne – nudności, wczesne uczucie sytości, zaburzenia smaku. Terapii onkologicznejmogą towarzyszyć różne działania niepożądane – biegunka lub zaparcia, wymioty, zapalenie błon śluzowych, niedokrwistość. Wszystkie te objawy mogą prowadzić do rozwoju niedożywienia, a w konsekwencji obniżać skuteczność leczenia onkologicznego.
Każdy pacjent onkologiczny, na każdym etapie choroby – może wymagać wsparcia żywieniowego.
Należy podkreślić, iż niedożywienie przyczynia się do zwiększenia śmiertelności u pacjentów z chorobą nowotworową. Zmniejsza efektywność działania radioterapii i chemioterapii, zwiększa zachorowalność okołooperacyjną u pacjentów i może przyczynić się do opóźnienia terminu zabiegu operacyjnego.
ZAJRZYJ: DIETA PACJENTA ONKOLOGICZNEGO
Uwaga na niedożywienie!
Głównym celem dietoterapii pacjenta onkologicznego jest zapobieganie rozwojowi lub pogłębieniu niedożywienia. Leczenie żywieniowe w tej grupie pacjentów opiera się w dużym stopniu na dostosowaniu żywienia do stanu odżywienia danej osoby, jej stanu zdrowia, występowania chorób współtowarzyszących oraz stosowanej terapii onkologicznej
Ważny jest czas. Im wcześniej uda się zareagować, tym niższy będzie stopień niedożywienia, a zastosowana interwencja żywieniowa przyniesielepsze rezultaty.
Szacuje się, iż identyfikacja i łagodzenie objawów związanych z przyjmowaniem pożywienia może ustabilizować lub zmniejszyć utratę masy ciała u 50-88% pacjentów z chorobą nowotworową. Ustalenie założeń i zaleceń dietetycznych powinna poprzedzać szczegółowa ocena stanu zdrowia, analiza stosowanej terapii przeciwnowotworowej oraz wywiad żywieniowy.
Żywienie pacjenta onkologicznego – zalecenia
W zależności od stanu odżywienia, lokalizacji i stopnia zaawansowania nowotworu, a także stosowanej terapii przeciwnowotworowej, sposób żywienia pacjenta onkologicznego może wymagać modyfikacji konsystencji pożywienia, liczby posiłków oraz doboru jakościowego i ilościowego produktów.
Najważniejsze pytanie brzmi: czy pacjent jest w stanie samodzielnie jeść? jeżeli tak, to najczęściej wystarczy modyfikacja sposobu odżywiania, ewentualnie wsparta stosowaniem doustnych preparatów odżywczych o dużej zawartości białka.
Warto podkreślić, iż żywienie pacjenta onkologicznego zaleca się prowadzić drogą przewodu pokarmowego, z wykorzystaniem naturalnych produktów i/lub preparatów przemysłowych. Na rynku dostępne są specjalne preparaty odżywcze np. marki Resource przeznaczone dla pacjentów onkologicznych. Ich specjalne formuły zaspokajają potrzeby żywieniowe chorych w trakcie terapii przeciwnowotworowej i dostarczają niezbędnych składników diety.
Żywienie drogą przewodu pokarmowego sprzyja utrzymaniu odpowiedniej odpowiedzi układu immunologicznego i podtrzymaniu prawidłowych funkcji mikrobioty jelitowej.
W razie potrzeby należy wprowadzić żywienie dojelitowe lub parenteralne. Żywienie dojelitowe polecane jest po zabiegach chirurgicznych i w anoreksji, a żywienie parenteralne w przypadku znacznej kacheksji lub nasilonych zaburzeń funkcjonowania przewodu pokarmowego.
Dietoterapia – zalecenia dietetyczne wynikające z lokalizacji nowotworu
- Usta, przełyk – dieta papkowa, płynna wzmocniona (preparaty dojelitowe), picie w czasie posiłków
- Żołądek – dieta oszczędzająca, małe posiłki, mało tłuszczu, wykluczenie produktów powodujących objawy dyspeptyczne, ewentualnie żywienie dojelitowe lub parenteralne
- Jelita – dieta niskotłuszczowa, bezlaktozowa, bezsacharozowa, ewentualnie żywienie dojelitowe lub parenteralne
- Wątroba – dieta o kontrolowanej zawartości białka, elektrolitów i płynów
- Trzustka – dieta niskotłuszczowa z ewentualną podażą enzymów trawiennych, podobna do zalecanej w cukrzycy typu 2
- Nerki – dieta o kontrolowanej zawartości białka, elektrolitów i płynów
Żywienie pacjentów onkologicznych należy dostosować do prowadzonego leczenia, wspomagając i zwiększając efektywność zleconego leczenia oraz minimalizując jego skutki uboczne.
Dietoterapia i adekwatne żywienie w chorobie nowotworowej mogą poprawić stan odżywienia pacjenta lub nie dopuścić do jego pogorszenia – co zwiększa szansę na wyleczenie.
Preparaty Resource – żywność specjalnego przeznaczenia medycznego. Stosować pod kontrolą lekarza.
