Dieta po wycięciu wyrostka robaczkowego ma dwa główne zadania: odciążyć przewód pokarmowy oraz dostarczyć organizmowi wszystkich niezbędnych składników odżywczych, aby szybciej wrócił do pełni sił. W tym artykule odpowiemy na pytanie, jaką dietę należy stosować po operacji wyrostka robaczkowego. Przedstawimy także listy produktów rekomendowanych i przeciwwskazanych w jadłospisie pacjenta.
Ostre zapalenie wyrostka robaczkowego – przyczyny i objawy
Wyrostek robaczkowy, nazywany kiedyś „ślepą kiszką”, jest elementem przewodu pokarmowego człowieka i znajduje się w okolicach kątnicy, czyli w części jelita grubego.
Wyrostek jest dużo węższy niż jelito grube, może mieć różną długość i być położony nieco inaczej u każdego z nas, ale zawsze jest ślepo zakończony. Z tego powodu może dojść do rozwoju stanu zapalnego w jego obrębie.
Stan zapalny wyrostka robaczkowego powstaje najczęściej z powodu jego zatkania przez kamienie kałowe, pasożyty, obrzęki tkanki chłonnej czy zmiany guzowate. Stan zapalny skutkuje ostrym zapaleniem wyrostka robaczkowego (OZWR) i daje nieprzyjemne objawy, takie jak: bóle brzucha w okolicy prawego dołu biodrowego, utrata apetytu, nudności, wymioty i gorączka.
Nieleczone ostre zapalenie wyrostka robaczkowego prowadzi do zapalenia otrzewnej, co z kolei stanowi bezpośrednie zagrożenie dla życia chorego człowieka. Najskuteczniejszą metodą leczenia OZWR jest operacja wyrostka robaczkowego polegająca na jego usunięciu.
Co jeść po operacji wyrostka robaczkowego?
Po operacji wyrostka robaczkowego pacjent przebywa w szpitalu przez kilka dni. W pierwszej dobie od zabiegu otrzymuje niewielkie ilości płynów obojętnych (woda, napar z rumianku, słaba herbata). Ma to na celu sprawdzenie tolerancji ze strony przewodu pokarmowego.
Następnie pacjent przechodzi na tzw. dietę kleikową. W menu dominują kleiki ryżowe, łatwostrawne zupy mleczne i przetarte zupy krem. Po pierwszym wypróżnieniu jadłospis rozszerza się o: twarożki, jogurty, przetarte owoce i warzywa.
Niekiedy szpitalna dieta po usunięciu wyrostka uwzględnia tzw. nutridrinki, czyli odżywki medyczne dostarczające choremu energii oraz białka.
Po wyjściu ze szpitala pacjent musi odpowiednio się odżywiać. Po operacji wyrostka robaczkowego wskazana jest odpowiednio zbilansowana dieta lekkostrawna, która wspiera funkcje układu pokarmowego.
Dieta lekkostrawna po operacji wyrostka – główne zasady
- Jadłospis na diecie lekkostrawnej powinien być adekwatnie zbilansowany pod względem energetycznym i odżywczym. To, jak dokładnie powinna wyglądać dieta, zależy od stanu zdrowia i indywidualnych predyspozycji pacjenta.
- W jadłospisie po operacji wyrostka trzeba uwzględnić zwiększone zapotrzebowanie chorego na energię oraz białko.
- Posiłki powinny być spożywane regularnie. Chory powinien jeść 5-6 dań dziennie o małej objętości, aby nie obciążać żołądka i wspomóc tym samym układ pokarmowy.
- W jadłospisie powinny dominować lekkostrawne produkty, które gwałtownie się trawią. Należy unikać produktów i dań długo zalegających w żołądku, tj. produktów bogatych w tłuszcz, wzdymających warzyw i ostro przyprawionych dań.
- Szczególną uwagę należy zwrócić na ograniczenie podaży błonnika pokarmowego. Produkty zalecane to między innymi jasne pieczywo, jasne makarony, biały ryż i drobne kasze.
- Kluczowe jest także uczynienie błonnika mniej drażniącym poprzez: wybór delikatnych warzyw i mocno dojrzałych owoców, obieranie warzyw i owoców, przecieranie, miksowanie i rozdrabnianie ich. W diecie lekkostrawnej polecane jest także usuwanie z warzyw i owoców skórek, pestek, zwłókniałych i twardych części roślin oraz wydłużanie czasu gotowania twardych produktów roślinnych.
- Eliminacja produktów ciężkostrawnych, potraw smażonych, gotowych posiłków (dania typu instant, fast-food) i alkoholu, a także ograniczenie spożycia cukru oraz soli, ostrych przypraw, napojów gazowanych i mocnej kawy.
- Stosowanie odpowiednich technik kulinarnych, które nie obciążają układu pokarmowego. Na diecie lekkostrawnej dozwolone są: gotowanie w wodzie i na parze, pieczenie, ewentualnie smażenie beztłuszczowe lub z ograniczoną ilością tłuszczu – w folii, rękawie, pergaminie lub naczyniu żaroodpornym.
- Dieta lekkostrawna po operacji pozwala na dodawanie dozwolonych tłuszczów roślinnych do potraw „na zimno”, czyli po ich przyrządzeniu.
- Ważne jest również serwowanie smacznych posiłków, podawanych w sposób zachęcający do jedzenia, z dodatkiem dozwolonych przypraw.
Błonnik pokarmowy jest ważnym elementem klasycznej zdrowej diety. Żywienie zdrowego człowieka uwzględnia wysoką podaż błonnika przez codzienne spożywanie produktów zbożowych i warzyw.
U pacjentów po usunięciu wyrostka duże ilości błonnika działają drażniąco na układ pokarmowy. Dlatego w diecie łatwostrawnej należy zadbać o ograniczenie tego składnika. Warto wybierać dojrzałe owoce i delikatne warzywa oraz poddawać je odpowiedniej obróbce termicznej. Najlepiej zrezygnować z produktów pełnoziarnistych na rzecz chleba pszennego i drobnych kasz.
Tolerancja błonnika po wycięciu wyrostka robaczkowego jest kwestią bardzo indywidualną. Z tej przyczyny jadłospis diety po operacji warto skonsultować z dietetykiem. O menu można zapytać także swojego lekarza.
Dieta po usunięciu wyrostka – co jeść?
Dieta po operacji wyrostka powinna dostarczać organizmowi wszystkich niezbędnych składników odżywczych we adekwatnych proporcjach.
Dzięki odpowiedniej podaży białek, zdrowych tłuszczów, węglowodanów, witamin i składników mineralnych chory może szybciej wrócić do zdrowia. Komponując jadłospis, warto zadbać o jego różnorodność.
Dieta po operacji wyrostka – lista produktów dozwolonych:
- warzywa gotowane, rozdrobnione i pieczone, takie jak: marchew, ziemniaki, buraki, szpinak, dynia, cukinia, młoda fasolka szparagowa, kabaczek, patison, pietruszka, seler,
- na surowo: sałata zielona, cykoria, pomidor bez skórki i starta marchewka,
- owoce gotowane lub surowe bardzo dojrzałe, bez skórki i pestek lub ewentualnie przetarte, takie jak: jabłka, morele, brzoskwinie, pomarańcze, melony, owoce jagodowe, winogrona, banany,
- chude mięso drobiowe (kurczak i indyk bez skóry), królik, cielęcina, w mniejszych ilościach chude mięso wołowe i wieprzowe (np. schab, polędwiczka), chude wędliny (szynka, schab, polędwica, filet),
- chude ryby (dorsz, sola, mintaj, tuńczyk, leszcz, sandacz, flądra, morszczuk) i słodkowodne (pstrąg, okoń, szczupak, młody karp) przygotowywane bez dodatku tłuszczu,
- jaja gotowane,
- chude produkty mleczne o obniżonej zawartości tłuszczu: jogurt naturalny, kefir, maślanka, zsiadłe mleko, sery twarogowe chude lub półtłuste, mleko słodkie <2% tłuszczu,
- produkty zbożowe z białej mąki: pieczywo pszenne jasne i czerstwe (bułki, sucharki), mąka pszenna, drobne kasze (kasza manna, jęczmienna, krakowska, kuskus, jaglana), ryż biały, quinoa, płatki ryżowe, owsiane i jaglane, drobne makarony jasne,
- źródła zdrowego tłuszczu, między innymi oleje roślinne podawane na zimno, takie jak oliwa z oliwek, olej rzepakowy, lniany, sojowy, słonecznikowy,
- delikatne przyprawy, takie jak wanilia, cynamon, koper, tymianek, rozmaryn, lubczyk, majeranek, pietruszka, anyż, kminek, bazylia, imbir, sok z cytryny,
- woda niegazowana, słaba herbata, słaba kawa, kawa zbożowa, domowe kompoty i rozcieńczone świeże soki z dozwolonych warzyw i owoców.
Dieta po operacji wyrostka – czego unikać?
Niektóre zasady diety po wycięciu wyrostka pokrywają się z założeniami klasycznego zdrowego jadłospisu.
Zdrowe odżywianie zakłada znaczne ograniczenie (a najlepiej całkowite wyeliminowanie) produktów, takich jak: tłuste gatunki mięs, fast-food czy alkohol. Jednak oprócz tego w menu diety lekkostrawnej trzeba unikać wartościowych produktów, choćby strączków czy pełnoziarnistych zbóż.
Dieta lekkostrawna po operacji – produkty przeciwwskazane:
- produkty zbożowe z pełnego ziarna: pełnoziarniste pieczywo, grube kasze, ryż brązowy, makaron razowy i inne produkty pełnoziarniste,
- tłuste mięsa, tłuste wędliny, podroby i inne produkty z dodatkiem tłuszczu zwierzęcego,
- tłuste ryby,
- potrawy smażone,
- dosładzane i tłuste produkty mleczne, w tym sery pleśniowe,
- produkty wysoko przetworzone, dania instant, dania typu fast-food,
- większość surowych warzyw, w tym przede wszystkim warzywa kapustne,
- nasiona roślin strączkowych,
- grzyby,
- owoce suszone i marynowane, a także niektóre świeże (gruszki, śliwki, czereśnie, agrest),
- wyroby cukiernicze, słone przekąski i inne przetworzone produkty bogate w cukier i sól,
- orzechy,
- gotowe sosy, ostre przyprawy i marynaty, np. ocet, pieprz, musztarda, ostra papryka, chrzan, ziele angielskie,
- słodzone napoje, gazowane napoje, energetyki,
- mocna kawa i herbata,
- alkohol.
Przez jaki czas stosować dietę lekkostrawną?
Rekonwalescencja po zabiegu usunięcia wyrostka nie jest z reguły długotrwałym procesem. Jeśli nie towarzyszą jej powikłania, pacjent dochodzi do zdrowia po około trzech tygodniach. Warto jednak pamiętać, iż jest to kwestia bardzo indywidualna. Wszystkie zalecenia pooperacyjne (w tym stosowanie lekkostrawnej diety) należy skonsultować z lekarzem.
Niektóre zalecenia diety lekkostrawnej powinny zostać z pacjentem na dłużej. Chodzi przede wszystkim o ograniczenie żywności tłustej i wysoko przetworzonej. Spożywanie tych produktów w nadmiarze nie tylko obciąża układ trawienny, ale również negatywnie wpływa na inne narządy.
Wysokie spożycie tłuszczu pochodzenia zwierzęcego (szczególnie kwasów nasyconych) powoduje przyrost masy ciała. Dodatkowo wysoka podaż tłuszczu w diecie negatywnie oddziałuje na układ krwionośny – zwiększa ryzyko miażdżycy i innych chorób sercowo-naczyniowych. W żywności wysoko przetworzonej znajdują się także duże ilości soli, konserwantów i cukru prostego, który zaburza gospodarkę węglowodanową w organizmie.
Na koniec zachęcamy do zapoznania się z innymi wpisami na blogu Maczfit. W naszych artykułach poruszamy tematy chorób przewodu pokarmowego oraz schorzeń dietozależnych. Z tekstów blogowych dowiesz się także, jak pozbyć się zbędnych kilogramów dzięki zdrowej i odpowiednio zbilansowanej diety redukcyjnej.
Chcesz skorzystać z naszej oferty, ale nie wiesz, którą dietę pudełkową wybrać? Zapraszamy na bezpłatne konsultacje z dietetyczkami Maczfit.
