Baby blues i depresja poporodowa są często stosowane wymiennie. W rzeczywistości są to dwa zgoła odmienne problemy. Smutek poporodowy, czyli baby blues, to tymczasowe obniżenie nastroju. To naturalna reakcja organizmu kobiety na przebyty poród i związane z nimi wahania hormonalne. Baby blues przeważnie utrzymuje się do 14 dni od narodzin dziecka.
Zgoła inaczej jest w przypadku depresji poporodowej. To zaburzenie psychiczne występujące u kobiet pomiędzy 4. a 6. tygodniem po przebytym porodzie. Depresja poporodowa może utrzymywać się od 6. do 12. miesięcy po ciąży. Objawy towarzyszące matkom to m.in. duża obawa przed wyzwaniami dotyczącymi macierzyństwa, drażliwość, smutek, nieuzasadnione poczucie winy, a choćby spadek zainteresowania rozwojem i wychowaniem dziecka. Niektórym kobieto doskwierają też inne niedogodności. Mowa tu m.in. o problemach z apetytem, zaburzeniach somatycznych pod postacią dolegliwości bólowych brzucha, napadach paniki, a choćby hipochondrii.
Depresja poporodowa i jej wpływ na dziecko
Poporodowe zaburzenia depresyjne nie są jednak problemem dotyczącym wyłącznie kobiety. Czas pomiędzy 2. a 6. miesiącem po narodzinach dziecka jest szczególnie istotny dla jego rozwoju. To moment kształtowania się relacji między matką a noworodkiem. Zaniedbanie go ma niewątpliwie negatywny wpływ na różne sfery rozwojowe dziecka m.in. emocjonalną, poznawczą i społeczną. Wynikiem tego mogą być np. agresywne zachowania wobec rówieśników, postawa antyspołeczna czy osłabienie rozwoju motorycznego i intelektualnego. Co gorsza, wśród tej grupy dzieci wzrasta ryzyko rozwoju zaburzeń psychiatrycznych.
- Czytaj również: SaliStick — innowacyjny test ciążowy
SSRI po porodzie a korzyści dla matki i dziecka
Stosowanie leków antydepresyjnych przez kobiety w ciąży wciąż budzi obawy. Choć selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny (SSRI) są często wykorzystywane w farmakoterapii zaburzeń depresyjnych, to jednak ich użycie wiąże się z pewnym ryzykiem dotyczącym matki i dziecka. W przypadku noworodków najczęściej wspomina się o:
- wadach wrodzonych
- zespole słabej adaptacji
- przetrwałym nadciśnieniu płucnym
- powikłaniach okołoporodowych np. porody przedwczesne
Niedawno opublikowane badanie pozwala przypuszczać, iż stosowanie SSRI przez kobiety ciężarne pozwala zminimalizować szansę depresji poporodowej. Autorzy badania przeprowadzili analizę 8671 diad matka-dziecko, w których potwierdzono występowanie poporodowych zaburzeń depresyjnych. Matki wraz z dziećmi zostały poddane prospektywnej ocenie po porodzie — część z nich była leczona przy pomocy SSRI. Naukowcy sprawdzili poziom relacji między matką a dzieckiem po 6 miesiącach, 1,5 roku i 3 latach po narodzinach. W diadach, w których wykorzystano SSRI zaobserwowano wyraźne osłabienie negatywnego wpływu depresji poporodowej na satysfakcję relacji między matką a dzieckiem. Co więcej, ukazano też zależność pomiędzy stosowanie SSRI a mniejszymi problemami dotyczącymi zaburzeń o inter/eksternalizacyjnymi czy deficytami uwagi (ADHD).
Zdaniem autorów badanie wymaga powtórki, dla uzyskania jeszcze dokładniejszych wyników. Jednak już obecne rezultaty pozwalają przypuszczać, iż długoterminowe stosowanie SSRI ma korzystne znaczenie w leczeniu depresji poporodowej przyszłych matek.
Bibliografia:
- Abel D.E. „Stosowanie leków z grupy SSRI w ciąży — ocena korzyści i ryzyka.” Ginekologia po Dyplomie 2013, 15(5): 78-85.
- Kossakowska K. „Depresja poporodowa matki i jej konsekwencje dla dziecka i rodziny.” Kwartalnik Naukowy Fides et Ratio 2019, 39(3): 134-151. doi: 10.34766/fetr.v3i39.127
- Liu C., et al. „Long-term maternal and child outcomes following postnatal SSRI treatment.” JAMA Network Open 2023, 6(8): e2331270. doi:10.1001/jamanetworkopen.2023.31270
©MGR.FARM
