Recepty na krople oczne to bardzo często nie lada wyzwanie dla realizujących je farmaceutów. Wszystko przez to, iż wiele problemów i trudności sprawia kwestia adekwatnego zapisu dawkowania dla tych preparatów. Co więcej – pod uwagę trzeba brać także terminy przydatności kropli po otwarciu. A te, w zależności od preparatu mogą się różnić. Jak zatem adekwatnie realizować recepty na krople oczne, aby nie narazić się na cofnięcie refundacji i nałożenie kary umownej ze strony Narodowego Funduszu Zdrowia? Koniecznie przeczytaj poniższy materiał, który wyjaśnia najważniejsze kwestie w odniesieniu do dawkowania kropli do oczu.
Zapis dawkowania – prawidłowy czy nie?
W kontekście adekwatnego zapisu dawkowania dla kropli ocznych panuje sporo zamieszania i niejasności. A nie powinno tak być. Recepta na krople do oczu, podobnie jak na inne produkty lecznicze musi zawierać dawkowanie zgodne z aktualnymi wymogami prawa farmaceutycznego. To znaczy, iż zapis dawkowania powinien posiadać zarówno liczbę jednostek dawkowania, jak i częstotliwość przyjmowania danego leku. W związku z tym zapis „1xdziennie” należy uznać za błędny i zastosować się wówczas do zasady, iż w momencie gdy dawkowania brak lub jest błędne należy wydać 4 najmniejsze opakowania danego leku, znajdujące się w wykazie leków refundowanych. Tak 4, bo od 20 lipca 2024 roku, zgodnie ze zmienionym Rozporządzeniem w sprawie recept można wydać nie 2, a 4 najmniejsze opakowania w tego typu sytuacji.
1×1 – jak interpretować tego typu zapis dawkowania?
Na wstępie należy podkreślić, iż zapis „1×1” spełnia wymóg podania zarówno jednostki dawkowania, jak i jego częstotliwości. Drugą kwestią, o której należy pamiętać jest fakt, iż przy takim zapisie dawkowanie traktujemy jako jedną kroplę 1xdziennie. Nie bierzemy tu pod uwagę obu oczu, gdyż z zapisu 1×1 nie wynika, aby dawkowanie miało obejmować podanie kropli do obu oczu. Bez wyraźnego wskazania, np. „do obu oczu” lub OPL (czytaj oko prawe lewe) nie możemy przyjąć, iż pacjent ma przyjmować lek do obu oczu. Warto i trzeba o tym pamiętać, bo to znacząco zmniejsza ilość leku przyjmowanego przez pacjenta, jaką musimy przyjąć za adekwatną do wyliczenia czasu trwania kuracji.
1×1 czy 1 kropla 1 raz dziennie – który zapis dawkowania jest prawidłowy?
Odpowiedź brzmi – obydwa zapisy dawkowania są prawidłowe. Wynika to z tego, że:
- Po pierwsze – w przypadku kropli do oczu miarą jednostki dawkowania zawsze jest kropla, stąd brak wyraźnego zapisania, iż chodzi o kroplę nie skreśla takiego dawkowania.
- Po drugie – od 20 lipca 2024 roku farmaceuta na podstawie posiadanej przez siebie wiedzy może sam określić, o jaką postać jednostki dawkowania chodzi – w związku z tym przyjmujemy, iż chodzi właśnie o kroplę.
Czasami zdarza się, iż lekarze zapisują na receptach dawkowanie w ml. Nie jest to błędem, jak np. w przypadku zapisu „1×0,05ml”. Jest to dawkowanie jak najbardziej policzalne i na jego podstawie można bez przeszkód zrealizować receptę, bazując na wyliczeniach dawkowania opartych właśnie na tym zapisie. Sytuacją, w której warto skontaktować się z lekarzem są jednak przypadki, gdy dawkowanie wyda nam się faktycznie nieprawidłowe, np. zapis „1x1ml”. Taka ilość zdecydowanie nie zmieści się jednorazowo w worku spojówkowym, a poza tym nie jest zgodna z żadną charakterystyką produktu leczniczego w postaci kropli do oczu. Warto wtedy ustalić z lekarzem dawkowanie i poprosić o wypisanie nowej recepty, aby uniknąć ewentualnych problemów z rozliczeniem refundacji za daną receptę.
Dawkowanie a termin trwałości po otwarciu
Krople do oczu to produkty, które w odróżnieniu od innych postaci leków oprócz daty ważności posiadają termin przydatności po ich otwarciu. Wynika to z faktu, iż krople do oczu to preparaty, dla których wymagana jest jałowość w związku z zapuszczaniem ich do worka spojówkowego. I tak – dla większości preparatów obecnych na rynku termin przydatności po otwarciu wynosi 4 tygodnie, tj. 28 dni. Są też jednak produkty, dla których termin przydatności wynosi 3 miesiące (90 dni). Informacje te znaleźć można w charakterystykach danych produktów leczniczych, bądź też np. w serwisie app.pharmassistant.pl.
Realizując receptę na krople do oczu bierzemy zatem pod uwagę zarówno zapis dawkowania, jak i termin przydatności danych kropli po otwarciu. Bezwzględnie należy więc przestrzegać okresów przydatności przy wyliczaniu ilości opakowań, jakie można wydać pacjentowi. Dlatego też w sytuacji, gdy na recepcie przepisano 4 opakowania kropli, ale z dawkowania wynika, iż terapia pacjenta będzie trwała więcej aniżeli 120 dni i jednocześnie okres przydatności kropli po otwarciu wynosi 28 dni – nie ma przeciwwskazań do tego, aby wydać mu wszystkie przepisane mu opakowania.
Opracował: mgr farm. Mateusz Jabłoński
