tekst: Sylwia Wierzbicka, seksuolożka, Projekt Sekson
Czym jest HIV, a czym jest AIDS?
HIV (skrót od ang. Human Immunodeficiency Virus) – ludzki wirus nabytego niedoboru odporności (sam wirus nie jest chorobą!)
AIDS (skrót od ang. Acquired Immunodeficiency Syndrome) – zespół nabytego niedoboru odporności, spowodowany nieleczonym zakażeniem wirusem HIV, oznacza występowanie wielu chorób m.in. różnego rodzaju infekcji, nowotworów HIV ≠ AIDS!
Zakażenie wirusem HIV nie oznacza automatycznie rozwoju AIDS. AIDS to końcowy etap nieleczonego zakażenia, występujący po wielu latach trwania infekcji wirusem HIV.
Jak w tej chwili wygląda leczenie?
- Każda osoba, u której zostanie wykryty wirus, zostaje objęta bezpłatnym leczeniem (pod opieką specjalistów pracujących w tzw. ośrodkach referencyjnych realizujących Program Polityki Zdrowotnej Ministra Zdrowia, ich aktualną listę można znaleźć na stronie Krajowego Centrum ds. AIDS)
- Zgłoszenie się do poradni prowadzącej leczenie antyretrowirusowe (ARV) nie wymaga skierowania. Można wybrać dowolną placówkę medyczną na terenie całej Polski. Poradnie znajdują się na terenie szpitali, gdzie również można otrzymać leki (w poradni lub aptece szpitalnej).
- Leki antyretrowirusowe są bezpłatne dla wszystkich osób znajdujących się na terenie Polski, w tym osób uchodźczych.
- Leki antyretrowirusowe nie są w stanie usunąć wirusa z organizmu osoby zakażonej, jednak hamują namnażanie się wirusa, zwalniają przebieg zakażenia i poprawiają jakość życia. Leczenie jest na tyle skuteczne, iż długość życia osób z HIV jest zbliżona do długości życia reszty populacji.
- Leczenie trwa całe życie – niewykrywalna wiremia nie pozwala na przerwanie leczenia, odstawienie terapii powoduje ponowny wzrost poziomu wirusa.
Czy kontakt z osobą w leczeniu antyretrowirusowym jest bezpieczny?
- Osoby, które pozostają w terapii antyretrowirusowej i u których stwierdzono niewykrywalny poziom wirusa we krwi (czyli niewykrywalną wiremię), nie mogą zakazić innych!
- Osoby z niewykrywalną wiremią mogą m.in. uprawiać seks bez dodatkowego zabezpieczenia i nie zakazić osoby partnerskiej, mogą mieć/urodzić zdrowe dzieci.
Jak może dojść do zakażenia HIV?
Wirus obecny jest we krwi, wydzielinie z pochwy i odbytu, spermie i preejakulacie oraz w ludzkim mleku. Do zakażenia może więc dojść 3 drogami:
- Przez kontakt seksualny, a dokładniej tzw. ryzykowny kontakt seksualny, czyli każdy niezabezpieczony prezerwatywą kontakt seksualny z osobą (niezależnie jakiej płci), której statusu serologicznego nie znamy (czyli takiej która nie zrobiła testu na HIV).
*Kontakt seksualny nie oznacza jedynie seksu penetracyjnego (waginalnego czy analnego), ale jest to również seks oralny!
- Przez krew – kontakt zakażonej krwi z uszkodzoną skórą, narządami płciowymi, błonami śluzowymi lub drogą iniekcyjną (np. przez używanie tych samych igieł z inną osobą przy przyjmowaniu narkotyków)
- Podczas ciąży, porodu lub karmienia piersią, jeżeli osoba rodząca jest zakażona wirusem HIV (zaleca się wykonanie testu przez osobę w ciąży, jak i jej osobę partnerską)
Co może ustrzec przed zakażeniem?
- Stosowanie prezerwatyw podczas każdej formy kontaktu seksualnego
- Regularne wykonywanie testów na obecność wirusa i wymaganie badań od osoby, z którą zamierzamy mieć kontakt seksualny
- Profilaktyka poekspozycyjna (tzw. PEP od ang. ang. post-exposure prophylaxis) – polega na przyjmowaniu leków antyretrowirusowych w sytuacji, gdy dojdzie do kontaktu z materiałem potencjalnie zakaźnym
- Profilaktyka przedekspozycyjna (tzw. PrEP od ang. pre-exposure prophylaxis) – przyjmowanie leków, które mogą uchronić przed zakażeniem HIV. PrEP polega na przyjmowaniu raz dziennie jednej tabletki zawierającej dwa leki przeciw HIV. Leki te stosuje się zanim dojdzie do narażenia na zakażenie (przed seksem) oraz przez jakiś czas po ekspozycji.
Gdzie można przebadać się w kierunku HIV?
W Polsce testowanie na HIV jest bezpłatne, anonimowe, nie trzeba być osobą objętą ubezpieczeniem czy posiadać skierowania – wystarczy zgłosić się do jednego z Punktów Konsultacyjno-Diagnostycznych w miejscu zamieszkania lub zamówić test do domu.
Więcej informacji o AIDS i HIV, procedurze testowania, metodach badań i lokalizacji Punktów znajdziesz m.in na stronach organizacji.:
Dowiedz się więcej:
