W grudniu kończymy wykonywanie operacji bariatrycznych w ramach programu pilotażowego KOS-BAR. To będzie dla chorych na otyłość wielka tragedia. Nie wyobrażam sobie, żeby ten program nie został przedłużony – powiedział podczas konferencji w Światowym Dniu Walki z Otyłością prof. Mariusz Wyleżoł.
KOS BAR realizowany jest od grudnia 2021 r. Źródłem finansowania są przychody z opłaty cukrowej. w tej chwili realizuje go 19 ośrodków. Program przewiduje kompleksowe przygotowanie chorych do operacji bariatrycznej trwające od 6 do 9 miesięcy, następnie operację i okres opieki pooperacyjnej przez 12 miesięcy.
Do programu kwalifikowani byli chorzy na otyłość olbrzymią, czyli z BMI od 40 kg/mkw., którzy ukończyli 18 lat i mieli rozpoznanie E66.0 według klasyfikacji ICD-10 (otyłość spowodowana nadmierną podażą energii. Włączane do niego były również osoby z BMI 35-40 kg/mkw., u których chirurgicznie indukowana redukcja masy ciała może przynieść potencjalną poprawę w zakresie chorób stanowiących powikłanie otyłości (np. cukrzyca, POChP, obturacyjny bezdech senny).
„W tym programie doceniane są wszystkie efekty, które uzyskujemy, będące miernikami opieki przedoperacyjnej, bezpieczeństwa operacji, jakości opieki pooperacyjnej. To jest całkowicie nowa jakość w opiece nad chorym na otyłość. Są oni w centrum zainteresowania zespołu terapeutycznego. Poza tym KOS-BAR wymusza na zakładzie leczniczym perfekcyjną organizację. Jest olbrzymie zainteresowanie na świecie naszym programem” – zauważył prof. Mariusz Wyleżoł z II Katedry i Kliniki Chirurgii Ogólnej, Naczyniowej i Onkologicznej WUM, Warszawskiego Centrum Kompleksowego Leczenia Otyłości i Chirurgii Bariatrycznej w Szpitalu Czerniakowskim, wiceprezes Polskiego Towarzystwa Leczenia Otyłości. Przedstawił on wynik badania ankietowego, w którym wzięły udział wszystkie ośrodki realizujące program KOS-BAR.
Jedno z pytań brzmiało: „Jak zaprzestanie wykonywania operacji bariatrycznych od 1 stycznia 2024 r. w ramach programu wpłynie w państwa ośrodkach na czas oczekiwania na leczenie”. „We wszystkich ośrodkach czas oczekiwania wydłuży się do ponad 12 miesięcy, w co czwartym – do ponad 2 lat. To jest dyskryminowanie tej grupy chorych, o ile każemy im tak długo czekać na leczenie, pozbawiając ich możliwości dostępu do metody, która ratuje im życie. Przypomnę jeszcze, iż operacje bariatryczne zmniejszają nakłady na opiekę nad chorymi na otyłość. Wszyscy powinniśmy dbać, żeby mieli oni dostęp do odpowiedniego leczenia” – podsumował Mariusz Wyleżoł.
Świadczeniodawcy KOS-BAR oczekują zmian
Jerzy Gryglewicz, ekspert ochrony zdrowia z Uczelni Łazarskiego, przedstawił podsumowanie programu pilotażowego KOS-BAR. Podstawą do takiego podsumowania była ankieta, w której wzięli udział wszyscy świadczeniodawcy realizujący program Kompleksowej Opieki Specjalistycznej nad Pacjentami z Otyłością Olbrzymią KOS-BAR. Na pytanie „Jaka jest Państwa ogólna ocena programu KOS-BAR w kontekście praktycznej realizacji”, aż 57,1 proc. ośrodków odpowiedziało, iż program wymaga zmian w zasadach finansowania i rozliczenia. „Żaden ze świadczeniodawców nie stwierdził, iż program nie wymaga żadnych zmian” – zauważył Jerzy Gryglewicz.
Czy świadczeniodawcy zamierzając kontynuować realizację KOS-BAR po zakończeniu pilotażu, kiedy to świadczenie stanie się świadczeniem finansowanym w ramach świadczeń gwarantowanych? Ponad 71 proc. ankietowanych odpowiedziało, iż tak. Świadczeniodawcy byli też pytani, jak oceniają współpracę z oddziałem wojewódzkim NFZ w zakresie rozliczania programu KOS-BAR. „Opinie były negatywne. Ponad 70 proc. stwierdziło, iż istnieją duże problemy z rozliczaniem świadczeń i interpretacją zapisów programu przez OW NFZ” – powiedział Jerzy Gryglewicz. – „Dosyć ważne było pytanie dotyczące wprowadzenia do programu rozliczania leków przeciwotyłościowych. Większość świadczeniodawców sugeruje, iż w okresie przedoperacyjnym tego typu leki powinny być refundowane. 43 proc. ankietowanych wskazało, iż tak powinno być przez cały okres uczestnictwa w programie. Mamy informację, iż Ministerstwo Zdrowia rozważa wprowadzenie wprowadzenie refundacji leków przeciwotyłościowych dla pacjentów biorących udział w programie KOZ-BAR”.
Ankieta pokazała najważniejsze problemy związane z realizacją poszczególnych modułów programu KOS-BAR. To m.in. niezgłaszanie się pacjentów na wyznaczone badania i wizyt, trudny do osiągnięcia dwudniowy pobyt w szpitalu (świadczeniodawca otrzymuje wtedy wyższe wynagrodzenie), konieczność wykonania operacji bariatrycznej między 3. a 6. miesiącem od pierwszej wizyty chorego, trudności sprawia konieczność zapewnienia pacjentom rehabilitacji. Wyniki ankiety są w tej chwili analizowane przez AOTMiT, która przedstawi raport z wykonania programu KOS-BAR, przede wszystkim na podstawie danych z NFZ.
Jest szansa, iż również pacjenci z mniejszym stopniem otyłości zyskają szansę na podobną opiekę. Jak poinformował prof. Wyleżoł, eksperci przygotowali program KOS-BMI 30 PLUS. Zespół zakończył prace w czerwcu 2023 r. i przedłożył ministrowi zdrowia projekt stosownego rozporządzenia wraz z uzasadnieniem.
