Do redakcji portalu mgr.farm zgłosiła się farmaceutka. Otrzymała ona negatywną opinię Zachodniopomorskiej Okręgowej Rady Aptekarskiej w Szczecinie dotyczącą rękojmi należytego prowadzenia apteki. Izba uzasadniła opinię, wskazując m.in. na przewinienie zawodowe, negatywne cechy osobiste farmaceutki oraz zatrudnienie w aptece w Niemczech. Z relacji farmaceutki wynika jednak, iż postępowanie dotyczące przewinienia zawodowego zostało umorzone przez Okręgowego Rzecznika Odpowiedzialności Zawodowej. Nie miała też ona możliwości osobistego kontaktu z Radą, który pozwoliłby ocenić jej cechy osobowe. Dodała również, iż nie zna przepisu zakazującego łączenia funkcji kierownika apteki w Polsce z pracą farmaceuty w Niemczech.
W związku z tym zapytaliśmy Izbę o podstawę prawną decyzji, kryteria oceny cech osobowych oraz ewentualny przepis zabraniający kierownikowi apteki pracy w innym państwie UE. Poprosiliśmy też o możliwie szczegółowe wyjaśnienie przesłanek wydania opinii.
Sprawa, od której wszystko się zaczęło…
4 września 2022 r. apteka, w której farmaceutka pełniła funkcję kierownika, została otwarta bez obecności magistra farmacji. Wojewódzki Inspektor Farmaceutyczny (WIF) stwierdził brak osoby odpowiedzialnej o godz. 9:23 i zamknął placówkę.
Farmaceutka złożyła wyjaśnienia już następnego dnia. Apteka została ponownie otwarta, a WIF nie stwierdził uchybień. Dostarczone grafiki miały potwierdzić prawidłową organizację pracy. Inspekcja potwierdziła, iż kierownik zapewnił obsadę farmaceutów w danym dniu. Kierowniczka nie mogła jednak zweryfikować obecności zadeklarowanego farmaceuty osobiście, ponieważ w tym czasie nie było jej w aptece.
Postępowania OROZ – dwukrotne umorzenie
W związku z powyższą sytuacją, Okręgowy Rzecznik Odpowiedzialności Zawodowej wszczął postępowanie wobec farmaceutki, które zostało dwukrotnie umorzone:
-
30 listopada 2023 r. – pierwsze umorzenie,
-
16 września 2024 r. – drugie umorzenie po wznowieniu postępowania na wniosek Prezesa ZOIA (28 grudnia 2023 r.).
Mimo formalnego oczyszczenia, ZOIA wydała negatywną opinię dotyczącą rękojmi należytego prowadzenia apteki.
– Fakt formalnego umorzenia nie oznacza, iż dane zdarzenie nie miało miejsca lub iż nie wywarło ono wpływu na środowisko zawodowe czy zaufanie społeczne – wskazała Izba.
ZOIA uznała incydent za poważne naruszenie przepisów. Podkreślono, iż kierownik odpowiada za nadzór nad apteką niezależnie od obecności w niej innych osób.
Komentarz ZOIA – opinia ma charakter pomocniczy
W odpowiedzi na naszą prośbę o komentarz, ZOIA zaznaczyła, iż jej rola jest określona przepisami prawa. Zgodnie z art. 88 ust. 2b Prawa farmaceutycznego, Wojewódzki Inspektor Farmaceutyczny zwraca się do izby o opinię dotyczącą spełnienia przez farmaceutę warunków do pełnienia funkcji kierownika.
– Opinia ma charakter pomocniczy i stanowi jedynie element postępowania dowodowego prowadzonego przez WIF. Izba nie jest organem decydującym o prawie do pełnienia tej funkcji; decyzję w tym zakresie podejmuje wyłącznie WIF. – pisze w odpowiedzi do naszej redakcji Prezes ZOIA.
ZOIA powołała się także na orzecznictwo sądów administracyjnych. Przywołała postanowienie WSA w Olsztynie z 13 kwietnia 2022 r. oraz wyrok WSA w Warszawie z 8 listopada 2022 r. Wynika z nich, iż opinia rady okręgowej izby aptekarskiej nie stanowi rozstrzygnięcia o prawach lub obowiązkach jednostki. Jej treść nie wiąże organu prowadzącego postępowanie.
Opinia izby zależna od cech osobistych i wiarygodności
ZOIA w uzasadnieniu opinii wskazała, iż „rękojmia należytego prowadzenia apteki” obejmuje cechy, zdarzenia i okoliczności składające się na wizerunek farmaceuty jako osoby zaufania publicznego. Obejmuje ona dwa elementy: cechy charakteru i dotychczasowe zachowanie.
Izba stwierdziła poważne niespójności w wyjaśnieniach farmaceutki. Podkreślono także częste zasłanianie się niepamięcią i niejasnymi tłumaczeniami, co miało podważać jej wiarygodność.
– Nikt z izby nigdy ze mną nie rozmawiał ani nie zbierał opinii od przełożonych lub współpracowników. – Farmaceutka stanowczo zaprzecza tym zarzutom.
Wyjaśniła, iż trudność z przypomnieniem szczegółów dotyczyła jednego pisma. Miała w nim wskazać magistra farmacji obecnego w aptece 4 września 2022 r. Nie pamiętała jednak, kto pełnił wówczas dyżur, tłumacząc to dużą rotacją pracowników i upływem niemal dwóch lat od zdarzenia.
Praca w Niemczech – łączenie obowiązków
ZOIA podniosła także, iż zatrudnienie farmaceutki w Niemczech utrudnia pełnienie funkcji kierownika. Jej zdaniem uniemożliwia to sprawowanie ciągłego nadzoru nad apteką.
Farmaceutka wyjaśniła, iż mieszka w regionie przygranicznym. Pracuje w Niemczech na część etatu (20–25 godzin tygodniowo) i może łączyć te obowiązki z funkcją kierownika apteki w Warzymicach (woj. zachodniopomorskie). Podkreśliła też, iż przepisy Prawa farmaceutycznego nie wymagają pełnego etatu do pełnienia tej funkcji.
– Nie czuję się osobą niekompetentną – wręcz przeciwnie. Posiadam specjalizację z farmacji klinicznej, a od kilku lat w Niemczech w swojej aptece prowadzę przeglądy lekowe i szkolenia dla personelu domów opieki. To doświadczenie potwierdza moje kwalifikacje. – podkreśla farmaceutka.
Brak realnej drogi odwoławczej
Farmaceutka wykorzystała wszystkie dostępne środki ochrony prawnej. Wniosła odwołanie do Naczelnej Rady Aptekarskiej oraz skargę do sądu administracyjnego.
– Uchwała Okręgowej Rady Aptekarskiej nie została uchylona ani przez organ samorządu wyższego stopnia, ani przez sąd administracyjny – podkreśliła ZOIA.
22 lipca 2025 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie odrzucił skargę farmaceutki. Potwierdził, iż uchwała ZOIA to wewnętrzne stanowisko samorządu zawodowego o charakterze opiniodawczo-pomocniczym. Nie wywołuje ono skutków prawnych w sferze praw i obowiązków osoby, której dotyczy. Decyzja WIF sprzeciwiająca się kandydaturze farmaceutki na kierownika apteki stała się ostateczna. Spółka prowadząca placówkę nie złożyła bowiem odwołania.
ZOIA zaznaczyła, iż jej rolą jest nie tylko wspieranie farmaceutów. Izba sprawuje również nadzór nad prawidłowym wykonywaniem zawodu, co ma służyć ochronie zdrowia publicznego. Jednocześnie podkreślono, iż ze względu na przepisy o ochronie danych osobowych, Izba nie podaje szczegółów dotyczących opinii wydawanych wobec konkretnych farmaceutów.
©MGR.FARM
