Czas spędzany przed ekranem staje się codziennością coraz młodszych dzieci. Naukowcy wciąż próbują ustalić, jaki wpływ ma to na ich rozwój oraz zdrowie psychiczne. W najnowszym badaniu postanowiono skupić się na związku między oglądaniem telewizji we wczesnym dzieciństwie a późniejszym nasileniem objawów ADHD. Czy wczesna ekspozycja na ekran może mieć długofalowe konsekwencje?
Badanie
Naukowcy wykorzystali dane pochodzące z brytyjskiego badania Millennium Cohort Study (MCS). Śledzi ono rozwój dużej grupy dzieci urodzonych w Wielkiej Brytanii na początku XXI wieku.
Naukowcy zapytali rodziców i opiekunów o liczbę godzin, jaką dziennie ich dziecko spędzało na oglądaniu telewizji lub nagrań wideo w trzecim roku życia. W 5. roku życia badacze ocenili objawy charakterystyczne dla ADHD przy użyciu standaryzowanego narzędzia. Był nim Kwestionariusz Mocnych Stron i Trudności (Strengths and Difficulties Questionnaire). Kwestionariusz ten mierzy między innymi poziom nadpobudliwości i deficytu uwagi u dzieci.
Czytaj także: Czas spędzony przed ekranem przez dzieci ze spektrum autyzmu i ADHD
Aby lepiej zrozumieć, czy to właśnie oglądanie telewizji wpływa na objawy ADHD, naukowcy musieli wziąć pod uwagę inne czynniki, które mogły również mieć znaczenie. Sprawdzili więc, czy dzieci, które oglądały więcej telewizji, różniły się od pozostałych np. statusem materialnym, poziomem wykształcenia rodziców, wcześniactwem czy temperamentem. Dzięki temu mogli ocenić, czy zaobserwowany związek między czasem spędzanym przed ekranem a objawami ADHD rzeczywiście może być przyczynowy, a nie wynikać z tych dodatkowych, niezależnych czynników.
Co wykazało badanie?
Wyniki badania okazały się interesujące i niejednoznaczne. Najniższy poziom objawów ADHD zaobserwowano u dzieci, które w wieku 3 lat oglądały telewizję umiarkowanie. Oznacza to, iż spędzały przed ekranem od 1 do 3 godzin dziennie. Zarówno całkowity brak kontaktu z telewizją, jak i nadmierne jej oglądanie wiązały się z wyższym nasileniem objawów ADHD. Warto jednak podkreślić, iż to dłuższy czas spędzany przed ekranem korelował z większym nasileniem tych objawów.
Czy zatem umiarkowane oglądanie telewizji może działać ochronnie? Niekoniecznie. Autorzy badania podkreślają, iż obserwowany związek może wynikać z innych czynników. Możliwe, iż dzieci z nasilonymi objawami ADHD po prostu nie są w stanie długo utrzymać koncentracji przed ekranem. Mogą też nie wykazywać zainteresowania bierną formą rozrywki, jaką jest oglądanie TV. Alternatywnie — dzieci, które w ogóle nie oglądają telewizji, mogą doświadczać innych, niezdiagnozowanych wcześniej trudności rozwojowych, które również wpływają na ich zachowanie.
Czytaj także: Czas przed ekranem a zdrowie psychiczne
Niezależnie od tego, badanie potwierdza, iż nadmierne korzystanie z telewizji wiąże się z wyższym ryzykiem nasilenia objawów ADHD. Jest to zgodne z dotychczasowymi zaleceniami dotyczącymi ograniczania czasu przed ekranem u dzieci. Co ważne, autorzy zwracają uwagę, iż najważniejsze może być nie tylko „ile”, ale „co” dzieci oglądają. Według nich liczy się treść, tempo przekazu, poziom interaktywności i ogólna pasywność odbioru. Równie istotna może być indywidualna wrażliwość dziecka na bodźce medialne. Potwierdzenie tych zależności wymaga jednak dalszych badań.
