Istnieje ogromna liczba potencjalnych przyczyn bólu – od przemęczenia, przez drobne urazy, aż po stany zapalne czy choroby przewlekłe. W niektórych przypadkach objaw ten może sygnalizować poważniejsze problemy zdrowotne, których nie należy bagatelizować. Kiedy warto wybrać się z bólem do lekarza?
Kiedy ból może wskazywać na poważną chorobę?
Ból jest naturalną reakcją organizmu na uszkodzenie tkanek, stan zapalny lub chorobę. Istnieją jednak sytuacje, w których może on wskazywać na istotne, wymagające pilnej konsultacji lekarskiej schorzenie. Niepokój powinien wzbudzić ból, który:
- pojawia się nagle i jest bardzo mocny – może oznaczać stan zagrażający życiu, np. zawał serca, ostre zapalenie wyrostka robaczkowego,
- nie reaguje na dostępne bez recepty środki przeciwbólowe – świadczy to o jego poważniejszym charakterze,
- nie ustępuje mimo stosowanych leków – taki ból może wskazywać na niezdiagnozowane choroby przewlekłe, np. nowotwory, schorzenia autoimmunologiczne czy neurologiczne,
- utrzymuje się dłużej niż 3 miesiące – ból ostry ustępuje zwykle w ciągu 12. tygodni, dlatego dłuższy czas jego trwania zwiększa ryzyko transformacji w trudny do leczenia ból o charakterze przewlekłym[1].
Jakie preparaty są stosowane w leczeniu ostrego bólu?
Leczenie bólu należy dostosować do jego przyczyny. W wielu przypadkach u jego podłoża leży stan zapalny – taki charakter ma m.in. ból mięśni i stawów, pourazowy czy menstruacyjny. Towarzyszyć mu mogą (ale nie muszą) dodatkowe objawy, takie jak obrzęk, zaczerwienienie czy lokalne ocieplenie skóry.
W tej sytuacji pomóc może preparat z grupy NLPZ, czyli lek przeciwbólowy i przeciwzapalny bez recepty, zawierający np. deksketoprofen. Jego działanie polega na hamowaniu aktywności enzymów COX, czyli cyklooksygenaz, które odpowiadają za produkcję prostaglandyn. Pełnią one w organizmie różne funkcje, a jedną z nich jest rozwój i podtrzymywanie stanu zapalnego. Dlatego zablokowanie ich syntezy może przyczynić się do złagodzenia odczuwanych dolegliwości.
Deksketoprofen to lek o bardzo dobrym profilu bezpieczeństwa. Nie podrażnia żołądka, dzięki czemu może być stosowany na czczo, a jego działanie utrzymuje się choćby do 8. godzin. Jest dostępny w postaci tabletek lub saszetek do rozpuszczenia w wodzie – wybór tej drugiej postaci może przyspieszyć nieco początek działania deksketoprofenu[2].
Kiedy ból wymaga konsultacji z lekarzem?
Wszystkie wymienione wcześniej kwestie, czyli długi czas trwania bólu, jego duża intensywność czy brak skuteczności stosowanych leków wskazują na konieczność wizyty u lekarza. Ponadto warto zwrócić uwagę na objawy dodatkowe, które mogą mu towarzyszyć. Konsultacji ze specjalistą wymagają:
- problemy z oddychaniem – ból w klatce piersiowej z towarzyszącą dusznością może być objawem zatorowości płucnej, zapalenia płuc lub niewydolności serca,
- zaburzenia neurologiczne, np. równowagi, mowy czy widzenia,
- gorączka – współwystępująca z bólem może świadczyć o poważnych stanach zapalnych, nowotworze czy chorobach autoimmunologicznych,
- nagła utrata wagi – towarzyszy czasem przewlekłym infekcjom lub chorobom nowotworowym.
Choć w wielu przypadkach z bólem jesteśmy sobie w stanie poradzić samodzielnie, nie należy lekceważyć tego objawu. Kluczowa jest uważna obserwacja swojego organizmu – wszelkie niepokojące sygnały warto jak najszybciej skonsultować z lekarzem.
[1] Tuszyński P. K. (red.), Ból z perspektywy farmaceuty, Wydawnictwo Farmaceutyczne, Kraków 2019.
[2] Woroń, J., & Wordliczek, J. (2017). Połączenie tramadolu z deksketoprofenem w praktyce klinicznej: postęp w leczeniu bólu. Lekarz POZ, 3(1): 61-67.
