Alergia pokarmowa jest jednym z elementów marszu alergicznego. Dane opisujące związek między fenotypem alergii pokarmowej w wieku niemowlęcym a późniejszym rozwojem astmy i funkcją płuc nie są jednoznaczne, dlatego wieloośrodkowy zespół naukowców z Australii zbadał związek między sensytyzacją na pokarmy, alergią pokarmową potwierdzoną próbą prowokacji u niemowląt, a także uporczywą i ustępującą alergią pokarmową do wieku 6 lat oraz ryzykiem deficytów czynności płuc i astmy w tym samym wieku.
Do dużego badania populacyjnego zrekrutowano 5276 zdrowych niemowląt – 3233 z nich przeszło cały cykl badania i zostało włączonych do analiz; rodzice wypełnili kwestionariusze dotyczące historii alergii ich dzieci, cech demograficznych i narażenia środowiskowego). Następnie w wieku 12 miesięcy wykonano u nich punktowe testy skórne na cztery alergeny pokarmowe (jaja, orzeszki ziemne, sezam i krewetki lub mleko krowie) oraz próbę prowokacji w warunkach szpitalnych.
W wieku 6 lat dzieci zostały poproszone o ocenę stanu zdrowia, która obejmowała punktowe testy skórne dla dziesięciu pokarmów (mleko, jaja, orzeszki ziemne, pszenica, sezam, soja, krewetki, orzechy nerkowca, migdały i orzechy laskowe) oraz ośmiu alergenów wziewnych (alternaria, cladasporum, roztocza kurzu domowego, sierść kota, sierść psa, trawa bermudzka, trawa żytnia i mieszanka brzozy), próby prowokacyjne z pokarmem oraz badanie funkcji płuc dzięki spirometrii. Kwestionariusze wypełniane przez rodziców (inne niż te wypełniane w wieku roku) obejmowały historię alergii i układu oddechowego oraz dane demograficzne dziecka.
Potwierdzona (nie domniemana!) alergia pokarmowa w 1. roku życia była związana z istotnie zmniejszonym FEV1 i FVC (z-score odpowiednio –0,19 i –0,17) w wieku 6 lat. Przejściowa alergia na jaja była związana ze zmniejszonymi wartościami FEV1 i FVC w porównaniu z osobami, które nigdy nie miały alergii na jajka, a takiego związku nie wykazano dla alergii uporczywej. Negatywny wpływ na czynność płuc udowodniono dla wszystkich fenotypu alergii na orzeszki ziemne. U 13,7 proc. dzieci astmę rozpoznano przed ukończeniem 6. roku życia; alergia pokarmowa oraz tolerancja. Zarówno nietolerancja pokarmowa, jak i typowa alergia w 1. roku życia były związane z mniej więcej dwukrotnie wyższym ryzykiem astmy, a uporczywa i późna alergia na orzeszki ziemne podnosiła ryzyko mniej więcej czterokrotnie.
Najważniejszy wniosek z badania jest taki, iż alergia pokarmowa u niemowląt, niezależnie od tego, czy ustępuje, czy nie, jest związana z deficytami czynności płuc w późniejszym wieku. Uświadamia to, jak ważne jest odpowiednie rozpoznawanie i znajomość alergii pokarmowych, co pozwoli z kolei na baczniejsze obserwowanie objawów astmy.
Opracowanie: lek. Damian Matusiak
