Czarna Lista Barier: postulaty deregulacyjne dotyczące ochrony zdrowia

Czarna Lista Barier obejmuje prawie 300 propozycji deregulacyjnych dla przedsiębiorców dotyczących m.in. prawa podatkowego, zatrudnienia, energetyki, ochrony środowiska, rynku finansowego, cyfryzacji i mediów. Wśród nich są 32 postulaty związane z ochroną zdrowia i branżą spożywczą.

Bez sankcji za nieprzekazywanie danych do rejestrów medycznych

Konfederacja Lewiatan postuluje zniesienie sankcji z tytułu nieprzekazywania danych do rejestrów medycznych. Rejestry utworzone na podstawie art. 20 ust. 1 ustawy z 28 kwietnia 2011 r. o systemie informacji w ochronie zdrowia wywołują wiele kontrowersji i sporów kompetencyjnych dotyczących racjonalności i wykonalności definiowanych w nich obowiązków.

– Skutkuje to dość powszechnym w tej chwili ignorowaniem obowiązków wynikających z tych przepisów. Jednym z najbardziej jaskrawych przykładów jest powszechne i merytorycznie uzasadnione ignorowanie „teoretycznego obowiązku” zgłaszania do Krajowego Rejestru Nowotworów każdego przypadku podejrzenia nowotworu, co wiązałoby się z generowaniem rocznie setek tysięcy a może i milionów zgłoszeń nic nie wnoszących do systemu opieki zdrowotnej. Wynikające z tych przepisów wymagania to dodatkowe, bezzasadne obowiązki administracyjne i biurokratyczne nałożone na personel medyczny. Powiązanie tych wątpliwych merytorycznie obowiązków z potencjalnie katastrofalnymi dla podmiotów leczniczych sankcjami finansowymi w postaci blokady przekazywania środków finansowych z NFZ jest bardzo niebezpiecznym narzędziem w rękach urzędników – mówi Kacper Olejniczak, dyrektor departamentu ochrony zdrowia i sektora life sciences Konfederacji Lewiatan.

Zniesienie zakazu reklamowania usług medycznych

Umożliwienie podmiotom leczniczym i lekarzom prowadzenia rzetelnej reklamy oferowanych usług medycznych pozwoli na dostarczanie pacjentom informacji niezbędnych do prawidłowego podejmowania decyzji o tym, gdzie i przez kogo będą diagnozowani i leczeni. Aktualne zakazy są niejasne i nie są stosowane w spójny sposób. Co więcej Kodeks etyki lekarskiej obowiązujący od 1 stycznia 2025 nie zawiera już zapisów zakazujących reklamy. W ślad za tą zmianą, której uzasadnienie widzi choćby środowisko lekarskie, trzeba zmienić pozostałe przepisy.

Deregulacja rynku aptecznego

Ustawa z 13 lipca 2023 r. o zmianie ustawy o gwarantowanych przez Skarb Państwa ubezpieczeniach eksportowych oraz niektórych innych ustaw, wprowadziła fundamentalne zmiany w strukturze własnościowej i organizacyjnej rynku aptecznego. Uchwalono absolutny zakaz przejmowania kontroli nad podmiotami prowadzącymi apteki przez podmioty niebędące farmaceutami lub spółkami farmaceutów, które dotychczas prowadzą mniej niż 4 apteki (wliczając w to apteki prowadzone przez podmioty kontrolowane, wspólników itd.). Taki zakaz całkowicie zmienił warunki funkcjonowania rynku aptecznego w Polsce, a w konsekwencji warunki detalicznej dystrybucji leków.

– Nie ulega wątpliwości, iż omawiane przepisy są niekonstytucyjne. Ich skutki dotknęły jednego z najbardziej kluczowych dla zdrowia publicznego i praw pacjentów sektora gospodarki. Mają one daleko idący negatywny wpływ na strukturę własnościową oraz organizację tego rynku, liczbę działających aptek i efektywność zaopatrzenia pacjentów w leki. Naruszyły konstytucyjnie gwarantowane prawa takie jak prawo własności, swoboda działalności gospodarczej oraz ochrona praw słusznie nabytych – dodaje Kacper Olejniczak.

Zakaz praktycznie uniemożliwia zbywanie podmiotów aptecznych poprzez drastyczne ograniczenie potencjalnych nabywców. Prowadzić to musi do sztucznego obniżenia wartości przedsiębiorstw aptecznych, które to obniżenie nie zostało w żaden sposób zrekompensowane. Przepisy są też napisane w sposób dający bardzo szeroką i uznaniową władzę stosującym je urzędom – Inspekcji Farmaceutycznej. Zakazują „przejęcia kontroli”, które w praktyce administracyjnej oraz sądowej rozumiane jest tak szeroko, iż obejmuje nie tylko nabywanie praw czy udziałów w spółkach, ale choćby zawieranie umów o określonych klauzulach (w szczególności dotyczy to umów związanych ze współpracą w ramach sieci franczyzowych). Zakaz ten nie tylko ogranicza swobodę działalności gospodarczej, ale też jest tak niejasny, iż przedsiębiorcy nie są w stanie przewidzieć, jakie działania mogą narazić ich na kary (cofnięcia zezwolenia i kary do 5 000 000 zł). Taki stan rzeczy utrudni rozwój branży aptecznej, a także zwiększy trend do zamykania kolejnych aptek.

Czarną Listę Barier znajdziesz tutaj

Konfederacja Lewiatan