Niedawne badanie opublikowane w Otyłość bada różnice w czasie wykonywania umiarkowanej do intensywnej aktywności fizycznej (MVPA) i jej wpływ na poziom glukozy we krwi i funkcje metaboliczne u dorosłych z nadwagą i otyłością prowadzących siedzący tryb życia.
Badanie: Wpływ czasu trwania umiarkowanej lub intensywnej aktywności fizycznej na kontrolę glikemii u dorosłych prowadzących siedzący tryb życia z nadwagą/otyłością i zaburzeniami metabolicznymi. Źródło obrazu: Nomad_soul / Shutterstock.com
Jak pora dnia wpływa na poziom glukozy?
Osoby otyłe są bardziej narażone na upośledzoną tolerancję glukozy, insulinooporność i cukrzycę typu 2. W celu poprawy kontroli glikemii u osób otyłych często zaleca się redukcję masy ciała poprzez odpowiednią dietę i aktywność fizyczną.
MVPA skutecznie utrzymuje homeostazę glukozy u osób otyłych lub z nadwagą. Jednakże optymalny moment wprowadzenia MVPA pozostaje niejasny.
Procesy fizjologiczne regulowane są przez rytmy dobowe; dlatego poziom glukozy we krwi zmienia się w ciągu dnia. Mięśnie szkieletowe są przede wszystkim odpowiedzialne za usuwanie glukozy z krwi, natomiast zmniejszony wychwyt glukozy przez komórki mięśniowe po południu i wieczorem przyczynia się do zwiększenia poziomu cukru we krwi w tym czasie.
Zatem MVPA później w ciągu dnia może poprawić homeostazę glukozy. Wykazano to we wcześniejszych badaniach oceniających nocne poziomy glukozy i hemoglobiny glikowanej (HbA1c).
Poprzednie badania często skupiały się na aktywności fizycznej związanej ze stylem życia (PA) w powiązaniu z nocnymi i dobowymi poziomami glukozy, głównie na czczo i bez względu na porę. Motywowało to obecne badanie, w którym oceniano czas stosowania MVPA jako części codziennego życia w porównaniu z poziomem glukozy.
Co wykazało badanie?
W bieżącym badaniu wzięło udział 186 osób dorosłych, których średni wiek wynosił 46,8 lat. W równym stopniu reprezentowani byli zarówno mężczyźni, jak i kobiety. Wszyscy uczestnicy badania byli otyli lub z nadwagą, a średni wskaźnik masy ciała (BMI) wynosił 32,9.
Okres badania wynoszący 14 dni podzielono na dni nieaktywne lub dni, w których uczestnicy byli umiarkowanie aktywni, aktywni lub bardzo aktywni, w oparciu o wytyczne Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) dotyczące aktywności fizycznej. Aktywność monitorowano dzięki akcelerometrów, natomiast poziom glukozy rejestrowano dzięki urządzeń do ciągłego monitorowania glikemii.
Czas aktywności rejestrowano jako poranny, popołudniowy lub wieczorny PA, co odzwierciedlało aktywność wykonywaną w godzinach od 6:00 do 12:00, od 12:00 do 18:00 i od 18:00 do 12:00, odpowiednio. Mieszane MVPA odzwierciedlało PA bez wyraźnego harmonogramu.
Mieszane MVPA stanowiło więcej PA niż jakakolwiek inna grupa czasowa. Średni MVPA wynosił 24 minuty dziennie.
Pewna aktywność była związana z niższym poziomem glukozy we krwi, w tym aktywność 24-godzinna, dobowa lub nocna w porównaniu z brakiem aktywności. Dokładniej, 24-godzinny średni poziom glukozy był niższy o 1,0 i 1,5 mg/dl odpowiednio w dni dość aktywne i bardzo aktywne w porównaniu z dniami nieaktywnymi. Podobnie, nocne poziomy glukozy obniżyły się odpowiednio o 1,5, 1,6 i 1,7 mg/dl w dni dość aktywne, aktywne i bardzo aktywne.
Niższe dobowe, nocne i 24-godzinne poziomy glukozy we krwi uległy obniżeniu, gdy MVPA wykonywano częściej w godzinach od 18:00 do północy. Poranne i mieszane wzorce MVPA nie były powiązane z żadnymi zmianami poziomu glukozy we krwi.
Zarówno 24-godzinny, jak i nocny poziom glukozy we krwi był najniższy podczas ćwiczeń wieczornych w porównaniu z grupą nieaktywną. Ogólnie zwiększone dzienne MVPA było związane z niższym 24-godzinnym i nocnym poziomem glukozy.
Poprawa ta była szczególnie zauważalna zarówno wśród uczestników badania, jak i wśród kobiet z zaburzoną regulacją poziomu glukozy. Co więcej, przy 150–300 minutach MVPA tygodniowo osiąga się lepszą kontrolę poziomu glukozy we krwi w porównaniu z brakiem aktywności.
Odkrycia te podkreślają obiecujący obszar czasu MVPA jako nowatorskiego podejścia do poprawy zdrowia metabolicznego u osób zagrożonych rozwojem chorób sercowo-naczyniowych.”
Wnioski
Wyniki badania sugerują, iż akumulacja MVPA głównie w godzinach wieczornych wiąże się z lepszą stabilizacją poziomu glukozy we krwi u osób dorosłych z otyłością i nadwagą prowadzących siedzący tryb życia i z zaburzeniami metabolizmu. Zatem zarówno optymalna objętość, jak i czas codziennych czynności mają najważniejsze znaczenie dla utrzymania kontroli glikemii.
Wyniki te zgadzają się z wcześniejszymi badaniami, w których zaobserwowano zmniejszoną insulinooporność u dorosłych z wysokim BMI, którzy byli najbardziej aktywni po południu lub wieczorem w porównaniu z aktywnością mieszaną lub poranną.
Mechanizmy odpowiedzialne za to powiązanie mogą polegać na zwiększeniu efektywności wychwytu glukozy przez mięśnie szkieletowe w okresie, gdy jest ona niska, wraz z wrażliwością na insulinę. Co więcej, nocny PA może zwiększać ekspresję genów okołodobowych w mięśniach szkieletowych, które są najważniejsze dla procesów metabolicznych. Ćwiczenia mogą również zwiększać translokację transportera glukozy typu 4 (GLUT-4).
Nawet wśród osób chorych na cukrzycę wieczorne ćwiczenia mogą poprawić kontrolę glikemii w porównaniu z ćwiczeniami porannymi, które zwiększają poziom kortyzolu, a następnie wywołują hiperglikemię. U osób bardziej aktywnych zaobserwowane efekty mogą być większe.
Konieczne są przyszłe badania, aby zbadać te wzorce u osób starszych i osób chorych na cukrzycę, które najbardziej potrzebują interwencji euglikemicznych.
Numer czasopisma:
- Clavero-Jimeno, A., Dote-Montero, M., Migueles, JH, i in. (2024). Wpływ czasu trwania umiarkowanej lub intensywnej aktywności fizycznej na kontrolę glikemii u dorosłych prowadzących siedzący tryb życia z nadwagą/otyłością i zaburzeniami metabolicznymi. Otyłość. doi:10.1002/oby.24063.
