Cukrzyca typu 2 – jedynie niecałe 20% pacjentów ma dobrze dobrane leki?

mgr.farm 6 dni temu

Wyniki badania opublikowanego w czasopiśmie „The Lancet” 25 lutego 2025 r. wskazują, iż „od roku 2019, w Anglii tylko w 3986 (17,8%) z 22 452 przypadków rozpoczęcia leczenia u pacjentów z cukrzycą typu 2 wprowadzone zostały optymalnie skuteczne leki. Naukowcy oparli swoje wnioski na specjalnie skonstruowanym przez nich modelu. Ma on na celu przyśpieszenie doboru prawidłowego zindywidualizowanego leczenia u konkretnych grup pacjentów.

– Opracowaliśmy model doboru leczenia uwzględniający pięć grup leków, który do określenia optymalnej terapii obniżającej poziom glukozy dla osób z cukrzycą typu 2 wykorzystuje podstawowe, rutynowo oceniane dane kliniczne – czytamy w opisie badania na stronie czasopisma „The Lancet”.

Lepsze wyniki pomiarów glukozy i mniej powikłań cukrzycy

Według naukowców osoby na optymalnej terapii zalecanej przez model miały niższy 12-miesięczny poziom hemoglobiny glikowanej (HbA_1c), rzadziej potrzebowały dodatkowej terapii obniżającej poziom glukozy i miały niższe ryzyko powikłań cukrzycy niż osoby na leczeniu przepisywanym w innych warunkach.

Model opracowano na podstawie danych pochodzących od lekarzy rodzinnych i dokumentacji szpitalnej miliona osób z Wielkiej Brytanii cierpiących na cukrzycę typu 2, a także 100 107 rozpoczętych terapii lekami z bazy danych Clinical Practice Research Datalink (CPRD). Do doboru odpowiedniego leczenia uwzględnia on dziewięć cech klinicznych pacjentów z cukrzycą typu 2, w tym wiek, płeć, BMI i stężenie całkowitego cholesterolu. Według naukowców te informacje pomagają przewidzieć rzeczywistą odpowiedź na leki.

Czytaj również: Światowy Dzień Cukrzycy okazją do badań przesiewowych w aptekach

Model leczenia przygotowany dzięki funduszom organizacji takich jak Medical Research Council i National Institute for Health Research przewiduje skuteczność działania pięciu różnych leków. Metformina jest najczęściej stosowanym lekiem pierwszego rzutu w cukrzycy typu 2, ale opracowując model uwzględniono pięć innych leków obniżających poziom glukozy: inhibitory DPP-4, agoniści receptora glukagonopodobnego peptydu-1, inhibitory kotransportera sodowo-glukozowego-2 (SGLT2), pochodne sulfonylomocznika i tiazolidynodiony (czyli tzw. „glitazony”).

Badacze z Wielkiej Brytanii podkreślają, iż proponowany przez nich model jest łatwy do wprowadzenia do opieki klinicznej w większości państw na świecie. Takie wnioski niosą ze sobą duże nadzieje… Czy słusznie?

Innowacyjne podejście do leczenia cukrzycy

– Opracowaliśmy zupełnie nowe, spersonalizowane podejście do leczenia cukrzycy, które może przynieść korzyści wszystkim osobom z cukrzycą typu 2 w Wielkiej Brytanii i na świecie. – powiedział John Dennis, adiunkt nauk o danych medycznych na Uniwersytecie w Exeter, który kierował badaniem – Po raz pierwszy nasz model pozwala osobom żyjącym z cukrzycą typu 2 gwałtownie zidentyfikować najlepsze leczenie podejmowane celem kontroli poziomu cukru we krwi, pomagając zmniejszyć ryzyko powikłań cukrzycy. To duży postęp w stosunku do obecnego podejścia do wyboru leków na cukrzycę.

Andrew Hattersley, profesor medycyny molekularnej na University of Exeter i jeden z autorów badania, dodaje również, iż model można wdrożyć w opiece klinicznej natychmiast i bez dodatkowych kosztów.

– Wynika to z faktu, iż wykorzystuje on proste pomiary, takie jak płeć, waga i standardowe badania krwi, które są wykonywane rutynowo. – tłumaczy Prof. Hattersley – Mamy nadzieję, iż uda nam się gwałtownie wdrożyć ten model i udostępnić go osobom chorym na cukrzycę typu 2 w Wielkiej Brytanii i na całym świecie – dodaje.

Według Elizabeth Robertson, dyrektor ds. badań i badań klinicznych w Diabetes UK, brytyjskiej organizacji charytatywnej, która działa na rzecz poprawy opieki i leczenia osób z cukrzycą w Wielkiej Brytanii „ta innowacja wykorzystująca rutynowe dane kliniczne może pomóc niezliczonej liczbie osób z cukrzycą typu 2 obniżyć poziom cukru we krwi do bezpiecznego poziomu, znacznie zmniejszając ryzyko wystąpienia wyniszczających powikłań cukrzycy i łagodząc ciężar życia z tą nieuleczalną chorobą.”

Według dyrektor Robertson jeżeli narzędzie to okaże się skuteczne w praktyce i zostanie szeroko przyjęte, może to oznaczać największy postęp w leczeniu cukrzycy typu 2 od ponad dekady i wpłynąć pozytywnie na zdrowie milionów osób.

Niepokojące dane

Naukowcy twierdzą, iż skonstruowany przez nich model zakłada 38-procentową redukcję w ciągu 5 lat ryzyka wystąpienia niewydolności glikemicznej. Definiują ją jako zaburzenia regulacji poziomu cukru we krwi, takie jak hiperglikemia i hipoglikemia.

– Taka interwencja znacznie wydłużyłoby czas stabilnej terapii obniżającej poziom glukozy przed koniecznością wprowadzania dodatkowego leczenia – tłumaczą autorzy modelu.

Dane opublikowane w czerwcu 2024 r. wskazują, iż liczba pacjentów narażonych na ryzyko cukrzycy typu 2 w Anglii wzrosła w 2023 roku o ponad pół miliona. Dla porównania w tej chwili w Polsce na cukrzycę choruje około 3,1 miliona osób. Szacuje się, iż do 2030 roku liczba ta wzrośnie do 4,2 miliona.

Źródła: