Choroba jest tam, gdzie brud
Wirusowe zapalenie wątroby typu A (WZW A), znane również jako "choroba brudnych rąk", to poważna choroba wątroby, wywoływana przez wirusa zapalenia wątroby typu A (HAV).
Nazywana jest tak, ponieważ do zakażenia dochodzi najczęściej drogą fekalno-oralną, co w praktyce oznacza, iż po wyjściu z toalety nie myjemy rąk, a potem dotykamy ust, np. spożywając pokarmy. Wirus przenoszony jest również droga pokarmową, poprzez spożycie zanieczyszczonej żywności lub wody.
Aktualnie rok do roku odnotowuje się wzrost liczby zakażeń, która wg danych NIZP-PZH w tym roku w Polsce wyniosła już 116 zachorowań. W całym roku 2024 było ich 319, zaś w 2023 roku – 209.
Dlatego Główny Inspektorat Sanitarny przypomina, jakie są trzy najczęstsze drogi zakażenia:
WZW A daje całe spektrum objawów
Objawy WZW A mogą być różne, od łagodnych do ciężkich. U niektórych osób zakażenie przebiega bezobjawowo, szczególnie u dzieci poniżej 6. roku życia. U dorosłych występują objawy podobne do grypy i/lub ciężkiej niestrawności. Należą na nich:
gorączka,
osłabienie i zmęczenie,
brak apetytu,
nudności i wymioty,
bóle brzucha,
ciemny mocz,
jasne stolce,
żółtaczka (zażółcenie skóry i białek oczu).
Wirusowe zapalenie wątroby może mieć ciężki przebieg
Czas od momentu wniknięcia wirusa do organizmu do momentu wystąpienia pierwszych objawów to średnio 28-30 dni. Mogą one utrzymywać się od kilku tygodni do choćby kilku miesięcy. W większości przypadków WZW A nie powoduje trwałych uszkodzeń wątroby.
Są jednak osoby, zwłaszcza starsze i z istniejącymi chorobami wątroby, u których może dojść do ciężkiego przebiegu, a choćby do niewydolności wątroby. Ponadto na WZW A najbardziej narażone są:
kobiety w ciąży,
osoby podróżujące do państw o niskim poziomie higieny,
osoby mające kontakt z osobami zakażonymi,
osoby mające kontakt z zanieczyszczoną żywnością lub wodą,
osoby używające narkotyków,
osoby mające kontakty seksualne z osobami zakażonymi,
mężczyźni mający analne kontakty seksualne.
Leczenie i zapobieganie chorobie
Nie istnieje specyficzne leczenie WZW A, polega ono na łagodzeniu objawów i zapewnieniu odpoczynku. W większości przypadków organizm sam zwalcza wirusa, niestety pełny powrót chorego do zdrowia może trwać kilka miesięcy.
Najskuteczniejszą metodą zapobiegania WZW A są szczepienia. Szczepionka jest bezpieczna i skuteczna, a podanie dwóch dawek zapewnia długotrwałą ochronę. Szczepienie jest zalecane zwłaszcza osobom należącym do grup ryzyka. Oprócz szczepień ważne jest również przestrzeganie zasad higieny, takich jak:
częste mycie rąk, szczególnie przed jedzeniem i po skorzystaniu z toalety,
unikanie spożywania surowej lub niedogotowanej żywności,
picie tylko wody wiadomego pochodzenia,
unikanie kontaktu z osobami zakażonymi.
