Cera trądzikowa to jeden z najczęstszych powodów wizyt w gabinetach dermatologicznych.1
Najczęściej dotyczy choćby 85% osób między 11., a 30. rokiem życia.2 Charakteryzuje się głównie:
- świeceniem się skóry, głównie w strefie „T”,
- rozszerzonymi porami skóry,
- pojawianiem się tzw. wągrów, czyli zaskórników otwartych,
- zaskórnikami zamkniętymi,
- bliznami potrądzikowowymi,
- przebarwieniami pozostałymi po krostkach,
- odwodnieniem skóry.1,2,3
Na cerę trądzikową wpływ może mieć zarówno dieta jak i sposób pielęgnacji skóry.3
Z tego powodu wymaga ona kompleksowego i zindywidualizowanego podejścia. Głównym celem w pielęgnacji cery trądzikowej jest nawilżenie skóry, wyregulowanie produkcji sebum oraz zapobieganie zatykaniu porów.
Najczęstszym błędem jest jej nadmierne i intensywne przesuszanie, co sprzyja podrażnieniu
i nasileniu wytwarzania łoju.1
Złote zasady pielęgnacji – cera trądzikowa¹-⁶

Produkty wspomagające w stosowaniu diety
- Ograniczenie zbyt dużej liczby kosmetyków.
Lepiej zdecydować się na kilka dobrze przemyślanych i odpowiednio dopasowanych do potrzeb, jakie ma cera trądzikowa, niż stosować ich wiele na raz. Stosując zbyt dużą ilość kosmetyków w jednym czasie, nie wiemy dokładnie, który z nich sprzyja pielęgnacji, a którego nasza skóra nie toleruje zbyt dobrze.
- Stosowanie kosmetyków dedykowanych cerze trądzikowej.
Produkty powinny być dopasowane do wymagań, jakie stawia cera trądzikowa – powinny jednocześnie nawilżać, regulować wydzielanie sebum i łagodzić. w tej chwili kosmetyki dla tego typu skóry bazują również na składnikach, które wspierają mikrobiom.
- Dokładne mycie skóry – 2 razy dziennie.
Udowodniono, iż zarówno zbyt rzadkie, jak i zbyt częste mycie twarzy może pogorszyć jej kondycję. Bardzo ważne jest, aby cera trądzikowa była oczyszczana delikatnie, ale przy tym dokładnie (przy zmywaniu makijażu należy powtórzyć czynność dwukrotnie).
- Unikanie zbyt silnych produktów (ze zbyt agresywnym składem).
Ze względu na to, iż cera trądzikowa może być również sporym problemem estetycznym, bardzo często osoby, które ją posiadają chcą osiągnąć szybkie efekty. Sięgają wtedy po silne środki, które niestety często uszkadzają barierę ochronną skóry oraz intensywnie podrażniają skórę – ostatecznie pogarszając jeszcze bardziej jej kondycję. Lepiej stosować łagodniejsze środki przez dłuższy czas, aby wyciszyć skórę i przywrócić jej zdrowy wygląd.
Unikanie składników komedogennych.
Osoby z cerą trądzikową szczególnie powinny analizować skład stosowanych produktów. Należy wykluczyć m.in. takie, które zawierają składniki zapychające pory skóry (czyli komedogenne). Zapychanie porów skóry skutkuje powstawaniem zaskórników, skóra „nie oddycha”, staje się bardziej ziemista i bardziej pobudzona do produkcji sebum.
Do przykładowych składników, które wykazują takie działanie należą: parafina, wazelina, olej migdałowy, olej z awokado, olej kakaowy, oliwa z oliwek, acetylowany alkohol lanolinowy, stearynian butylu, trójglicerydkaprynowy/kaprylowy.5
- Zachowanie równowagi pomiędzy wydzielaniem sebum, a usuwaniem jego nadmiaru.
Pielęgnacja cery trądzikowej powinna opierać się na równowadze. Chodzi o balans między produkcją sebum a jego usuwaniem. Przesuszenie skóry osłabia jej kondycję. Agresywne substancje redukujące sebum bez nawilżenia pogarszają stan cery.
- Stosowanie toników po oczyszczaniu skóry – w celu przywrócenia jej prawidłowego pH.
Skóra, aby prawidłowo funkcjonować i zachowywać swoje funkcje ochronne powinna mieć odpowiednie pH (które waha się zwykle od 4,7-5,6). Podczas mycia skóry dochodzi do zmiany tego odczynu. Dlatego bardzo ważnym jest, aby po każdym oczyszczaniu przywrócić jego odpowiedni poziom. Można to zrobić stosując toniki – najlepiej wylewając odrobinę preparatu na dłoń
i delikatnie wklepując w skórę
Zachowanie higieny.
Nieodłącznym elementem pielęgnacji skóry, zwłaszcza trądzikowej, jest przestrzeganie zasad czystości. Do zdrowych nawyków należy unikanie dotykania twarzy brudnymi rękami. Ważna jest częsta zmiana poszewek na poduszki i ręczników przeznaczonych tylko do twarzy. Trzeba też dezynfekować przedmioty mające kontakt ze skórą. Dotyczy to telefonu, okularów i narzędzi kosmetycznych.
- Wybieranie kremów pielęgnacyjnych o odpowiedniej, lekkiej konsystencji, które nawilżają,
a jednocześnie regulują produkcję sebum.
Funkcje pielęgnacyjne oraz tekstura stosowanych na co dzień produktów ma ogromne znaczenie dla cery trądzikowej. Ich działanie powinno być nastawione na intensywne nawilżenie i regeneracje skóry, przy jednoczesnym regulowaniu wydzielania sebum. Lekka, gwałtownie wchłaniająca się konsystencja, która zapewnia uczucie komfortu, a jednocześnie nie pozostawia na skórze lepkiej warstwy to idealne rozwiązanie. Polecane są tzw. kremo-żele, które świetnie sprawdzają się również pod makijaż. jeżeli kosmetyk znajduje się w słoiczku, należy używać szpatułki. Nakładanie palcem nie jest higieniczne. Odpowiednią porcję należy delikatnie wklepać w skórę.
- Stosowanie filtrów przeciwsłonecznych SPF.
Ochrona przeciwsłoneczna jest niezwykle istotna. Czasami osoby posiadające skórę trądzikową próbują ją „przesuszyć”, aby pozbyć się nadmiaru sebum. Niestety, pożądany efekt udaje się im uzyskać na krótki czas, ponieważ w dłuższej perspektywie zauważają jeszcze większe pogorszenie kondycji skóry. Odpowiednia ochrona sprawia, iż skóra staje się lepiej nawilżona, a jej bariera nie ulega zniszczeniu pod wpływem promieniowania UV. w tej chwili dostępny jest szeroki wybór produktów z filtrem UV, stworzonych specjalnie dla cery trądzikowej.
- Makijaż, który nie pogarsza kondycji skóry.
Dla cery trądzikowej zaleca się stosowanie odpowiednich kosmetyków kolorowych. Produkty
do makijażu cery trądzikowej powinny być lekkie, niekomedogenne, nawilżające, przeciwalergiczne oraz regulujące wydzielanie sebum. Dodatkowo trzeba pamiętać o higienie – należy umyć ręce przed jego wykonaniem, a akcesoria do malowania zdezynfekować po każdym użyciu. Powinno się również sprawdzać datę przydatności produktu po otwarciu i pamiętać o jego higienicznym dozowaniu. Kolejnym, niezwykle ważnym aspektem jest dokładne, dwukrotne zmycie makijażu na koniec dnia i nałożenie produktów pielęgnacyjnych.
Kluczowe składniki aktywne.
Do składników szczególnie polecanych w pielęgnacji cery trądzikowej należą: kwas azelainowy, azeloglicyna, niacynamid, pochodna witaminy A, panthenol, skwalan oraz kwasy AHA, salicylowy, glikolowy i mlekowy.
- Oczyszczanie bez podrażniania.
Bardzo ważne jest aby dokładnie oczyszczać cerę trądzikową, a jedocześnie być ostrożnym jeżeli chodzi o możliwość naruszania jej bariery hydrolipidowej. Zbyt agresywne peelingi lub detergenty naruszają powłokę ochronną skóry. Mogą początkowo dawać poczucie lepiej oczyszczonej skóry. Jednak zaburzenie bariery obronnej sprawia, iż skóra reaguje obronnie – produkuje więcej sebum. Pojawia się również podrażnienie skóry – tkliwość, zaczerwienienie, skłonność do alergii i stanów zapalnych. Warto wybierać delikatne, ale skuteczne produkty oczyszczające. W przypadku złuszczania lepiej stosować peelingi enzymatyczne lub kwasowe zamiast ziarnistych.
- Dbanie o skórę kompleksowo – od wewnątrz oraz od zewnątrz.
Codzienna, przemyślana i odpowiednio dopasowana pielęgnacja oraz dieta sprzyjająca posiadaczom cery trądzikowej to klucz do utrzymania skóry w dobrej kondycji.
Zrównoważona dieta
Osoby z cerą trądzikową powinny uwzględniać lub unikać produktów, które mogą mieć na nią pozytywny albo negatywny wpływ. Na co zwrócić uwagę w diecie osób posiadających cerę trądzikową?4
Produkty o negatywnym wpływie:
- produkty mleczne (powinno się ograniczać spożywanie mleka oraz przetworów mlecznych),
- produkty o wysokim indeksie glikemicznym,
- produkty wysoko przetworzone (np. żywność typu fast food),
- nadmierne spożywanie tłuszczów zwierzęcych i potraw smażonych (lepszym wyborem
jest krótka obróbka termiczna, najlepiej na parze), - ostre przyprawy i sól,
- cukier oraz produkty o jego wysokiej zawartości: słodycze, napoje słodzone, a także czekolada i syrop glukozowo-fruktozowy,
- alkohol.4
Wyróżnia się też produkty, które wprowadzane w codzienną dietę będą miały dobroczynny wpływ na kondycję skóry. Są to m.in.:
- odpowiednia podaż kwasów tłuszczowych w diecie,
- świeże warzywa i owoce,
- ryby morskie i owoce morza,
- tran, masło, oleje roślinne tj. oliwa oliwek, olej rzepakowy,
- jaja,
- fermentowane produkty mleczne (np. jogurt, maślanka),
- wątroba wołowa i wieprzowa, mięso drobiowe,
- otręby i produkty pełnoziarniste,
- kiełki oraz nasiona: np. chia, lnu, nasion strączkowych,
- pestki dyni i słonecznika,
- zioła,
- woda (spożywanie min 2-2,5 l płynów dziennie).4
Aby prawidłowo funkcjonować cera trądzikowa powinna być pielęgnowana w sposób kompleksowy
i świadomy. Celem jest zrównoważenie wydzielania sebum. Pomaga w tym stosowanie produktów i substancji aktywnych dopasowanych do jej potrzeb. Ważne jest odpowiednie oczyszczanie, nawilżenie oraz nawodnienie organizmu od środka. Na kondycję cery wpływa także dieta i codzienne nawyki, które wspierają poprawę stanu skóry i jej zdrowy wygląd.
Autor:
lic. kosmetolog
mgr zdrowia publicznego
Luiza Ziętek
Bibliografia:
- https://www.dermatologia-praktyczna.pl/a4123/Problemowa-skora-tradzikowa—–przyczyny–i-pielegnacja.html (dostęp: 26.06.2025 r.)
- https://uroda.medonet.pl/cialo/problemy-i-choroby-skorne/z-tradzikiem-do-lekarza-dlaczego-nie-warto-leczyc-go-na-wlasna-reke/e1cf2bt (dostęp: 26.06.2025 r.)
- https://wylecz.to/skora/tradzik-czym-jest (dostęp: 26.06.2025 r.)
- https://diety.nfz.gov.pl/images/ebooki/ebook-terapeutyczny-tradzik-online.pdf (dostęp: 26.06.2025 r.)
- Szybiak J., Wiechuła D., Problemy skórne związane ze stosowaniem kosmetyków, Przegl Dermatol 2013, 100, str. 392–399
- https://www.wiadomoscidermatologiczne.pl/artykul/dermokosmetyczna-pielegnacja-skory-w-monoterapii-i-terapii-uzupelniajacej-leczenie-tradziku (dostęp: 01.08.2025 r.)