Silna psychika pozwala człowiekowi radzić sobie z trudnościami, wytrwać w dążeniu do celów i odnosić sukcesy mimo przeciwności, które spotyka na swojej drodze. Jest kluczowa w wielu aspektach życia, zarówno w codziennych sytuacjach, jak i w ekstremalnych okolicznościach. Siła psychiczna to też dość złożona cecha, która obejmuje wiele aspektów – czy da się ją jednak wypracować?
Co to jest silna psychika?
Silna psychika to cecha, która najczęściej kojarzona jest z wytrwałością i zdolnością do radzenia sobie z trudnościami i wyzwaniami, jakie przynosi życie. Osoby, które charakteryzuje siła psychiczna, wykazują umiejętność utrzymania równowagi emocjonalnej, koncentracji oraz pozytywnego podejścia do z pozoru beznadziejnych sytuacji. Siła i odporność psychiczna to też zdolność do adaptacji i wytrzymania presji.
O silnej psychice mówi się często w kontekście tzw. koncepcji hardiness. Odnosi się ona do mentalnej i emocjonalnej wytrzymałości, która jest charakterystyczna dla Korpusu Piechoty Morskiej Stanów Zjednoczonych (Marines). Pojęcie hardiness w kontekście Marines opiera się na trzech głównych filarach. Są nimi:
- wytrzymałość psychiczna (psychological resilience) – zdolności, które pozwalają radzić sobie z trudnościami, presją i stresem. Rozłąka z rodziną, długi czas, w których żołnierze są oddzieleni od cywilizacji, wymagają wyjątkowej siły psychicznej;
- motywacja (motivation) – siła do służby, spełniania misji oraz przekraczania własnych ograniczeń. Dążenie do doskonałości i oddanie dla dobra ojczyzny, a także poczucie obowiązku sprawia, iż żołnierze Marines czują się zmotywowani;
- duch bojowy (combat spirit) – żołnierze Marines są znani z wyjątkowego ducha walki i błyskawicznej gotowości do działania choćby w najtrudniejszych sytuacjach. W obliczu zagrożenia tę cechę można opisać jako niezłomne nastawienie do walki i godną podziwu odwagę.
Żołnierze pracują nad rozwojem tych cech poprzez intensywny trening fizyczny i taktyczny, który przygotowuje ich do różnych sytuacji, włączając w to działania bojowe. Dyscyplina, wzajemne wsparcie i wszystkie nabyte umiejętności sprawiają, iż żołnierze Marines stają się bardziej odporni i gotowi na trudności, które napotykają w trakcie służby.
Sprawdź też wpis: Jak zwiększyć pewność siebie?
Jak zbudować silną psychikę?
Istnieje kilka praktyk, dzięki którym może zostać wypracowana silna psychika. Ćwiczenia obejmują np. regularną praktykę uważności (mindfulness), która może pomóc w koncentracji, uspokojeniu umysłu i redukcji stresu. Medytacja może wpływać też na zdolność kontrolowania własnych myśli, emocji i reakcji, co przyczynia się do wypracowania w sobie siły psychicznej.
Do procesu kontroli i modyfikowania swojego zachowania w celu osiągnięcia celów odnosi się również koncepcja samoregulacji Baumeistera – nazywana źródłem siły psychicznej człowieka i często stosowana w badaniach psychologicznych. jeżeli więc chcesz zbudować silną psychikę, warto zainteresować się również tym zagadnieniem.
Samoregulacja (będąca źródłem siły psychicznej) wymaga poniższych cech:
- samodyscypliny, czyli umiejętności przekraczania chwilowych impulsów,
- opóźniania gratyfikacji,
- koncentrowania się na długoterminowych celach,
- kontrolowania własnych emocji,
- radzenia sobie ze stresem,
- eliminowania rozpraszaczy,
- skupiania uwagi na istotnych zadaniach.
Baumeister uważał, iż samoregulacja jest zasobem ograniczonym (jej wykorzystywanie w jednym obszarze życia może wpływać na dostępność i wydajność w innych obszarach). Wyczerpanie zasobów samoregulacji prowadzi do obniżonej motywacji i trudności w kontroli własnego zachowania.
Można też trenować samodyscyplinę poprzez wyznaczanie sobie jasnych celów, planowanie, monitorowanie postępów, wypracowywanie zdrowych nawyków i świadome podejmowanie decyzji zgodnie z naszymi długoterminowymi wartościami i celami.
To, co może pomóc wzmocnić cechy, które świadczą o sile psychicznej to także warsztaty rozwoju osobistego w SUPER-ego. Siła psychiczna może też być wzmacniana przez rozmaite strategie, do których należą m.in. wprowadzanie zdrowych nawyków, budowanie wsparcia społecznego czy np. terapia psychologiczna. Rozwój osobisty i poszukiwanie odpowiedzi na pytanie, jak pokonać nieśmiałość – to kolejne sposoby na rozwój siły i odporności psychicznej.
Jak sprawdzić, czy ma się silną psychikę?
Ocena siły psychicznej jest procesem indywidualnym i subiektywnym. jeżeli zależy Ci na takiej ocenie, skonsultuj się z psychologiem lub terapeutą SUPER-ego, który będzie w stanie pomóc Ci w zrozumieniu, czym naprawdę jest silna psychika. Test, który jednoznacznie stwierdziłby, czy ktoś ma silną psychikę, nie istnieje. Można jednak posługiwać się pewnymi sugestiami, które wskazują na siłę psychiczną człowieka (radzenie sobie ze stresem, wytrwałość w dążeniu do celów, pozytywne podejście do życia i optymizm w trudnych sytuacjach, umiejętność adaptacji do zmian, samoświadomość własnych myśli i reakcji).
