Dolegliwości bólowe pięty są bardzo nieprzyjemne, gdyż mogą utrudniać codzienne funkcjonowanie. Ból może pojawiać się nagle lub narastać stopniowo, a jego przyczyny mogą być różnorodna – od urazów i przeciążeń, po stany zapalne, do zmian zwyrodnieniowych. Czy to zapalenie rozcięgna podeszwowego, ostroga piętowa, a może problem ze ścięgnem Achillesa? Sprawdź, co może powodować ból pięty i jak skutecznie sobie z nim radzić.
Budowa i anatomia pięty
Pięta jest odpowiedzialna za przenoszenie obciążeń ciała podczas chodzenia, biegania i stania. Jej budowa obejmuje kości, mięśnie, więzadła, ścięgna, nerwy i naczynia krwionośne.
Główną kością pięty jest kość piętowa (największa i najmasywniejsza kość stępu), która łączy się z kością skokową i sześcienną. Pięta jest miejscem przyczepu mięśnia trójgłowego łydki (czyli brzuchatego, płaszczkowatego i podeszwowego), które tworzą wspólnie ścięgno Achillesa.
Dodatkowo mięśnie podeszwy stopy, m.in. mięsień odwodziciel palucha i małego palca oraz mięsień czworoboczny podeszwy, które stabilizują i wspierają funkcje stopy. Pięta stabilizowana jest również poprzez więzadło piętowo-strzałkowe, podeszwowe długie i rozcięgno podeszwowe, które odpowiada za amortyzację i utrzymanie sklepienia stopy. Unaczynienie pięty pochodzi głównie z tętnicy piszczelowej tylnej, a unerwienie z nerwu piszczelowego.
Co może oznaczać ból pięty?
W zależności od tego, gdzie występuje ból, można wstępnie rozpoznać jego przyczynę. Oczywiście jednoznaczną diagnozę może postawić wyłącznie specjalista.
Ból pięty z tyłu
Ból pięty z tyłu najczęściej związany jest z zapaleniem ścięgna Achillesa lub tendinopatią.
W przypadku zapalenia ścięgna Achillesa ból nasila się podczas chodzenia i biegania, zwiększa się również podczas wchodzenia po schodach. Towarzyszy mu sztywność poranna, która ustępuje po kilku minutach ruchu.
Tendinopatia objawia się bólem z tyłu pięty lub nad piętą, początkowo po wysiłku a w kolejnym stadium również w spoczynku. Również towarzyszy jej sztywność, która ustępuje po kilku minutach ruchu.
Ból pięty od spodu
Najczęstszą przyczyną bólu pięty od spodu jest ostroga piętowa lub zapalenie rozcięgna podeszwowego.
Ból pięty, spowodowany ostrogą piętową, nasila się rano przy pierwszych krokach i po dłuższym odpoczynku. Ból przypomina wbijanie igieł. Początkowo ból pojawia się sporadycznie, a później jest długotrwały i uporczywy.
Zapalenie rozcięgna podeszwowego objawia się bólem od spodu i po wewnętrznej stronie pięty. Jest częste u osób biegających i chodzących na długie dystanse. Nasila się podczas wysiłku.
Ból pięty po wewnętrznej stronie
Przyczyn takiego stanu może być wiele. Najczęściej ból pięty po wewnętrznej stronie wynika z ucisku nerwu piszczelowego w okolicy kostki przyśrodkowej (zespół kanału stępu). Ból może promieniować do palców lub łuku stopy. Może pojawić się uczucie drętwienia i mrowienia. Dolegliwości nasilają się przy długotrwałym staniu i chodzeniu.
Drugą najczęstszą przyczyną jest zapalenie ścięgna mięśnia piszczelowego tylnego. Oprócz bólu po wewnętrznej stronie pięty i stronie podeszwowej stopy, może pojawić się osłabienie mięśni. Ból nasila się podczas dłuższego marszu i biegania.
Ból pięty po zewnętrznej stronie
Ból pięty po stronie zewnętrznej może być związany z syndromem zatoki stępu, zapaleniem więzadła skokowo-piętowego bocznego, przeciążeniem mięśni podudzia i stopy oraz neuropatią nerwu łydkowego.
Diagnostyka w przypadku bólu pięty
Ból pięty może wynikać z różnych przyczyn, dlatego prawidłowa diagnoza jest niezbędna, aby ukierunkować proces leczenia i rehabilitacji. Przede wszystkim zaczynamy od wizyty u lekarza, który przeprowadzi dokładny wywiad.
W tym przypadku wszystkie szczegóły mogą być istotne, więc należy opowiedzieć o okolicznościach zdarzenia, dokładnej lokalizacji bólu i jego charakterze (ostry, przewlekły, kłujący, itp.) oraz w jakim momencie te dolegliwości się nasilają. Następnie lekarz przeprowadzi ocenę wizualną i palpacyjną, sprawdzi zakresy ruchów i oceni testami funkcjonalnymi. W razie potrzeby badanie uzupełnią:
- zdjęcie RTG w przypadku podejrzenia złamania zmęczeniowego, ostrogi piętowej czy zmian zwyrodnieniowych,
- ultrasonografia, aby ocenić stan ścięgna Achillesa, rozcięgna podeszwowego i obecności stanów zapalnych,
- rezonans magnetyczny czy tomografia komputerowa, dzięki którym można dokładnie ocenić interesujące lekarza struktury.
Fizjoterapia a ból pięty
Aby skutecznie leczyć i rehabilitować, należy działać na przyczynę, ponieważ objawowe leczenie będzie pomagać jedynie na chwilę. Wśród metod i zabiegów, które mogą okazać się skuteczne będą:
- terapia manualna,
- ćwiczenia (rozciągające, wzmacniające, czynne wolne czy z oporem, w wodzie),
- zabiegi fizykalne.
Zabiegi łagodzące ból pięty i leczące jego przyczynę to najczęściej:
- fala uderzeniowa,
- krioterapia,
- ultradźwięki,
- laseroterapia,
- magnetoterapia.
Dodatkowo można wprowadzić kinesiotaping i w niektórych przypadkach wkładki ortopedyczne, po konsultacji ze specjalistą.
