BOGATA HISTORIA CZYTELNICTWA W GDOWIE i OKOLICY

Na początku dwudziestego wieku do Gdowa przybył lekarz, propagator medycyny naturalnej, twórca religii syntezy oraz badacz metapsychiczny, Stanisław Breyer. To właśnie on wspólnie z kierownikiem gdowskiej szkoły, Bierońskim oraz bardziej uczonymi gdowianami na kilka lat przed wybuchem I wojny światowej zorganizowali pierwszą gdowską Czytelnię Ludową. W bibliotece tej dominowały czasopisma patriotyczne „Towarzystwa Szkoły Ludowej”, różnego rodzaju broszury i książki.

Pierwszym, historycznym prezesem a zarazem bibliotekarzem gdowskiej Czytelni Ludowej został późniejszy długoletni wójt Gdowa, Henryk Cebula. Czytelnia funkcjonowała z powodzeniem do roku 1914, kiedy to w lipcu wybuchła I wojna światowa.

Za to w okresie międzywojennym w Gdowie funkcjonowały aż… trzy biblioteki. Pierwszą była Biblioteka Katolickiego Stowarzyszenia Młodzieży, drugą Biblioteka Domu Ludowego (księgozbiór tylko tych dwóch liczył po około 2 tysięcy tomów) a trzecią Biblioteka im. Marii Konopnickiej, która była biblioteką ludności żydowskiej. Wszystkie prowadzone były wyłącznie w czynie społecznym a środki na zakup księgozbiorów pochodziły z licznych imprez okolicznościowych. Część książek pochodziła także z darowizn mieszkańców wśród których wyróżnić należy Michała Grażyńskiego, późniejszego wojewodę śląskiego, Konstantego Jasielskiego czy Marię Grenikową.

Ponownie jednak II wojna światowa doprowadziła do licznych strat w gdowskim księgozbiorze. Część książek zaginęła, część została celowo zniszczona. Jednak dzięki lokalnym bohaterom wśród których znalazł się bibliotekarz Domu Ludowego Stanisław Matuszyk pewną ilość dzieł udało się ocalić. Oprócz Matuszyka warto wymienić jeszcze Władysława Chruściela oraz Józefa i Mariana Mikło. Oni również znacząco przyczynili się do ocalenia niektórych gdowskich dzieł.

Po drugiej wojnie światowej, w roku 1945 powstał pierwszy gdowski inwentarz książek. Sporządził go Jerzy Masłowski, lokalny nauczyciel na podstawie ocalałego po wojnie księgozbioru. Do dnia dzisiejszego z tamtego czasu w Gdowie pozostało około czterdzieści pozycji.

Rok później Jerzy Masłowski przekazał księgozbiór do nowej biblioteki utworzonej przez Samopomoc Chłopską. Księgozbiór gwałtownie poszerzał się dzięki wsparciu Wydziału Kultury w Myślenicach przy Prezydium Powiatowej Rady Narodo­wej. To w tamtym czasie w lokalnych wsiach powstało dwanaście punktów bibliotecznych. Biblioteka gdowska doczekała się także pierwszego etatowego bibliotekarza, którym został Władysław Chruściel. Kiedy w roku 1957 zmarł on, schedę po nim przejęła Janina Niewiarowska. Biblioteka mieściła się w tamtym czasie w budynku Straży Pożarnej.

Z budynku tego w roku 1971 biblioteka przeniesiona została do nowo otwartego Ośrodka Kultury w Gdowie otrzymując trzy pomieszczenia z nowoczesnym wyposażeniem oraz dodatkowe etaty. W roku 1978 nowym kierownikiem gdowskiej biblioteki została Helena Chechelska. Sieć bibliotek w gminie była już mocno rozbudowana i tworzyły ją: Biblioteka Gminna w Gdowie, a także filie biblioteczne: w Marszowicach, Niegowici, Książnicach i Winiarach oraz kilkanaście punktów bibliotecznych w okolicznych wsiach. Wspomniane filie w Marszowicach, Winiarach i Książnicach nie przetrwały trudności finansowych lat 80-tych i 90-tych.

Do połączenia Gminnej Biblioteki Publicznej w Gdowie z Gminnym Ośrodkiem Kultury doszło l stycznia 2001 roku. Z połączenia tego powstał Gminny Ośrodek Kultury i Biblioteka w Gdowie. W 2008 roku biblioteka została wydzielona ze struktur organizacyjnych Gminnego Ośrodka Kultury stając się z dniem 1 stycznia 2009r. samodzielną instytucją kultury.

Źródło: Biblioteka w Gdowie