Bezpłatne szczepienie HPV – dla kogo?
Bezpłatny program szczepień przeciwko wirusowi brodawczaka ludzkiego HPV skierowany jest do dziewcząt i chłopców w wieku od 9 do 14 lat. A to dlatego, iż szczepienie jest najskuteczniejsze, gdy zostanie przeprowadzone przed rozpoczęciem aktywności seksualnej.
- Szczepienia przeciw HPV mają schemat dwudawkowy. Dziecko, które przyjęło pierwszą dawkę krótko przed ukończeniem 14. roku życia, otrzyma drugą dawkę szczepienia w ciągu 6-12 miesięcy. Dzięki temu dzieci, które późno zaczęły cykl szczepienia przeciw HPV, będą mogły go dokończyć w ramach programu - informuje Marta Żbikowska-Cieśla, rzecznik prasowy WOW NFZ.
Narzędzie w walce z nowotworami
Dlaczego warto, bo szczepionka przeciwko HPV jest kluczowym narzędziem w walce z nowotworami wywołanymi właśnie wirusem brodawczaka ludzkiego, w tym z rakiem szyjki macicy, na który umiera u nas co roku ok. 1.300 kobiet. Żeby zmniejszyć skalę zachorowań, od czerwca 2023 roku realizowany jest u nas właśnie Powszechny Program Szczepień przeciw HPV, wpisany w Narodową Strategię Onkologiczną na lata 2020–2030 i finansowany przez Narodowy Fundusz Zdrowia.
- Doświadczenia z innych państw pokazują, iż szczepionka jest bezpieczna i wysoce skuteczna. Podręcznikowym przykładem jest Australia, gdzie program szczepień rozpoczęto w 2007 roku. Osiągnięto tam 98% redukcję zakażeń HPV oraz najniższy na świecie wskaźnik umieralności na raka szyjki macicy - dodaje Marta Żbikowska-Cieśla.
Jak zapisać się na szczepienia?
Na szczepienie przeciwko HPV można się umówić w każdej przychodni POZ - niezależnie od złożonej deklaracji wyboru lekarza rodzinnego. Ponadto resort zdrowia wspólnie z resortem edukacji uruchomiły program dobrowolnych szczepień w szkołach podstawowych.
- Dyrektorzy placówek, których uczniowie chcą się zaszczepić, powinni skontaktować się z lekarzem podstawowej opieki zdrowotnej i umówić termin szczepienia. W zlokalizowaniu adekwatnej przychodni pomóc może Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna. Rodzice mogą towarzyszyć dzieciom podczas szczepienia, choć nie jest to wymagane. najważniejsze jest jednak wyrażenie pisemnej zgody na szczepienie dziecka, zgodnie z instrukcjami przekazanymi przez dyrektora szkoły - precyzuje Marta Żbikowska-Cieśla.
I dodaje.
- Zapisując dziecko na szczepienie, można wybrać jedną z dwóch dostępnych szczepionek: 2-walentną Cervarix lub 9-walentną Gardasil9 (obie szczepionki dają porównywalne korzyści).
Ile osób już skorzystało ze szczepień?
Jak informuje NFZ - na podstawie danych z elektronicznych Kart Szczepień w okresie od czerwca 2023 roku do 1 września 2025 roku w całej Polsce przeciwko wirusowi HPV w ramach programu zaszczepiono 670 tysięcy dzieci z roczników 2006-2016, w tym 70 tysięcy młodych Wielkopolan. Największy odsetek zaszczepionych odnotowano w Poznaniu (23,18%) oraz powiecie poznańskim (23,15%). Najmniej chętnie na szczepienia decydują się rodzice z powiatów konińskiego (8,53%), ostrzeszowskiego (8,01%) oraz kolskiego (7,17%).
Szczepienia dla starszych dzieci i dorosłych
Szczepienia przeciwko HPV są dostępne także dla młodzieży powyżej 14. roku życia oraz osób dorosłych, choć jak podkreślają eksperci skuteczność szczepionki może być niższa w porównaniu z osobami zaszczepionymi wcześniej. Dzieci starsze niż objęte powszechnym programem mogą zostać zaszczepione bezpłatnie, jeżeli lekarz wystawi e-receptę. W takim przypadku rodzic realizuje e-receptę w aptece, umawia wizytę w przychodni POZ i dostarcza zakupioną szczepionkę.
- Szczepionka 2-walentna Cervarix jest bezpłatna dla wszystkich dzieci w wieku od 9 do 18 lat. Dorośli mogą skorzystać z 50% refundacji na ten preparat i otrzymują go w schemacie 3-dawkowym: pierwsza dawka, druga po 1–2 miesiącach, a trzecia 6 miesięcy po pierwszej - informuje rzeczniczka WOW NFZ.
Co ważne od września 2025 roku osoby dorosłe mogą zaszczepić się przeciwko HPV również w aptekach, które zawarły z NFZ umowę na wykonywanie szczepień ochronnych.
Uwaga! Szczepionka chroni przed zakażeniem wybranymi typami wirusa HPV, które są główną przyczyną raka szyjki macicy, ale nie obejmuje wszystkich możliwych typów onkogennych wirusa brodawczaka ludzkiego. Zawsze należy poddawać się okresowym badaniom cytologicznym.
