Bezpłatne leki dla osób z niepełnosprawnościami?

Zdaniem Polskiego Związku Emerytów, Rencistów i Inwalidów w Pile osoby z orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności powinny mieć prawo do bezpłatnych leków. Postulat poparł poseł Piotr Głowski, który skierował do Ministerstwa Zdrowia interpelację w tej sprawie. Zdaniem resortu jednak niepełnosprawność nie stanowi podstawy do refundowanej farmakoterapii.

Jak przypomina portal mgr.farm, obecne regulacje przyznają prawo do bezpłatnych leków m.in. dzieciom i młodzieży do 18. roku życia, osobom powyżej 65 lat oraz kobietom w ciąży. Nie przewidują jednak takiego przywileju dla pacjentów z orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności.

Oddział Okręgowy Polskiego Związku Emerytów, Rencistów i Inwalidów w Pile zwrócił uwagę, iż osoby niepełnosprawne często wymagają długotrwałego leczenia. W związku z tym ponoszą znaczne wydatki na farmakoterapię, mimo trudnej sytuacji ekonomicznej. Postulat organizacji wsparł poseł Piotr Głowski, który wraz z grupą parlamentarzystów skierował do Ministerstwa Zdrowia interpelację w tej sprawie.

– Związek zwrócił uwagę na istotną lukę w obecnym systemie uprawnień do bezpłatnych leków. Zgodnie z obowiązującymi przepisami prawo do otrzymywania recept na bezpłatne leki przysługuje osobom, które ukończyły 65. rok życia. Tymczasem osoby młodsze, choć dotknięte znacznym stopniem niepełnosprawności, są z tego prawa wyłączone, mimo iż ich sytuacja zdrowotna i ekonomiczna często również wymaga systemowego wsparcia – napisał w interpelacji poseł.

Piotr Głowski zwrócił się do MZ o odpowiedź na pytania:

• Czy Ministerstwo Zdrowia rozważało lub planuje rozważyć zmianę obowiązujących przepisów w taki sposób, aby osoby ze znacznym stopniem niepełnosprawności, niezależnie od wieku, mogły uzyskać prawo do bezpłatnych leków?
• Czy ministerstwo prowadzi analizy lub konsultacje społeczne dotyczące ewentualnego rozszerzenia katalogu osób uprawnionych do bezpłatnych leków, w tym uwzględniające potrzeby środowiska osób niepełnosprawnych?

Resort nie przewiduje rozszerzenia katalogu osób uprawnionych do bezpłatnych leków

W odpowiedzi resort poinformował, iż aktualne przepisy nie przewidują rozszerzenia katalogu osób uprawnionych do bezpłatnych leków o osoby z niepełnosprawnościami.

– Świadczeniobiorcy będący osobami niepełnosprawnymi nie posiadają szczególnych uprawnień w dostępie do refundowanych leków […] posiadają natomiast takie same uprawnienia jak inni świadczeniobiorcy (pacjenci) posiadający prawo do świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych – podkreślił resort.

Ministerstwo wskazało również, iż ustawa o świadczeniach realizuje wyrażony w art. 68 Konstytucji RP obowiązek zapewnienia obywatelom równego dostępu do świadczeń zdrowotnych niezależnie od sytuacji materialnej. Zaznacza przy tym, iż szczególne uprawnienia przyznawane są wybranym grupom, np. inwalidom wojennym, osobom represjonowanym czy zasłużonym dawcom krwi. Osoby z niepełnosprawnościami nie są jednak ujęte w tych kategoriach.

Przywileje systemowe dla osób z niepełnosprawnościami

Choć pacjenci niepełnosprawni nie mogą korzystać z programu bezpłatnych leków, przysługują im inne przywileje systemowe – czytamy dalej na mgr.farm. Zgodnie z art. 47c ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej „Osoby o znacznym stopniu niepełnosprawności mają prawo do korzystania poza kolejnością ze świadczeń opieki zdrowotnej oraz z usług farmaceutycznych udzielanych w aptekach”. Dotyczy to zarówno podstawowej opieki zdrowotnej, jak i specjalistów, świadczeń szpitalnych, rehabilitacji oraz zaopatrzenia w wyroby medyczne. W przypadku tych ostatnich obowiązuje również uprawnienie do zleceń bez limitu okresów użytkowania.

Wiceminister Marek Kos, który odpowiedział na interpelację, zauważył także: – Odpowiedzią na potrzeby osób starszych, związane z koniecznością leczenia wielu schorzeń charakterystycznych dla wieku oraz chorób współistniejących, jest finansowanie części leków w ramach programu Leki 65+, skierowanego do wszystkich pacjentów, którzy w dniu wystawiania recepty na leki ukończyli 65. rok życia, ze schorzeniem mieszczącym się w zakresie wskazań objętych refundacją.

Prawo do bezpłatnych leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych dla osób po 65. roku życia reguluje art. 43a ustawy o świadczeniach. Wszelkie kwestie związane z refundacją leków reguluje ustawa z 12 maja 2011 r. o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych (Dz.U. z 2024 r. poz. 930, z późn.zm.), zwana dalej „ustawą o refundacji” – wskazał Marek Kos.