Z danych zaczerpniętych z literatury wynika, iż u mniej więcej 50 proc. wszystkich osób cierpiących na atopowe zapalenie skóry objawy pojawiają się w ciągu pierwszego roku życia, a prawdopodobnie u 95 proc. poniżej piątego roku życia. U około 75 proc. chorych, u których choroba wystąpiła w dzieciństwie, następuje spontaniczna remisja przed okresem dojrzewania, podczas gdy u pozostałych 25 proc. utrzymuje się aż do wieku dorosłego lub następuje nawrót objawów po kilku latach bezobjawowych.
Wczesny początek choroby i duże rozpowszechnienie sprawiają, iż bardzo istotna jest znajomość wpływu schorzenia na ryzyko innych, zwłaszcza ciężkich chorób. Dane dotyczące związku między atopowym zapaleniem skóry a chorobą zapalną jelit nie są jednoznaczne, co poniekąd wynika z ubogiego materiału dowodowego – w niewielu badaniach oceniano oddzielnie związek obecności i ciężkości AZS z ryzykiem wrzodziejącego zapalenia jelita grubego i choroby Leśniowskiego-Crohna.
W populacyjnym badaniu kohortowym oceniono dzieci i dorosłych z atopowym zapaleniem skóry. Ich dane zaczerpnięto z krajowych rejestrów medycznych z lat 1994–2015. Łącznie dane 1 809 029 zdrowych dzieci z grupy kontrolnej dopasowano do 409 431 dzieci z AZS (w 93,2, 5,5 i 1,3 proc. postać odpowiednio łagodna, umiarkowana i ciężka); w przypadku dorosłych było to odpowiednio 2 678 888 osób z grupy kontrolnej i 625 083 z AZS (nasilenie łagodne, umiarkowane i ciężkie odpowiednio u 65,7, 31,4 i 2,9 proc. chorych).
Obliczono, iż u dzieci z atopowym zapaleniem skóry ryzyko wystąpienia choroby zapalnej jelit było większe o 44 proc; aż o 74 proc. wzrastało ryzyko choroby Leśniowskiego-Crohna, które dodatkowo zwiększało się w miarę postępu AZS. Co do WZJG, to dla populacji pediatrycznej odnotowano związek tylko dla ciężkiej postaci AZS. U dorosłych wzrost ryzyka zachorowania na chorobę zapalną jelit oraz konkretnie ChLC i WZJG wynosił odpowiednio 34, 36 i 32 proc.; ryzyko zwiększało się w miarę wzrostu ciężkości AZS.
Ryzyko wystąpienia choroby zapalnej jelit wydaje się większe u dzieci i dorosłych chorych na AZS; należy zatem być świadomym ryzyka, szczególnie przy wyborze leczenia ogólnoustrojowego u pacjentów, u których mogą występować współistniejące objawy ze strony przewodu pokarmowego.
Opracowanie: lek. Damian Matusiak
