W obecnym systemie prawnym wśród osób wykonujących zawód medyczny próżno szukać asystentów medycznych. A to dlatego, iż na dzień dzisiejszy asystent medyczny nie jest samodzielnym zawodem medycznym. Nie zmienia to jednak faktu, iż wykonuje on obowiązki w ramach zatrudniającej go działalności leczniczej. A dzięki określonym przepisom może on w ramach swoich zadań „wystawiać” także recepty elektroniczne. Co zatem należy wiedzieć o asystentach medycznych?
Asystent medyczny – kto to adekwatnie jest?
Asystent medyczny jak już wspomniano nie jest odrębnym zawodem. Można powiedzieć, iż jest to swojego rodzaju rola/funkcja, jaką dana osoba pełni w podmiocie wykonującym działalność leczniczą. Co do zasady asystentem medycznym może być osoba wykonująca zawód medyczny, czyli taka, która posiada odpowiednie wykształcenie i kwalifikacje. Są to m.in. pielęgniarki, położne czy też ratownicy medyczni. Należy jednak wiedzieć, iż rolę asystenta medycznego można powierzyć także osobie niebędącej pracownikiem wykonującym zawód medyczny. Są to chociażby osoby wykonujące czynności pomocnicze przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych. Do takich zalicza się np. pomoc stomatologiczną czy też osobę zatrudnioną w rejestracji medycznej w przychodni.
Prawo nie określa wymagań, jakie musi spełniać osoba na stanowisku asystenta medycznego. Zakres jego obowiązków wynika głównie z uprawnień nadanych mu przez podmiot leczniczy, w ramach którego wykonuje swój zawód. Co do zasady asystent medyczny nie stanowi zatem odrębnego zawodu, a jego rola polega przede wszystkim na wspieraniu pracy chociażby lekarza, wobec którego dana osoba została ustanowiona asystentem medycznym.
Asystent medyczny a wystawianie recept
Zakres uprawnień, jakie może otrzymać asystent medyczny znajdują się dokładnie opisane w ustawie o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego. Dodatkowo dopełnieniem tych przepisów jest m.in. ustawa o zawodach lekarza i lekarza dentysty. Zgodnie z przepisami w nich zawartymi asystent medyczny posiadać może uprawnienie do wystawiania e-recept, a także e-skierować i zwolnień lekarskich. Co jednak najbardziej istotne – asystent medyczny nie ma prawa samodzielnie decydować o terapii danego pacjenta. Wybór najbardziej adekwatnego leczenia pozostaje w gestii lekarza.
Zgodnie z wymogami prawa asystent medyczny to osoba, która posiada upoważnienie od danego lekarza do wystawiania recept. W praktycznego punktu widzenia polega to przede wszystkim na wprowadzeniu danych zaordynowanych przez lekarza do systemu i wystawienia/podpisania recepty dla danego pacjenta. Zarówno dobór leków, jak i ich dawkowanie ustala lekarza. Asystent medyczny ma na celu przede wszystkim wspomóc lekarza w kwestii wpisania danych i wystawienia samego dokumentu. Tak wystawiona recepta przez cały czas jest receptą lekarską, podpisaną na zlecenie danego lekarza przez asystenta medycznego.
Wynika z tego zatem, iż osobą wystawiającą receptę jest lekarz, natomiast asystent medyczny jedynie podpisał ją elektronicznie – taka też informacja powinna znajdować się w treści recepty.
Na jakie leki może wystawić receptę asystent medyczny?
Odpowiedź jest jedna i brzmi – na wszystkie, na jakie uprawnienie ma dany lekarz. A to dlatego, iż co do zasady autorem i wystawcą takiej recepty jest lekarz, zaś asystent medyczny widnieje na niej jako osoba podpisująca ją. W związku z tym na takiej recepcie znajdować się mogą wszystkie leki, zarówno z wykazu B jak i z wykazu A. Nie ma także ograniczeń jeżeli chodzi o możliwość wypisania recepty na leki psychotropowe – takowe również mogą znajdować się na receptach, na których widnieje adnotacja o udziale asystenta medycznego w procesie jej wystawiania.
Prawo zezwala lekarzowi na udzielenie 12-miesięcznego upoważnienia asystentowi medycznemu na wystawianie e-recept. Po tym okresie lekarz musi ponownie udzielić danej osobie tego typu uprawnienia i koniecznie dodać ją do Rejestru Asystentów Medycznych.
Co jeszcze warto wiedzieć?
Należy wiedzieć, iż asystent medyczny może być obecny przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych. Jednocześnie jest on zobowiązany do zachowania pełnej poufności powierzonych mu informacji i danych osobowych. Dane zamieszczane w systemie przez asystenta muszą być w pełni zgodne z tymi, jakie zarekomendował/przekazał mu lekarz.
Poza wystawianiem recept asystenci medyczni mogą posiadać uprawnienia do:
- Obecności podczas udzielania świadczeń zdrowotnych
- Przetwarzania danych zawartych w dokumentacji medycznej danego pacjenta (chodzi np. o dokonywanie wpisów na Karcie Szczepień)
- Wystawiania skierowań i zwolnień lekarskich.
Opracował: mgr farm. Mateusz Jabłoński
