Najnowsze dane z ASCO 2025 (prezentowane i publikowane w Nature Medicine) pokazują, iż eksperymentalna terapia CAR‑T (firmy Gilead/Kite wraz z Uniwersytetem Pensylwanii) przynosi obiecujące efekty u pacjentów z nawracającym glejakiem wielopostaciowym – informuje dr hab. n. med. Paula Dobosz na profilu edukacyjnym Fakty i Mity Genetyki.
Glejak wielopostaciowy (glioblastoma multiforme, GBM) pozostaje jednym z najbardziej śmiercionośnych nowotworów złośliwych. Pomimo dekad intensywnych badań, rozwoju molekularnych metod klasyfikacji, udoskonalenia neuroobrazowania, a także postępów w chirurgii i terapii celowanej, mediana przeżycia pacjentów wynosi zaledwie około 15 miesięcy. Zdaniem specjalistów to nowotwór, który wymyka się logice klasycznego leczenia onkologicznego.
Standardowe leczenie glejaka – operacja chirurgiczna, radioterapia i chemioterapia temozolomidem – to w tej chwili najskuteczniejsze, co oferuje medycyna, ale choćby ono przynosi jedynie ograniczone efekty. Mimo to naukowcy nie ustają w wysiłkach – pojawiają się terapie oparte o edytowanie genów, nanotechnologię, a także personalizowaną medycynę molekularną.
CAR-T w leczeniu glejaka wielopostaciowego
Bardzo obiecujące wyniki zaprezentowano na tegorocznym kongresie ASCO (Amerykańskiego Towarzystwa Onkologii Klinicznej) w Chicago oraz opublikowano na łamach czasopisma Nature Medicine.
To najnowsze badanie kliniczne spośród wielu projektów testujących nową generację chimerycznych receptorów antygenowych komórek T (CAR-T) – rodzaju immunoterapii, w której komórki układu odpornościowego pacjentów są modyfikowane genetycznie w celu rozpoznawania i zabijania komórek nowotworowych. Z opublikowanych danych wynika, że:
- W grupie 13 chorych z glejakami, u 8 osób (62 %) odnotowano regresję zmian nowotworowych – do dzisiaj.
- U kilku chorych uzyskano stabilizację choroby powyżej 12 miesięcy, jeden pacjent pozostaje w remisji aż 16 miesięcy.
- Terapia obejmuje podwójne cele molekularne – EGFR i IL13Rα2 – a leki są aplikowane bezpośrednio do płynu mózgowo-rdzeniowego.
- Działania niepożądane (gorączka, krótkotrwała neurotoksyczność) były umiarkowane i w pełni odwracalne.
– Choć odpowiedzi na tego typu leczenie są często przejściowe i należy o tym pamiętać (2–3 miesiące), długotrwała stabilizacja u części pacjentów daje nadzieję – komentuje w swoim wpisie dr hab. n. med. Paula Dobosz – wybitna genetyk i edukatorka specjalizująca się w obszarze genetyki i genomiki nowotworów.
– Na świecie realizowane są w tej chwili liczne badania mające na celu ocenę skuteczności terapii CAR-T w różnycj nowotworach hematologicznych, a także w guzach litych, takich jak rak płuca, rak piersi, rak trzustki czy właśnie glejak wielopostaciowy. W Polsce terapia CAR-T jest aktualnie dostępna i refundowana w kilku wskazaniach dotyczących nowotworów hematologicznych – komentuje Jarosław Gośliński, redaktor naczelny portalu immuno-onkologia.pl.
Naukowcy z konsorcjum pracują teraz nad ulepszoną wersją innowacyjnej terapii CAR-T z trzecim celem molekularnym, aby wydłużyć i wzmocnić jej efekty. Badacze planują także badanie kliniczne zaprojektowane dla nowo zdiagnozowanych pacjentów z glejakiem wielopostaciowym, gdzie wyniki leczenia mogą być jeszcze lepsze.
Czy jest to krok w stronę rewolucji w terapii glejaka? Trzymam kciuki za dalsze, obiecujące dane.
źródła: Fakty i Mity Genetyki, www.medscape.com, www.zdrowie.pap.pl
Post ASCO25: terapia CAR-T w glejaku wielopostaciowym? pojawił się poraz pierwszy w Zwrotnikraka.pl.
