Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gorzowie Wielkopolskim wydał niedawno pierwszy wyrok dotyczący zastosowania nowych przepisów w sprawie dyżurów aptek. Przypomnijmy, iż obowiązują one od 1 stycznia 2024 roku. Zniosły one przymus pełnienia przez apteki dyżurów, ale też wprowadziły ich finansowanie ze środków publicznych. Nowe przepisy zawierają też szereg wymogów, jakie muszą spełnić apteki, aby mogły świadczyć dyżury w nocy i w dni wolne od pracy.
- Czytaj również: Ministerstwo Zdrowia weryfikuje przepisy dotyczące dyżurów aptek
Kluczowy pod tym względem jest art. 94 ust. 7 ustawy Prawo farmaceutyczne, który mówi, iż „zarząd powiatu dokonuje wyboru apteki ogólnodostępnej, która zostanie wyznaczona do pełnienia dyżurów w porze nocnej lub dyżurów w dni wolne od pracy, biorąc pod uwagę:
- potrzeby mieszkańców powiatu w zakresie zaopatrzenia w produkty lecznicze, w tym leki recepturowe, wyroby medyczne oraz pozostałe produkty aptek ogólnodostępnych oraz w zakresie świadczenia usług farmaceutycznych i sprawowania opieki farmaceutycznej;
- lokalne uwarunkowania geograficzne i demograficzne oraz położenie lokalu apteki ogólnodostępnej;
- możliwość zapewnienia przez podmiot prowadzący aptekę ogólnodostępną asortymentu określonego w pkt 1 oraz liczby personelu dostosowanej do zapewniania potrzeb określonych w pkt 1″
Nowe przepisy od samego początku budziły protesty władz samorządowych. Dotychczasowe regulacje pozwalały im na wydawanie uchwał, bez konieczności weryfikowania czy dana apteka może i chce pełnić dyżury. Wraz z początkiem roku zapewnienie na terenie powiatu całodobowego dostępu do usług farmaceutycznych stało się więc znacznie trudniejsze. Nowe przepisy stanowią wyzwanie dla wielu samorządów i tylko kwestią czasu były pierwsze postępowania, dotyczące ich nieprawidłowej interpretacji.
Zarządzenie prezydenta miasta
Z uzasadnienia wyroku WSA w Gorzowie Wielkopolskim z 7 sierpnia 2024 r. wynika, iż prezydent miasta na prawach powiatu, liczącego więcej niż 40 000 mieszkańców, zdecydował się na drodze zarządzenia na wyznaczenie aptek do pracy w dni wolne od pracy. Z przesłanych kilka tygodni wcześniej harmonogramów pracy aptek wynikało bowiem, iż łącznie przez 11 dni świątecznych w 2024 roku, nie będzie funkcjonować żadna apteka. W rezultacie rozpoczęto procedurę mającą na celu wyznaczenie aptek dyżurujących w te święta. Najpierw skierowano do wszystkich aptek pismo.
– [W jego treści] poinformowano o braku zabezpieczenia dni świątecznych w zakresie dostępności do aptek i możliwości dobrowolnego zgłoszenia się aptek do pełnienia dyżuru, wskazując w tym zakresie na konieczność złożenia wraz ze zgłoszeniem oświadczenia w trybie art. 94 ust. 5 P.f., a które dotyczy spełnienia wymagań z art. 94 ust. 7 pkt 3 i braku występowania przesłanek negatywnych określonych w ust. 8 – czytamy w aktach sprawy.
Dodatkowo prezydent miasta poinformował apteki o finansowaniu dyżurów ze środków Narodowego Funduszu Zdrowia. Jak wynika z akt sprawy dobrowolnie do pełnienia dyżurów zgłosiła się jedna apteka, wskazując dni, w których może pracować. W rezultacie prezydent miasta na mocy zarządzenia na pozostałe dni wyznaczył sam apteki. Wśród nich znalazła się placówka, która zdecydowała się zaskarżyć zarządzenie prezydenta.
Apteka zmuszona do dyżuru?
Placówka w swojej skardze wskazywała, iż zarządzenie wydano z naruszeniem przepisów. Przede wszystkim złamano art. 94 ust. 7 Prawa farmaceutycznego, ponieważ wyznaczono aptekę do pełnienia dyżuru, która nie spełnia wymagań określonych w art. 94 ust 7 pkt 3. Wymagania te dotyczą chociażby odpowiedniej obsady kadrowej czy asortymentu umożliwiających pracę w trakcie dyżuru. Prezydent wyznaczając aptekę do pełnienia dyżurów, nie wezwał jej do złożenia oświadczenia, iż spełnia wymogi do pełnienia takiego dyżuru. Tymczasem placówka wskazywała, iż ich nie spełnia.
– …apteka nie jest w stanie zapewnić obsady kadrowej, która mogłaby pełnić dyżur w dzień wolny od pracy ponieważ nie ma farmaceutów, którzy zgodziliby się wykonywać pracę w dni wolne od pracy – czytamy w aktach sprawy.
Wojewódzki Sąd Administracyjny przyznał rację właścicielowi apteki. Wskazał, iż zarządzenie prezydenta miasta wydano z naruszeniem przepisów prawa i ich niewłaściwym zastosowaniem.
– …wyznaczenie do dyżuru apteki należącej do skarżącej, bez uwzględnienia przesłanek z art. 94 ust. 7 P.f. i wbrew informacji przesłanych przez tę aptekę o braku możliwości pełnienia dyżurów i potem jednoznaczniej informacji w piśmie z dnia […] kwietnia 2024 r., wskazuje na wyznaczenie tejże apteki przez organ z naruszeniem przepisów prawa – stwierdził Sąd.
- Czytaj również: Jak wygląda „przymusowe” wyznaczanie aptek do pełnienia dyżurów?
WSA uznał, iż wyznaczenie przez prezydenta miasta apteki w zarządzeniu do pełnienia dyżuru miało charakter arbitralny, noszący cechy dowolności.
– choćby o ile dokonane wyznaczenie związane było z koniecznością zapewnienia bezpieczeństwa dostępu do farmaceutyków i usług farmaceutycznych mieszkańców to takie wyznaczenie nie może zdaniem Sądu nosić znamion dowolności i musi być dokonane obligatoryjnie z zachowaniem wymagań określonych w art. 94 ust. 7 i 8 P.f. – czytamy w aktach sprawy.
WSA unieważnił całe zarządzeniem prezydenta miasta w sprawie dyżurów.
Sygn. akt II SA/Go 261/24 – Wyrok WSA w Gorzowie Wlkp.
©MGR.FARM
![Poważny wypadek na Poznańskiej – jedna z osób w szpitalu [ZDJĘCIA]](https://tylkotorun.pl/wp-content/uploads/2024/09/460220675_836813978601949_4990383888054893052_n.jpg)
