W dotychczasowych badaniach wykazano, iż u pacjentów z niedokrwienną postacią udaru mózgu o nieokreślonym pochodzeniu (tzw. ESUS, Embolic Stroke of Undetermined Source) leki przeciwzakrzepowe nowej generacji, rywaroksaban i dabigatran, nie są skuteczniejsze od aspiryny, jednak nie wiadomo było, czy podobnie jest z apiksabanem. Ten rodzaj udaru jest częstym zjawiskiem, według danych literaturowych obejmuje około 1 na 6 wszystkich zdarzeń. Pacjenci spełniający kryteria ESUS byli stosunkowo młodzi w porównaniu z innymi podtypami i charakteryzowali się (średnio) niewielkim obszarem zmian niedokrwiennych, odpowiadających niewielkim zatorom.
Przeprowadzono randomizowane, zaślepione, wieloośrodkowe badanie z udziałem 352 chorych z co najmniej jednym czynnikiem ryzyka migotania przedsionków lub drożnym otworem owalnym. Pacjentów przydzielono losowo w stosunku 1:1 do otrzymywania apiksabanu 5 mg dwa razy na dobę lub aspiryny 100 mg raz na dobę, a takie postępowanie rozpoczynano w ciągu 28 dni po udarze. Obowiązkowe było monitorowanie pracy serca, a w przypadku wykrycia migotania przedsionków zmieniono leczenie aspiryną na apiksaban. Pierwszorzędowym rezultatem była każda nowa zmiana niedokrwienna stwierdzona w obrazowaniu rezonansu magnetycznego mózgu (MRI) podczas 12-miesięcznej obserwacji.
Nowe zmiany niedokrwienne zidentyfikowano u 13,6 proc. pacjentów leczonych apiksabanem i 16 proc. otrzymujących aspirynę, a niewielka różnica na korzyść leku przeciwkrzepliwego nie osiągnęła istotności statystycznej. Różnica w ryzyku krwawienia była podobna w obu grupach, a zależność obejmowała także krwawienia poważne - ich częstość wynosiła odpowiednio 43,9 i 45,7 na 100 osobolat.
Wiele mówi fakt, iż badanie zostało zakończone po wcześniej określonej analizie okresowej ze względu na jego daremność, stąd świat nauki przez cały czas czeka na strategie skutecznego zapobiegania wtórnym zmianom niedokrwiennym po przebytym ESUS.
