Antybiogram-badanie lekooporności H. pylori

Kiedy warto zbadać wrażliwość H. pylori na antybiotyki?

Częstą przyczyną dolegliwości bólowych w nadbrzuszu (objawów dyspeptycznych) jest zakażenie bakterią H. pylori. Poza dolegliwościami bólowymi H. pylori może być przyczyną wrzodu trawiennego, a także chłoniaka i raka żołądka, dlatego o ile zostanie wykryty, powinno się przeprowadzić leczenie eradykacyjne (czyli całkowite usunięcie) dzięki terapii zawierającej między innymi antybiotyki. Najczęściej stosowaną strategią leczenia zakażenia H. pylori jest antybiotykoterapia empiryczna (czyli w ciemno) w oparciu o lokalne zalecenia.

W chwili obecnej w Polsce jako pierwszy stosuje się schemat czterolekowy z bizmutem przez 14 dni. Zastosowanie takiego leczenia daje szansę skutecznego usunięcia H. pylori u około 90% pacjentów. Bardzo istotne jest potwierdzenie skuteczności leczenia. W tym celu najczęściej stosuje się metody nieinwazyjne, takie jak test oddechowy z izotopem 13C (UBC) lub oznaczenie obecności antygeny H. pylori w stolcu. Badanie należy wykonać nie wcześniej niż 4 tygodnie po zakończeniu leczenia i po odstawieniu leków z grupy inhibitorów pompy protonowej (IPP) 14 dni przed badaniem. o ile leczenie eradykacyjne było nieskuteczne (wynik badania dodatni) powinno się włączyć leczenie drugiego rzutu (jeżeli pacjent jest uczulony na penicyliny na tym etapie należy rozważyć hodowlę H. pylori). o ile eradykacja drugiego rzutu okaże się nieskuteczna, to należy rozważyć pobranie materiału do hodowli. Wyhodowane bakterie H. pylori poddaje się w laboratorium oddziaływaniu różnych antybiotyków w celu oceny ich skuteczności – antybiogram. Uzyskane wyniki lekooporności H. pylori umożliwiają włączenie leczenia celowanego (szytego na miarę), co ogranicza potrzebę stosowania kolejnych nieskutecznych terapii.

W związku z narastaniem lekooporności H. pylori oraz w celu zmniejszenia ekspozycji organizmu na szerokospektralne terapie antybiotykowe coraz częściej stosuje się strategie oznaczania lekooporności przed włączeniem leczenia. Daje to możliwość skutecznego terapii bez potrzeby stosowania źle tolerowanego bizmutu oraz zmniejsza ryzyko stosowania antybiotyków, w stosunku do których H. pylori jest oporny (nie spowodują skutecznej eradykacji), a mogą one powodować działania niepożądane i selekcję szczepów opornych innych bakterii.

Źródła:

• Malfertheiner P, Megraud F, Rokkas T i wsp. Management of Helicobacter pylori infection: the Maastricht VI/Florence consensus report. Gut 2022; 71: 1724-1762.
• Jaroń K, Pietrzak A, Daniluk J i wsp. Diagnostic and therapeutic recommendations on Helicobacter pylori infection. Recommendations of the Working Group of the Polish Society of Gastroenterology. Gastroentero- logy Rev 2023; 18: 225-248.