Anty-TPO wysokie. Co oznacza? Normy, interpretacje

Oznaczenie poziomu anty-TPO w surowicy krwi jest zlecane zarówno w przypadku uzyskania niejednoznacznych wyników innych badań laboratoryjnych, jak i po zaobserwowaniu niepokojących objawów. Czym jest anty-TPO? Co oznacza anty-TPO wysokie? Jakie objawy mogą być obserwowane w takiej sytuacji? Podpowiadamy.

Anty-TPO — co to takiego?

Anty-TPO to przeciwciała wytwarzane przez układ odpornościowy, skierowane przeciwko enzymowi występującemu w tarczycy — peroksydazie tarczycowej (TPO) [1]. Badanie anty-TPO polega na oznaczeniu (na podstawie niewielkiej próbki krwi) poziomu tych przeciwciał. W warunkach fizjologicznych nie powinny one być obecne we krwi w podwyższonych stężeniach.

Jak powstają przeciwciała tarczycowe?

Anty-TPO, a także inne przeciwciała skierowane przeciwko tarczycy (np. anty-TSHR, anty-TG czy też anty-NIS) powstają w wyniku błędnego zidentyfikowania elementów tarczycy przez układ immunologiczny jako obce. Takie zaburzenie w funkcjonowaniu układu immunologicznego nie jest pożądane, ponieważ może prowadzić do rozwoju przewlekłego zapalenia narządu tarczycy, zaburzenia jego funkcji lub choćby całkowitego uszkodzenia. Niestety autoimmunologiczne choroby tarczycy są uwarunkowane genetycznie i nie da się ich całkowicie wyleczyć [2]. Wczesne wykrycie nieprawidłowości pozwala jednak kontrolować objawy tego typu schorzeń.

Wyniki badań laboratoryjnych, w tym także anty-TPO wysokie lub niskie, można konsultować z lekarzem zdalnie. Rozmowa na odległość nie wymaga od pacjenta udawania się osobiście do lekarza, natomiast może pomóc w dowiedzeniu się, czy rezultat badania jest prawidłowy oraz co robić dalej. W przypadku uzyskania nieprawidłowego wyniku lekarz może od razu skierować na dalsze badania, a także, dzięki rozwiązaniu, jakim jest recepta online, przepisać odpowiednie leki.

Anty-TPO — na czym polega działanie przeciwciał przeciwtarczycowych?

Przeciwciała anty-TPO atakują enzym, który bierze udział w syntezie hormonów tarczycy — peroksydazę tarczycową (TPO). Ich działanie przyczynia się do zaburzenia produkcji hormonów tarczycy, co nie pozostaje bez wpływu na funkcjonowanie nie tylko tego narządu, ale i całego organizmu. Wskutek działalności przeciwciał przeciwtarczycowych dochodzi do rozwoju przewlekłych schorzeń tarczycy, takich jak np. choroba Hashimoto [3].

Charakterystyczne objawy Hashimoto to między innymi [3]:

• ciągłe uczucie zimna,
• niskie ciśnienie tętnicze,
• powiększone wole,
• rzadsze wypróżnianie się,
• senność,
• stany depresyjne,
• sucha, łuszcząca się, blada skóra,
• zaburzenia miesiączkowania,
• zaburzenia pamięci,
• zwiększenie masy ciała bez wyraźnej przyczyny i mimo zdrowego stylu życia.

Cel badania anty-TPO

Badanie anty-TPO wykonuje się przede wszystkim w celu zdiagnozowania autoimmunologicznych chorób tarczycy [1]. Jest ono przydatne w rozpoznaniu schorzeń, takich jak:

• choroba Gravesa-Basedowa,
• zapalenie tarczycy Hashitomoto.

Badanie anty-TPO wykonuje się w przypadku zaobserwowania objawów, które mogą wskazywać na zaburzoną pracę tarczycy, a także wtedy, gdy otrzymano niepokojące wyniki innych badań (np. TSH). jeżeli chodzi o osoby, u których poziom hormonów tarczycy jest prawidłowy, badanie anty-TPO może pomóc w ocenie ryzyka wystąpienia problemów związanych z tarczycą w przyszłości [1].

Poniżej zebraliśmy najczęstsze wskazania do wykonania badania anty-TPO [4]:

• otrzymanie niepokojących wyników badań TSH (tyreotropina), FT3 (trijodotyronina) lub FT4 (tyroksyna),
• podejrzenie choroby tarczycy o podłożu autoimmunologicznym (np. choroby Hashimoto lub choroby Gravesa-Basedowa),
• podejrzenie innych chorób autoimmunologicznych, np. reumatoidalnego zapalenia stawów,
• problemy z zajściem w ciążę lub powtarzające się poronienia,
• zauważenie niepokojących objawów, które mogą mieć związek z tarczycą. Przy podwyższonym anty-TPO objawy, które są charakterystyczne to np.: bóle mięśniowo-stawowe, nadmierna senność, osłabienie siły mięśniowej, przewlekłe uczucie zmęczenia, przyrost masy ciała, upośledzenie kondycji włosów, paznokci oraz skóry czy zaburzenia nastroju o charakterze depresyjnym.

Badanie anty-TPO wykonuje się także u dzieci z trisomią 21. chromosomu (zespół Downa) oraz monosomią chromosomu X (zespół Turnera), ze względu na zwiększone ryzyko rozwoju autoimmunologicznego zapalenia tarczycy [5].

Anty-TPO — normy

Normy przeciwciał anty-TPO we krwi różnią się, w zależności od wielu czynników. Wyniki badania będą zależeć od danego laboratorium i zastosowanej techniki, a także wieku czy też płci pacjenta [1]. Ogólnie przyjmuje się, iż prawidłowym wynikiem badania anty-TPO jest rezultat ujemny (brak lub niskie stężenie przeciwciał anty-TPO we krwi), natomiast nieprawidłowym — dodatni (podwyższone stężenie anty-TPO, wysokie stężenie anty-TPO).

Wysokie anty-TPO — co oznacza taki rezultat badania?

Na co może wskazywać nieprawidłowy wynik badania anty-TPO (anty-TPO wysokie)? Przyczyny, które są możliwe, to:

• choroba Gravesa-Basedowa i nadczynność tarczycy,
• podwyższone ryzyko wystąpienia problemów z tarczycą w przyszłości,
• zapalenie tarczycy Hashitomoto i niedoczynność tarczycy.

Nieprawidłowy wynik oznaczenia stężenia przeciwciał skierowanych przeciwko peroksydazie tarczycowej wymaga konsultacji z lekarzem, choćby wtedy, gdy uzyskano anty-TPO wysokie, a TSH w normie [6].

Na co jeszcze może wskazywać nieprawidłowy rezultat badania? O czym świadczy wysokie anty-TPO? Zwiększony poziom przeciwciał anty-TPO może oznaczać także [4]:

• inne choroby autoimmunologiczne (np. reumatoidalne zapalenie stawów),
• poporodowe zapalenie tarczycy (zespół przemijających lub trwałych zaburzeń czynności tarczycy rozwijających się po poronieniu lub w ciągu roku po porodzie),
• wyższe ryzyko rozwoju niedoczynności tarczycy podczas stosowania określonej farmakoterapii.

Z tego powodu choćby przy wyniku wysokie anty-TPO, reszta w normie, wskazana jest konsultacja z lekarzem.

Tarczyca — przeciwciała anty-TPO to niejedyne badanie diagnostyczne istotne w kontekście chorób tego narządu

Wyniki parametrów związanych z tarczycą nie powinny być interpretowane osobno [4]. Wiele osób z rezultatem anty-TPO wysokie nie ma chorób tarczycy, z drugiej strony brak przeciwciał anty-TPO nie jest również jednoznaczny z występowaniem innych rodzajów chorób tarczycy. W przypadku podejrzeń problemów z tarczycą każdorazowo niezbędne jest przeprowadzanie kompleksowej diagnostyki (wykonanie badania TSH, FT3, FT4, anty-TG, TSH (TRAb) i oznaczenie poziomu tyreoglobuliny) oraz uwzględnienie występujących u pacjenta lub pacjentki objawów klinicznych. Dodatkowo należy pamiętać o czynnikach, które mogą wpływać na wyniki badania anty-TPO. Należy do nich np. przyjmowanie w dużych ilościach biotyny [1].

Jak się przygotować do badania Anty-TPO?

Badanie anty-TPO wykonuje się na podstawie niewielkiej próbki krwi żylnej pacjenta (najczęściej z żyły odłokciowej). Nie wymaga ono szczególnych przygotowań, takich jak np. bycie na czczo czy też udanie się na pobranie próbki w godzinach porannych. Wskazane jest jedynie, aby przed wykonaniem badania wypić szklankę wody. Po pobraniu próbki krwi w warunkach laboratoryjnych wykonywane jest oznaczenie stężenia przeciwciał skierowanych przeciwko peroksydazie tarczycowej. Wyniki są dostępne zwykle jeszcze tego samego dnia, następnie należy je skonsultować z lekarzem endokrynologiem.

Ważne: przyjmowanie w dużych ilościach witaminy B7 (biotyny) może wpłynąć na wyniki badania anty-TPO. Z tego powodu po zastosowaniu preparatu biotyny należy odczekać przynajmniej 8 godzin i dopiero wtedy można pobrać próbkę krwi do badania. W przypadku jakichkolwiek wątpliwości zawsze warto się skonsultować z lekarzem, który wypisał skierowanie na badanie laboratoryjne lub laboratorium, w którym wykonywane będzie badanie anty-TPO.