Zdjęcie: płaskostopie-ćwiczenia

Płaskostopie – wszystko, co trzeba wiedzieć na jego temat

Dolegliwość ta, gdy pozostawić ją samą sobie, to znaczy bez konsultacji lekarza oraz leczenia, może prowadzić do poważnych trudności w funkcjonowaniu, jak też może być bardzo dokuczliwym schorzeniem. Ale czym adekwatnie jest płaskostopie? O tym schorzeniu mówimy w sytuacji, gdy łuk podłużny przyśrodkowy oraz/bądź łuk poprzeczny nie mają widocznego wysklepienia. Stopa jest wtedy w widoczny sposób płaska. Również nie bez powodu u zdrowej osoby posiada ona wysklepienie. Obszar ten determinuje w ogromnym stopniu sprężystość stopy. Zatem płaskostopie ogranicza zdolności ruchowe, jak też prowadzi do innego rodzaju trudności.

Płaskostopie często występuje u dzieci do około 3-4 roku życia. Zjawisko to określa się jako płaskostopie fizjologiczne. Wraz z rozwojem dziecka ustępuje samoistnie. Oznacza to, iż nie ma potrzeby wdrażania terapii, której celem jest redukcja lub zniwelowanie tej deformacji.

Płaskostopie – jakie rodzaje można wyróżnić?

Z uwagi na rodzaj deformacji, czyli typ zaniku sklepienia stopy, wyróżnia się kilka rodzajów płaskostopia.

Płaskostopie poprzeczne

W tym przypadku w sposób widoczny poszerzone jest przodostopie. Wynika to ze spłaszczenia stopy w przekroju poprzecznym. Skutkuje to bardzo dużym obciążeniem przodostopia. Zdrowa stopa wspiera się, w swojej części przedniej, na pierwszej oraz piątek kości śródstopia. W przypadku płaskostopia poprzecznego, stopa wspiera się na całej, przedniej części. Może to prowadzić do jej przeciążenia, jak dolegliwości pokrewnych.

Płaskostopie podłużne

Deformacja ta charakteryzuje się obniżeniem łuku przyśrodkowego. U osoby zdrowej, stopa posiada widoczne wyprofilowanie. Jego brak wiąże się z utratą amortyzacji. W tym przypadku konsekwencjami są uciążliwe dolegliwości, które w szczególności dotykają osoby aktywne fizycznie. Wszystko dlatego, iż stopa jest w dużym stopniu obciążania. Architektura stopy wygląda w ten sposób, iż posiada ona punkty strategiczne, czyli miejsca, na których stopa się wspiera i utrzymuje ciężar ciała. Części te są dostosowane do obciążenia, ale też pozwalają na równomierne rozłożenie ciężaru ciała.

Jakie są przyczyny powstawania płaskostopia?

Tak naprawdę płaskostopie występuje z wielu powodów. Niektóre z nich w dalszym ciągu pozostają tylko teorią, inne funkcjonują na zasadzie mitu. Jednak poszczególne z nich zostały potwierdzone w sposób naukowy, dlatego można z całą pewnością stwierdzić, iż również niektóre choroby mogą przyczynić się do rozwoju płaskostopia. Wśród udokumentowanych naukowo przyczyn występują:

• otyłość,
• urazy w obrębie kończyny dolnej,
• cukrzyca,
• wiotkość aparatu mięśniowo-więzadłowego,
• zaburzenai w obrębie gospodarki hormonalnej,
• choroby reumatyczne,
• płaskostopie jest również następstwem procesu starzenia się organizmu,
• może być spowodowane złym doborem obuwia.

Osoby, które wykonują zawody, w którym wiele godzin spędza się w pozycji stojącej, są również w grupie podwyższonego ryzyka, jeżeli chodzi o wystąpienie płaskostopia.

W jaki sposób rozpoznaje się płaskostopie?

Z uwagi, iż schorzenie to często dotyka dzieci w wieku przedszkolnym oraz szkolnym, najczęściej nieprawidłowy kształt stopy zauważają rodzice lub lekarz internista w trakcie różnego typu badań.

Aby samodzielnie przeprowadzić mały test na to, czy stopa faktycznie jest płaska, można odcisnąć jej ślad na płytkach lub piasku. W przypadku płaskostopia od razu widać, iż stopa do podłoża przylega całą powierzchnią, co oznacza, iż uległa ona deformacji. Nie posiada naturalnego łuku, który nadaje jej sprężystości, czy odpowiada za amortyzacje w trakcie chodzenia, skoków, czy innego typu aktywności.

Takie, proste badanie, które można przeprowadzić samodzielnie jest jednak tylko informacją, iż kształt stopy warto skonsultować z ortopedą lub fizjoterapeutą. Posiadają oni wiedzę fachową, która pozwala na głębszą ocenę zakresu schorzenia.

Jednym ze sposób, który praktykuje się w placówkach medycznych jest badanie wydolności mięśniowej. Innym sposobem, który stanowi uzupełnienie wcześniejszego badania jest zastosowanie podoskopu. Urządzenie pozwala na precyzyjną ocenę miejsc stopy, które są obciążone. Umożliwia to również określenie tego, jak rozległe i poważne jest schorzenie.

Płaskostopie rzutuje często na tak prozaiczne czynności, jak chodzenie, czy bieganie. Zbyt mocne obciążenie stopy może prowadzić do jej osłabienia, jak też pogłębienia się deformacji, co z czasem coraz bardziej utrudnia normalne funkcjonowanie. Jednocześnie widoczne staje się szybsze zmęczenie mięśni, które wykonują większą pracę, niż są biologicznie do tego przystosowane. Dlatego płaskostopie powinno być poddane leczeniu.

Leczenie płaskostopia – jak zacząć?

Dziecko wykonujące ćwiczenia pomagające w walce z płaskostopiem.

Warto zaznaczyć, iż tak naprawdę proces leczenia daje widoczny rezultat wyłącznie w przypadku dzieci. Ich układ kostny jest o wiele bardziej elastyczny, a z uwagi na jego ciągły rozwój, poszczególne wady i deformacje można korygować. W przypadku osób dorosłych zastosowanie ćwiczeń na płaskostopie nie przyniesie zamierzonego rezultatu.

Dlatego tak ważna jest wczesna diagnoza tego schorzenia. To czynnik determinując to, czy dziecko w przyszłości będzie mieć trudności z motoryką, które są pokłosiem płaskostopia.

Sama skuteczność ćwiczeń wiąże się przede wszystkim z ich odpowiednim doborem. Z uwagi, iż w płaskostopiu cała stopa jest obciążana ciężarem ciała, istotne jest, aby osoba z tą dolegliwością pracowała nad tym, aby stopa stykała się z podłożem tylko w trzech, strategicznych miejscach, które wyjściowo właśnie temu służą. Chodzi tutaj o miejsce pod dużym i małym palcem oraz piętę. To trzy miejsca, na których powinna opierać się stopa oraz na których ciężar ciała rozkłada się w odpowiedni sposób, co przekłada się na większą amortyzację stopy.

Jakie ćwiczenia wykonywać na płaskostopie?

Pierwsze z ćwiczeń wykonuje się w pozycji siedzącej. Nogi powinny być ugięte w stawach kolanowych pod kątem 90 stopni. Stopy znajdują się na podłodze.

Istotna jest tutaj praca drugiej osoby. Pacjent stopą przytrzymuje kartkę, którą druga osoba próbuje wyciągnąć. Ważne jest, aby kartkę przytrzymywać całą powierzchnią stopy.

Drugie ćwiczenie wykonuje się w lekkim rozkroku. Pomiędzy stopami pacjenta znajduje się piłeczka. Istotą tego ćwiczenia jest to, aby jednocześnie, stopniowo wspinać się na palce stóp, a jednocześnie ściskać piłeczkę. W pozycji na palcach należy pozostać przez kilka sekund, a następnie można się rozluźnić.

Ćwiczenia – istotny element leczenia płaskostopia

Sala pomagająca w leczeniu płaskostopia

W przypadku tej deformacji, proces rehabilitacji, czyli szeregu ćwiczeń, które wykonuje pracent determinują tak naprawdę to, czy architektura stopy ulegnie zmianie. Brak ćwiczeń jest równoznaczny z tym, iż wada pozostanie z pacjentem już na stałe, a wraz z wiekiem może się choćby pogłębiać.

W niektórych sytuacjach pacjentom zaleca się także specjalne wkładki, które posiadają odpowiedni kształt. Pozwala to na modelowanie stopy w trakcie chodzenia, czy biegania, jak też ułatwia jej odciążenie i przekierowanie ciężaru ciała na trzy, strategiczne punkty na stopie.