Choroba afektywna dwubiegunowa (ang. bipolar affective disorder, BAD) to przewlekłe zaburzenie psychiczne charakteryzujące się naprzemiennym występowaniem epizodów depresji oraz manii lub hipomanii. Powoduje ono znaczne wahania nastroju i trudności w codziennym funkcjonowaniu.
Leki przeciwpsychotyczne drugiej generacji często są skuteczne w leczeniu tych zaburzeń psychicznych. Mogą jednak prowadzić do znacznego przyrostu masy ciała i innych zaburzeń metabolicznych. Leki należące do tej grupy leków to między innymi: risperidon (Rispolept, Risperon), kwetiapina (Ketrel, Kwetaplex) oraz arypiprazol (Abilify, Aryzalera). Wspomniane efekty uboczne znacznie zwiększają ryzyko chorób sercowo-naczyniowych i przedwczesnej śmierci.
Randomizowane badanie pragmatyczne – co to oznacza w praktyce?
Naukowcy przeprowadzili nowe badanie kliniczne. Ocenili w nim wpływ leczenia metforminą u młodych osób leczonych lekami przeciwpsychotycznymi drugiej generacji. Co to znaczy, iż badanie jest pragmatyczne?
„Badanie pragmatyczne” to termin opisujący badanie prowadzone w warunkach zbliżonych do codziennej praktyki medycznej. Ma na celu ocenę efektywności terapii w realnych warunkach leczenia, a nie tylko w kontrolowanym eksperymencie. Jest to pojęcie coraz częściej używane, również uwzględniane w regulacjach prawnych dotyczących badań klinicznych w Unii Europejskiej.
We wcześniejszych badaniach wykazano już, iż metformina może być skutecznym i bezpiecznym rozwiązaniem w hamowaniu przyrostu masy ciała u osób stosujących leki przeciwpsychotyczne. Do tej pory jednak takie działanie nie było oceniane w typowych warunkach klinicznych.
Metformina skutecznie hamuje lub minimalizuje ryzyko przyrostu masy ciała u dzieci
Do nowego badania naukowcy zrekrutowali ponad 1500 dzieci w wieku od 8 do 19 lat cierpiących na chorobę afektywną dwubiegunową. Wszyscy młodzi pacjenci przyjmowali leki przeciwpsychotyczne drugiej generacji oraz miały nadwagę lub otyłość na początku badania.
Badacze losowo przydzielili dzieci do dwóch grup. W jednej z nich pacjentom podawano metforminę. W obu grupach jako dodatkową interwencję dzieci oglądały film edukacyjny o diecie i ćwiczeniach.
Dane zostały przeanalizowane po 6 i 24 miesiącach. U dzieci przyjmujących metforminę prawdopodobieństwo uniknięcia lub zminimalizowania przyrostu masy ciała było większe niż u dzieci, które nie otrzymywały tego leku.
Naukowcy potwierdzili wcześniejsze wnioski, iż metformina może skutecznie pomagać w kontrolowaniu przyrostu masy ciała u dzieci i młodzieży leczonych lekami przeciwpsychotycznymi II generacji.
Aktualizacja wytycznych leczenia
– Wpływ na masę ciała okazał się nieznaczny, ale w przypadku większości pacjentów korzyści płynące ze stosowania metforminy przewyższają ryzyko – powiedziała badaczka Christina Klein, adiunkt psychiatrii i neurobiologii behawioralnej na Uniwersytecie w Cincinnati.
Według autorów badania jego wyniki sugerują, iż lekarze powinni częściej brać pod uwagę przepisywanie metforminy młodym osobom leczonym lekami przeciwpsychotycznymi drugiej generacji, które mają nadwagę lub są otyłe.
Naukowcy zauważyli też, iż wyniki te pokrywają się z nowymi aktualizacjami krajowych i międzynarodowych wytycznych. Aktualnie wiele z nich zaleca już stosowanie metforminy zarówno u dzieci, jak i u dorosłych przyjmujących leki przeciwpsychotyczne drugiej generacji.
– Wyniki są zgodne z najnowszymi wytycznymi i potwierdzają nowy standard opieki. U młodzieży z nadwagą lub otyłością leczenie metforminą powinno być rozpoczynane jednocześnie z leczeniem lekami przeciwpsychotycznymi drugiej generacji – powiedziała w komunikacie prasowym dr Melissa DelBello, główna badaczka. Jest ona kierownikiem i profesorem psychiatrii i neurobiologii behawioralnej na Wydziale Medycznym Uniwersytetu Cincinnati.
DelBello zauważyła również, iż metformina jest o wiele tańsza i bardziej dostępna niż leki GLP-1, takie jak Ozempic i Zepbound. Czyni to ją potencjalnie bardziej dostępną opcją w przypadku kontrolowania przyrostu masy ciała.
Źródła:
- https://www.drugs.com/news/diabetes-metformin-quells-weight-loss-among-kids-bipolar-meds-127568.html
- DelBello, Melissa PBowers, Rick T et al. Metformin for overweight and obese children and adolescents with bipolar spectrum and related mood disorders treated with second-generation antipsychotics: a randomised, pragmatic trial. The Lancet Psychiatry, Volume 12, Issue 12, 893 – 905. https://www.thelancet.com/journals/lanpsy/article/PIIS2215-0366(25)00273-1/abstract
- https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/oby.20370
- Mazereel V, Detraux J, Vancampfort D, van Winkel R, De Hert M. Impact of Psychotropic Medication Effects on Obesity and the Metabolic Syndrome in People With Serious Mental Illness. Front Endocrinol (Lausanne). 2020 Oct 9;11:573479. https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC7581736/
@MGR.FARM
![Drugi dzień zbiórki, czas-start! Dołącz do Świątecznej Zbiórki Żywności w Ostrołęce i powiecie! [ZDJĘCIA]](https://www.eostroleka.pl/luba/dane/pliki/zdjecia/2025/whatsapp_image_2025-11-28_at_162308.jpeg)
