Superbiałko, które przez wieki kształtowała natura. 5 największych ciekawostek o laktoferynie

Dlaczego laktoferyna stała się bohaterką wielu publikacji naukowych i popularnonaukowych? Skąd wzięło się to określenie "superbiałko"? Laktoferyna to substancja, której niesamowite właściwości były kształtowane przez wieki przez naturę. Naturę, czyli także człowieka, który ma zdolność jej produkcji w reakcji na pewne zagrożenia.

Laktoferynę bada się w takich obszarach dotyczących zdrowia jak regulacja odporności, metabolizm żelaza, rozwój mikrobioty jelitowej, przebieg ciąży i wiele innych. Mimo jej wyjątkowych właściwości nie jest ona związkiem, o którym słyszało wiele osób. Dlatego, aby przybliżyć jej cechy, postanowiliśmy przedstawić w przystępnych słowach 5 największych ciekawostek o tym "superbiałku".

Laktoferyna występuje w znacznych ilościach w płynach ustrojowych człowieka: ślinie, łzach i mleku, zwłaszcza w siarze, czyli pokarmie wydzielanym z piersi matki tuż po urodzeniu dziecka. Organizm wytwarza ją samoistnie podczas stanów zapalnych np. w przebiegu infekcji. Można ją także dostarczać z zewnątrz w postaci suplementów diety. Jej źródłem w takich zewnętrznych preparatach bywa często... laktoferyna wołowa (bLF), której atutem jest to, że wyróżnia się wysokim stopniem podobieństwa (69 proc.) do laktoferyny ludzkiej.

Tym, z czego słynie laktoferyna, jest jej szerokie działanie biologiczne w organizmie. Laktoferyna wspomaga kompleksowo układ odpornościowy, działa przeciwdrobnoustrojowo (przeciwbakteryjnie, przeciwwirusowo, przeciwgrzybiczo, przeciwpasożytniczo), reguluje gospodarkę żelaza, zapobiega powstawaniu wolnych rodników tlenowych, uczestniczy w procesach zachodzących w skórze, a także wpływa na rozwój mikrobioty jelitowej. To najbardziej znane jej funkcje, ale wciąż trwają liczne badania nad jej właściwościami.

Laktoferyna cechuje się zdolnością silnego i odwracalnego wiązania jonów żelaza oraz dostarczania ich do odpowiednich komórek. Dzięki tym właściwościom białko to znajduje zastosowanie zarówno w niedobrze, jak i nadmiarze tego kluczowego dla zdrowia pierwiastka. Co więcej, w tej sztuce przyswajania i transportowania żelaza konkuruje skutecznie z czynnikami szkodliwymi dla człowieka. Potrafi bowiem wiązać żelazo będące pożywieniem dla chorobotwórczych bakterii, zapobiegając w ten sposób rozwojowi patogenów.

Laktoferyna to jeden z naturalnych regulatorów aktywności ludzkiego układu odpornościowego. Mowa tu o działaniu zarówno bezpośrednim (hamowanie wzrostu komórek drobnoustrojów: bakterii, grzybów, pierwotniaków), jak i pośrednim (pobudzanie odporności nieswoistej i swoistej organizmu). Na osobną uwagę zasługuje działanie antywirusowe laktoferyny przeciwko tak powszechnym i niebezpiecznym wirusom jak HBV, HCV, rotawirusy, HPV, a nawet koronawirusy, w tym SARS-CoV-1 i SARS-CoV-2 [1.2].

Są takie składniki, których obecność wzmacnia efekty immunomodulujące, przeciwdrobnoustrojowe i przeciwzapalne laktoferyny. Zaliczają się do nich przeciwciała klasy IgG, które znacznie zwiększają odporność organizmu na infekcje, oraz witaminę D, która wspomaga funkcjonowanie układu odpornościowego (np. wzmacnia barierę nabłonkową i aktywuje limfocyty). Zestaw tych trzech składników wspiera szczególnie odporność w obszarze dróg oddechowych, których zakażeniu sprzyja głównie okres jesienno-zimowy.

Przypisy:

1. Chang R. i wsp. Lactoferrin as potential preventative and adjunct treatment for COVID-19., Int J Antimicrob Agents. 2020 Sep; 56(3): 106118.

2. Mann J. i Ndung’u T. The potential of lactoferrin, ovotransferrin and lysozyme as antiviral and immune-modulating agents in COVID-19? Future Virol. 2020 Sep: 10.2217/fvl-2020-0170.