Proteza szkieletowa – czym jest? Zastosowanie, wady i zalety
Proteza szkieletowa – czym jest? Zastosowanie, wady i zalety
Spis treści
Proteza szkieletowa to jedna z najbardziej zaawansowanych oraz komfortowych metod uzupełniania częściowych braków w uzębieniu. Jest trwała i bardziej estetyczna niż tradycyjne protezy akrylowe. Czym jest proteza szkieletowa? Jakie są wady i zalety takiego rozwiązania? Ile kosztuje proteza szkieletowa? Sprawdzamy!
Współczesna protetyka oferuje wiele metod uzupełniania braków zębowych. Wśród uzupełnień ruchomych na szczególną uwagę zasługują protezy szkieletowe, które stanowią kompromis między funkcjonalnością a estetyką. Oparte na metalowym szkielecie zapewniają stabilność i komfort użytkowania. Stosowane są u pacjentów z częściowym brakiem uzębienia, zwłaszcza w sytuacjach, gdy niemożliwe jest zastosowanie mostów protetycznych.
Czym jest proteza szkieletowa?
Proteza szkieletowa to rodzaj protezy ruchomej, która opiera się na pozostałych zębach naturalnych pacjenta i ma za zadanie uzupełnić braki zębowe. Jej zasadniczą cechą konstrukcyjną jest obecność metalowego szkieletu, zwykle wykonanego ze stopu chromowo-kobaltowego lub chromowo-niklowego, co zapewnia wysoką wytrzymałość mechaniczną przy jednoczesnym ograniczeniu masy. Cechuje się też wysoką biokompatybilnością, co zmniejsza ryzyko wystąpienia reakcji alergicznych.
W konstrukcji tego nowoczesnego rozwiązania protetycznego można wyróżnić kilka elementów funkcjonalnych: metalową bazę (szkielet), wykonane z akrylu części odwzorowujące dziąsła, elementy zastępujące korony zębowe oraz elementy retencyjne i stabilizujące, takie jak klamry, zasuwy lub zatrzaski. Ułożenie tych elementów jest precyzyjnie projektowane, by zapobiegać przeciążeniom zębów filarowych.
Proteza szkieletowa górna i dolna – kiedy się je stosuje?
Protezy szkieletowe stosuje się u pacjentów z częściowym brakiem uzębienia – pod warunkiem, że w dobrym stanie zachowane są zęby filarowe, na których można oprzeć elementy retencyjne, a u pacjenta nie występują objawy stanów zapalnych dziąseł. W przypadku rozległych braków lub chorób przyzębia może być konieczne zastosowanie alternatywnych metod protetycznych.
• W protezach górnych metalowy szkielet najczęściej przybiera kształt umożliwiający odsłonięcie części podniebienia twardego, poprawiając komfort mowy, odczuwania smaku i temperatury pokarmu.
• W przypadku protez dolnych konstrukcja opiera się na wyrostkach zębodołowych żuchwy i wymaga precyzyjnego dopasowania ze względu na mniejszą powierzchnię podparcia oraz obecność dynamicznie pracującego języka.
Wskazaniami do zastosowania protezy szkieletowej są m.in. braki uzębienia w odcinkach bocznych, brak możliwości wykonania mostów (np. z powodu braku zębów filarowych w odpowiednich pozycjach), a także przeciwwskazania do leczenia z zastosowaniem implantów, np. przy zbyt małej ilości tkanki kostnej lub chorobach ogólnoustrojowych.
Jak przebiega wykonanie protezy szkieletowej?
Proces wykonania protezy szkieletowej wymaga ścisłej współpracy lekarza stomatologa i technika dentystycznego. Etapy obejmują:
• wstępną diagnostykę – czyli ocenę warunków anatomicznych, stanu zębów filarowych i przyzębia u pacjenta oraz wykonanie badań obrazowych, takich jak pantomogram czy tomografia komputerowa (CBCT),
• pobranie wycisków – może zostać przeprowadzone w sposób tradycyjny, z użyciem mas alginatowych (tzw. wycisk analogowy) lub cyfrowo, z wykorzystaniem skanera wewnątrzustnego (tzw. wycisk cyfrowy),
• projektowanie protezy – może obejmować m.in. montaż modeli w artykulatorze, zaplanowanie rozmieszczenia elementów protezy oraz zaprojektowanie konstrukcji,
• przymiarkę szkieletu – kontrolę dopasowania metalowej części do zębów pacjenta, ocena estetyki i funkcji,
• wykonanie i oddanie protezy – wprowadzenie ewentualnych poprawek i przekazanie gotowej protezy pacjentowi.
Wady i zalety protezy szkieletowej
Proteza szkieletowa posiada szereg zalet wynikających z jej budowy i zasady działania. Przede wszystkim zapewnia znakomitą stabilizację i wysoki komfort użytkowania, ponieważ opiera się na zębach filarowych, a nie tylko na błonie śluzowej. To pozwala na bardziej naturalne rozłożenie sił żucia i zmniejsza ryzyko zaniku wyrostków zębodołowych. Kolejną zaletą jest trwałość – metalowy szkielet jest odporny na pęknięcia i uszkodzenia.
Estetyka protez szkieletowych również stoi na wysokim poziomie, szczególnie przy zastosowaniu zaczepów precyzyjnych zamiast widocznych klamer. Protezy te są bardziej higieniczne niż protezy akrylowe, ponieważ zajmują mniejszą powierzchnię w jamie ustnej pacjenta i nie przylegają do podniebienia na całej jego długości.
Do wad można zaliczyć konieczność obecności zębów filarowych w odpowiednim stanie oraz stosunkowo wyższy koszt wykonania. Dla niektórych pacjentów obecność metalowych klamer może być nieakceptowalna estetycznie, choć możliwe jest ich ukrycie za linią uśmiechu. W niektórych przypadkach występuje także konieczność okresu adaptacji do nowej protezy, zwłaszcza u osób, które wcześniej nie używały uzupełnień protetycznych.
Jak dbać o protezę szkieletową?
Prawidłowa pielęgnacja protezy szkieletowej ma kluczowe znaczenie dla jej trwałości oraz zdrowia jamy ustnej. Zatem jak dbać o protezę zębową?
• Codzienne czyszczenie protezy specjalną szczoteczką z włosiem o średniej twardości i środkiem przeznaczonym do protez (należy unikać past do zębów zawierających substancje ścierne).
• Płukanie protezy po każdym posiłku w celu usunięcia resztek pokarmowych i zapobiegania namnażaniu bakterii.
• Przechowywanie protezy na noc w suchym pudełku lub specjalnym roztworze dezynfekcyjnym.
• Regularne szczotkowanie zębów, czyszczenie przestrzeni między zębami.
• Kontrole stomatologiczne co 6 miesięcy w celu oceny stanu protezy i zdrowia jamy ustnej.
Ile kosztuje proteza szkieletowa?
Koszt wykonania protezy szkieletowej w Polsce zależy od liczby brakujących zębów, rodzaju zastosowanych zaczepów, lokalizacji gabinetu oraz renomy pracowni protetycznej. Średnio cena jednej protezy (górnej lub dolnej) wynosi od 2500 do 4500 zł. Protezy z zatrzaskami, zasuwami lub koronami teleskopowymi mogą kosztować nawet powyżej 7000 zł.
Narodowy Fundusz Zdrowia w Polsce nie refunduje protez szkieletowych. Refundowane są jedynie protezy akrylowe całkowite lub częściowe – i to tylko w określonych sytuacjach.
Proteza szkieletowa to funkcjonalne i estetyczne rozwiązanie dla pacjentów z częściowym brakiem uzębienia, którzy nie mogą skorzystać z uzupełnień stałych. Wyróżnia się wysoką trwałością, stabilnością oraz komfortem noszenia, a odpowiednia higiena i regularna kontrola pozwalają utrzymać ją w dobrym stanie przez wiele lat. Choć wiąże się z wyższym kosztem niż klasyczna proteza akrylowa, jej walory funkcjonalne i biomechaniczne sprawiają, że jest godną rozważenia inwestycją w zdrowie i jakość życia.
POWIĄZANE ARTYKUŁY
Ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej zawodowej (tzw. ubezpieczenie OC zawodowe) w Polsce to rodzaj ubezpieczenia, które chroni przed konsekwencjami finansowymi wynikającymi z roszczeń osób trzecich o odszkodowanie za szkody spowodowane w wyniku w...
Z badania, które przeprowadzono w Stanach Zjednoczonych, wynika, że środki na odchudzanie podawane w formie zastrzyku, takie jak popularny lek Wegovy (w USA przyjmuje go co ósma osoba dorosła), mogą obniżać ryzyko demencji i napadów padaczkowych. Z d...
Sylwester wiąże się nierozerwalnie z toastem za pomyślność w nowym roku, który wznosimy o północy najczęściej lampką szampana lub innego wina musującego. Przy tej okazji warto wspomnieć o zależności pomiędzy zdrowiem jamy ustnej a spożywaniem prosecc...
Codzienne dbanie o stan naszych zębów to bardzo ważny element rutyny rano, jak i wieczorem. Zdecydowanie łatwiej jest zachować je w zdrowiu, niż później leczyć, szczególnie jeżeli mamy predyspozycje do szybkiego powstawania uszczerbków. Czy szczotecz...
Próchnica butelkowa jest poważnym problemem, który może prowadzić do znacznych konsekwencji zdrowotnych u dziecka – i to nie tylko w obrębie jamy ustnej. Spowodowana nią przedwczesna utrata zębów mlecznych może zakłócać prawidłowy rozwój mowy, powodo...
O współpracy lekarzy różnych specjalności, ale też fizjoterapeutów czy osteopatów, opowiada prezydent Polskiego Towarzystwa Stomatologicznego prof. dr hab. n. med. Marzena Dominiak. Ta współpraca składa się w promowaną w nowoczesnej stomatologii konc...
Artykulatory znajdują zastosowanie w stomatologii, zwłaszcza w protetyce, od wielu lat. W ostatnim czasie również tego typu instrumentarium przechodzi jednak cyfrową rewolucję, a coraz więcej dentystów interesuje się artykulatorami wirtualnymi, czyli...
Protezy akronowe to jedno z najnowocześniejszych rozwiązań współczesnej protetyki, które zdobywa coraz większą popularność dzięki swoim unikalnym właściwościom. Akron charakteryzuje się elastycznością, lekkością i wysoką estetyką, co czyni go doskona...
Na stronach brytyjskiego portalu stomatologicznego Dentistry.co.uk higienistka Lottie Manahan, pracująca na co dzień w jednej z klinik dentystycznych w Londynie, omawia wady i zalety pasty do zębów w tabletkach (choć należałoby mówić raczej o tabletk...
Protezy nylonowe to nowoczesna alternatywa dla tradycyjnych protez akrylowych. Ich elastyczność, lekkość oraz estetyka sprawiają, że coraz więcej pacjentów decyduje się na ten typ uzupełnienia protetycznego. Czy jednak protezy z nylonu są pozbawione ...
Podczas Mazowieckich Spotkań Stomatologicznych, które w czerwcu 2022 r. odbyły się w Serocku, prof. dr hab. n. med. Beata Kawala - konsultant krajowy w dziedzinie ortodoncji - wygłosiła wykład na temat interceptywnego leczenia ortodontycznego. - Za...