Fundacja GrowSPACE podzieliła się efektami swojej pracy 1 czerwca, w Dniu Dziecka. W 16 kuratoriach oświaty w całej Polsce działacze sprawdzali przez kilka miesięcy, jak wyglądają działania na rzecz zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży. "Zbierane były dane dotyczące działań na rzecz zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży tych instytucji. W trybie dostępu do informacji publicznej zadaliśmy pytania o to, jakie programy są realizowane na terenie danego województwa przez kuratorium, które z nich są kierowane do nauczycieli i nauczycielek, a które do uczniów i uczennic oraz ile szkół wzięło w nich udział. Wyniki spłynęły z 16 instytucji. Rezultaty szokują" - ocenia Dominik Kuc z fundacji.
Miażdżące wyniki kontroli w kuratoriach oświaty. "Absurdalne"
Najmniejszym zaskoczenie jest chyba negatywny przykład Małopolski i tamtejszego kuratorium na czele którego stoi Barbara Nowak. Kuratorka, która wielokrotnie deklarowała na Twitterze i w mediach, że "wspiera dzieci i młodzież oraz ich zdrowie psychiczne", równie często wspierała otwarcie szkodliwą politykę ministerstwa edukacji i nauki, atakowała działania wspierające młodych ludzi, również nieheteronormatywnych, a na początku marca stanęła w obronie Jana Pawła II i zaproponowała, aby we wszystkich placówkach w Małopolsce "na widocznych miejscach pojawił się portret Jana Pawła II". "Niech Jego dobra twarz wita młodych ludzi, pracowników i gości" - napisała Nowak.
Fundacja GrowSPACE dostała z Krakowa bardzo jasną odpowiedź, że "działania na rzecz zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży nie leżą w zakresie ich kompetencji". Nowak pochwaliła się za to konferencją zorganizowaną pod patronatem Rzecznika Praw Dziecka. "To absurdalne, że właśnie Małopolskie Kuratorium Oświaty, które jednocześnie tworzy nagonkę na dyrektora szkoły z Tarnowa, deklaruje brak działań na rzecz zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży na terenie swojego województwa. Ten brak działań może wynikać z tego, ze partyjni kuratorzy są uzależnieni od ministra Czarnka. Działają jak zbrojne ramię prawicowej linii rządu" - stwierdził Kuc, który także prowadził kontrole. Działacze fundacji poinformowali, że w działaniach prowadzonych przez kuratoria oświaty na terenie całej Polski wykryte zostały nieścisłości:
- 5 kuratoriów oświaty (warmińsko-mazurskie, podlaskie, lubelskie, małopolskie, zachodniopomorskie) twierdzi, że działania na rzecz zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży nie mieszczą się w ich kompetencjach;
- 4 kuratoria oświaty (kujawsko-pomorskie, łódzkie, opolskie, dolnośląskie) deklarują, że działania nie są prowadzone i/lub wzięło w nich udział 0 szkół;
- 7 kuratoriów oświaty (podkarpackie, wielkopolskie, pomorskie, świętokrzyskie, lubuskie, śląskie, mazowieckie) oznajmia, że prowadzi działania profilaktyczne w zakresie zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży. 3 instytucje podają dokładne ilości szkół, które są zaangażowane w działach, co świadczy o istnieniu procedur monitorowania efektów.
Takie deklaracje oznaczają brak równego dostępu do psychoedukacji dla dzieci i młodzieży oraz nauczycieli i nauczycielek z całego kraju. "Działania podejmowane są wybiórczo przez niektóre instytucje, ponieważ część nie widzi ich zasadności lub własnej roli" - uzupełnia Dominik Kuc.
Kontrole w kuratoriach oświaty. Co należy do obowiązków tych instytucji?
Ustawa prawo oświatowe, przywołana w pokontrolnych wnioskach, zobowiązuje kuratoria oświaty do współdziałania z innymi instytucjami. Jako przykład dobrych praktyk podano placówki z województwa pomorskiego i podkarpackiego, które prowadzą działania profilaktyczne, działania edukacyjne dla nauczycieli i nauczycielek, organizują konferencje, spotkania z dyrekcjami placówek z całego województwa oraz konsultują i diagnozują sytuację ze współudziałem szkół. "Od miesięcy obserwowany jest kryzys zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży. Specjaliści i specjalistki alarmują, że na skutek izolacji oraz pandemii ilość stanów depresyjnych i lękowych wśród osób do 18. roku życia wzrosła o 1/3. Ilość prób samobójczych podejmowanych przez młode pokolenie od 2020 roku wzrosła o 150 proc. To sygnały świadczące o tym, że działania i programy mają ogromne zapotrzebowanie społeczne" - podaje fundacja.
Katastrofalną sytuację przedstawiła też Fundacja UNAWEZA, która w ramach projektu Młode Głowy opublikowała w połowie kwietnia raport z badania dotyczącego m.in. stanu psychicznego dzieci i młodzieży w wieku 10-19 lat. To pierwsze tego typu badanie na tak dużą skalę: wzięło w nim udział ponad 180 tys. uczniów z całej Polski. Wnioski z raportu są dramatyczne - prawie połowa uczniów ma skrajnie niską samoocenę, stres dnia codziennego przerasta ponad 80 proc. badanych, co trzecie dziecko nie ma chęci do życia, a 8,8 proc. dzieci w Polsce deklaruje, że podjęło próbę samobójczą. Więcej o raporcie w tekście dziennikarki Gazeta.pl Wiktorii Beczek:
Porannej Rozmowy i Zielonego Poranka możecie słuchać też w wersji audio w dużych serwisach streamingowych, np. tu:
