Rak krtani jest rodzajem raka głowy i szyi. Szacuje się, że ten typ raka stanowi około jednej trzeciej wszystkich nowotworów głowy i szyi. Rak krtani zwykle powstaje w komórkach płaskonabłonkowych - cienkich, płaskich komórkach wyściełających wnętrze krtani, znacznie rzadziej spotyka się nowotwory gruczołów ślinowych, które wywodzą się z maleńkich gruczołów ślinowych, znajdujących się pod błoną śluzową lub nowotwory wywodzące się z mięśni, chrząstki i innych tkanek strukturalnych (tak zwane mięsaki).
Krtań to część gardła leżąca pomiędzy podstawą języka a tchawicą. Obejmuje nadgłośnię, głośnię (czyli struny głosowe) i podgłośnię. Rak może ponadto rozprzestrzenić się na pobliskie tkanki lub na tarczycę, tchawicę, przełyk, może też rozsiać się na inne części ciała i organy, w tym węzły chłonne szyi, tętnicę szyjną, górną część kręgosłupa, klatkę piersiową.
Czym charakteryzuje się rak krtani i jakie są rokowania?
Wczesny rak krtani może nie dawać żadnych objawów, jednak niepokój powinna w nas wzbudzić chroniczna chrypka lub przewlekły kaszel. Potem pojawia się ból gardła i ucha, który nie ustępuje. Do tego dochodzi ból podczas połykania lub trudności w połykaniu, albo uczucie, jakbyśmy mieli gulę w gardle. Potem chory ma już problemy z wydawaniem dźwięków (dysfonia), jego głos się zmienia na "skrzypiący", ochrypły. Podczas oddychania słychać wysoki, świszczący dźwięk. Może też dojść do obrzęku szyi i pojawienia się wyczuwalnych palcami guzków na szyi oraz długotrwały kaszel lub duszności. Do tego dochodzi nieświeży oddech, oraz nieuzasadniona dietą gwałtowna utrata masy ciała, a także uczucie ogromnego zmęczenia.
Rak jest wyleczalny, jeżeli zostanie zdiagnozowany na wczesnym etapie. - Leczeniem standardowym w przypadku wczesnego stopnia zaawansowania raka krtani bez przerzutów do węzłów chłonnych jest wyłączna radioterapia (...). W wyspecjalizowanych ośrodkach laryngologicznych, zamiast radioterapii u chorych na wczesnego raka krtani, można zastosować oszczędzające leczenie chirurgiczne, polegające na częściowym usunięciu narządu lub zabiegach mikrochirurgicznych - czytamy na stronie onkogia.org.pl.
- W przypadku miejscowo znacznie zaawansowanego raka krtani tradycyjnym postępowaniem było leczenie operacyjne, polegające na usunięciu narządu (całkowita laryngektomia), uzupełniane napromienianiem. Leczenie tego typu jest skuteczne, ale wiąże się z trwałym okaleczeniem, które wyjątkowo negatywnie wpływa na jakość życia chorych. Współcześnie rekomendacje lekarskie uległy zmianie. Preferowane jest leczenie oszczędzające krtań, a badania jednoznacznie wskazują, że najskuteczniejszą metodą, która oszczędza narząd, jest jednoczesna chemioradioterapia - informuje serwis onkogia.org.pl.
Skąd ten rak?
Wiadomo, że ryzyko rozwoju raka krtani jest wyższe u osób palących tytoń. Szacunki wskazują, że palenie jest powiązane z większością przypadków raka krtani (70–95 proc.), choć bywają też przypadki, gdzie trudno jest wskazać jednoznacznie przyczynę. Z pewnością jednak narażenie na dym papierosowy oraz alkohol pozostaje najważniejszym znanym czynnikiem chorobotwórczym. Za rozwój raka głowy i szyi mogą odpowiadać także takie czynniki jak: narażenie na szkodliwe związki chemiczne (nikiel, azbest, kwas siarkowy), pył drzewny, pył węglowy, przewlekłe mechaniczne drażnienie śluzówek poprzez źle dopasowane protezy czy uszkodzone zęby, jeżeli przy tym nie dba się o higienę jamy ustnej.
Eksperci wymieniają następujące czynniki zwiększające ryzyko raka krtani:
- palenie tytoniu
- nadużywanie alkoholu
- zaawansowany wiek
- płeć męska (mężczyźni chorują siedmiokrotnie częściej)
- zła dieta i niedobory witamin
- nadwaga
- poważne narażenie na niektóre toksyny
Ponadto z częstszym występowaniem raka krtani powiązane są niektóre schorzenia genetyczne, takie jak niedokrwistość Fanconiego i wrodzona dyskeratoza (bardzo rzadka postać wrodzonej niewydolności szpiku). Eksperci uważają, że zakażenie wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV) może być czynnikiem ryzyka raka krtani, ale zdarza się to bardzo rzadko. Prewencja oznacza unikanie palenia tytoniu oraz picia wysokoprocentowego alkoholu.
Rak krtani coraz większym problemem w Polsce
Rak krtani jest najczęstszym nowotworem złośliwym w grupie nowotworów głowy i szyi. Polska należy do krajów największego ryzyka tego rodzaju nowotworu w Europie. Co roku odnotowuje się około 2400-2500 przypadków tej choroby, umiera około 1600 osób. Znacznie częściej chorują mężczyźni pomiędzy 55. a 65. rokiem życia, chociaż oczywiście zdarzają się zachorowania w młodszym wieku.
- 23 kwietnia obchodzimy Dzień Laryngektomowanego - jest to święto osób, które musiały zostać poddane operacji całkowitego usunięcia krtani. To zabieg ratujący życie, wykonywany w zaawansowanych stadiach choroby nowotworowej, gdy inne metody leczenia zawiodły. Po laryngektomii pacjenci oddychają przez otwór w szyi, zamiast przez nos i usta. Chorzy wracają do zdrowia, ale na nowo muszą nauczyć się funkcjonować w swoich rodzinach i społeczeństwie - czytamy w komunikacie prasowym Uniwersyteckiego Centrum Klinicznego, gdzie wykonywane są tego typu zabiegi w Klinice Otolaryngologii, kierowanej przez dr hab. Bogusława Mikaszewskiego.
