W dniu 29 października 2024r. Prezydent Rzeczpospolitej Polskiej Andrzej Duda podpisał Ustawę z dnia 27 września 2024 r. o zmianie ustawy o rencie socjalnej oraz niektórych innych ustaw.
Celem ustawy jest wprowadzenie do ustawy o rencie socjalnej nowego świadczenia tj. dodatku dopełniającego. Dodatek ten będzie przysługiwał osobom uprawnionym do renty socjalnej, które spełniają jednocześnie dodatkowy warunek tj. posiadają orzeczenie o całkowitej niezdolności do pracy oraz do samodzielnej egzystencji. Kwota dodatku będzie wynosiła 2520 zł.
W ustawie przewidziano coroczną waloryzację dodatku od dnia 1 marca. Podwyższenie kwoty dodatku w związku z waloryzacją będzie następowało z urzędu, bez konieczności wydawania decyzji. Dodatek będzie wypłacany wraz z rentą socjalną.
Ustawa wejdzie w życie z dniem 1 stycznia 2025 r.
Zgodnie z ustawą dodatek dopełniający będzie przyznawany na wniosek osoby ubiegającej się o ten dodatek lub jej przedstawiciela ustawowego, a także na wniosek innej osoby, kierownika ośrodka pomocy społecznej albo dyrektora centrum usług społecznych, działających za zgodą osoby uprawnionej lub jej przedstawiciela ustawowego. Ustawa zawiera elementy, które muszą znaleźć się we wniosku o dodatek oraz dokumenty, które należy do niego dołączyć. Ustalenie uprawnienia do dodatku, jego wypłata, odmowa wypłaty i wstrzymanie wypłaty będą odbywały się na takich zasadach, jak w przypadku renty socjalnej.
W ustawie przewidziano ponadto, iż dla celów ustalania uprawnień do świadczeń pieniężnych finansowanych ze środków publicznych oraz ustalania wysokości tych świadczeń, dodatek dopełniający będzie uwzględniany na tych samych zasadach jak renta socjalna. Jednocześnie wprowadzono zastrzeżenie, iż reguła ta nie będzie miała zastosowania do świadczenia wspierającego, o którym mowa w art. 1 ustawy z dnia 7 lipca 2023 r. o świadczeniu wspierającym (Dz. U. poz. 1429 i 2760), którego wysokość jest uzależniona od wysokości renty socjalnej.
Nowela przesądza, iż w przypadku obniżenia renty socjalnej z powodu zbiegu uprawnień z uprawnieniem do renty rodzinnej lub świadczenia pieniężnego przyznanego na zasadach określonych w ustawie z dnia 8 lutego 2023 r. o świadczeniu pieniężnym przysługującym członkom rodziny funkcjonariuszy lub żołnierzy zawodowych, których śmierć nastąpiła w związku ze służbą albo podjęciem poza służbą czynności ratowania życia
lub zdrowia ludzkiego albo mienia, kwota dodatku dopełniającego ulegnie obniżeniu o taki sam procent, o jaki obniżono rentę socjalną.
W ustawie podwyższono również maksymalną kwotę łączną, jaką osoba może otrzymać w przypadku wystąpienia zbiegu renty socjalnej z uprawnieniem do renty rodzinnej lub świadczeniem pieniężnym przyznanym na zasadach określonych w ustawie z dnia 8 lutego 2023 r. o świadczeniu pieniężnym przysługującym członkom rodziny funkcjonariuszy lub żołnierzy zawodowych, których śmierć nastąpiła w związku ze służbą albo podjęciem poza służbą czynności ratowania życia lub zdrowia ludzkiego albo mienia – z 200 % do 300% kwoty najniższej renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy.
W ustawie przewidziano, iż prawo do dodatku dopełniającego, podobnie jak ma to miejsce w aktualnym stanie prawnym w odniesieniu do renty socjalnej, ulegnie zawieszeniu lub zmniejszeniu w razie osiągnięcia przychodu z tytułu działalności podlegającej obowiązkowi ubezpieczenia społecznego, na zasadach określonych w art. 104 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.
Dodatek dopełniający, podobnie jak renta socjalna, odsetki za opóźnienia w wypłacie renty socjalnej, zasiłek pogrzebowy oraz koszty ich obsługi, będzie finansowany ze środków Funduszu Solidarnościowego, o którym mowa w przepisach ustawy z dnia 23 października 2018 r. o Funduszu Solidarnościowym (Dz. U. z 2024 r. poz. 296, 863 i 1089).
Koszt obsługi wypłaty dodatku dopełniającego będzie wynosił 0,5% kwoty przeznaczonej na jego wypłatę.
W postępowaniu w sprawach o dodatek dopełniający, podobnie jak ma to miejsce w sprawach o renty socjalne, zastosowanie będą miały przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego, chyba iż ustawa będzie stanowiła inaczej.
W konsekwencji powyższych zmian wprowadzone zostały odpowiednie zmiany w: ustawie z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, ustawie z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, ustawie z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych, ustawie z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, ustawie z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów, ustawie z dnia 23 października 2018 r. o Funduszu Solidarnościowym oraz ustawie z dnia 26 maja 2023 r. o kolejnym dodatkowym rocznym świadczeniu pieniężnym dla emerytów i rencistów.
W przepisach przejściowych i dostosowujących zostało rozstrzygnięte, że
- przyznanie dodatku dopełniającego, osobie pobierającej rentę socjalną, która w dniu wejścia w życie ustawy ma orzeczoną niezdolność do samodzielnej egzystencji, będzie następowało z urzędu i nie będzie wymagało wydania decyzji (Zakład Ubezpieczeń Społecznych przekaże osobie informację o przyznaniu dodatku dopełniającego, a także udostępni tą informację na jej profilu informacyjnym utworzonym w systemie teleinformatycznym udostępnionym przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych);
- w przypadku gdy osoba pobierająca rentę socjalną nie ma w dniu wejścia w życie ustawy orzeczonej niezdolności do samodzielnej egzystencji, dodatek dopełniający będzie przysługiwał na jej wniosek, o ile osoba ta uzyska orzeczenie o niezdolności do samodzielnej egzystencji;
- pierwsza wypłata dodatku dopełniającego nastąpi w maju 2025 r. w terminach płatności rent socjalnych (z wyrównaniem od dnia 1 stycznia 2025 r.), a w przypadku osób pobierających rentę socjalną, które uzyskają orzeczenie o niezdolności do samodzielnej egzystencji po dniu wejścia ustawy w życie – wypłata dodatku dopełniającego nastąpi w terminie płatności renty socjalnej, nie wcześniej niż od maja 2025 r. z wyrównaniem od miesiąca złożenia wniosku;
- w przypadku wypłaty dodatku dopełniającego, z wyrównaniem osobie, której za okres wyrównania wypłacono świadczenie uzupełniające, o którym mowa w ustawie z dnia 31 lipca 2019 r. o świadczeniu uzupełniającym dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji (Dz. U. z 2024 r. poz. 256), dodatek dopełniający będzie wypłacany po potrąceniu kwoty wypłaconego świadczenia uzupełniającego.
Źródło: KPRP
