Ósemki – czyli tzw. zęby mądrości – mogą sprawiać wiele problemów zdrowotnych. Ze względu na ich umiejscowienie są trudne do leczenia, często też nie wyrzynają się prawidłowo – w takich sytuacjach konieczne jest chirurgiczne usunięcie ósemki. W Polsce zabieg ekstrakcji ósemek jest możliwy w przychodniach mających kontrakt z Narodowym Funduszem Zdrowia (NFZ), jednak pacjenci muszą liczyć się z czasem oczekiwania.
Ósemki (zęby mądrości, trzecie trzonowce) są pozostałością ewolucyjną – nasi przodkowie potrzebowali większej liczby zębów do żucia surowego pokarmu. Po opracowaniu metod termicznej obróbki żywności, gdy jedzenie stało się po prostu łatwiejsze, trzecie trzonowce były już zbędne i naturalnie zaczęły u ludzi zanikać.
Obecnie jednak zdarza się, iż u niektórych osób ósemki i tak się wyrzynają – ze względu na zmiany anatomiczne, które zaszły w budowie twarzoczaszki w wielu przypadkach brakuje jednak na nie miejsca w łukach zębowych. Mogą więc zatrzymać się kości, wyrznąć się częściowo lub nieprawidłowo, prowadząc do stłoczeń zębów sąsiednich. Ich umiejscowienie sprawia też, iż są trudne do dokładnego wyszczotkowania, co sprzyja gromadzeniu się płytki bakteryjnej i rozwoju próchnicy. Z tego samego powodu dentystom trudno jest je skutecznie leczyć. Z tego względu u wielu osób wskazane jest usunięcie ósemek.
Kłopotliwe ósemki. Kiedy trzeba usunąć ząb?
Ósemki mogą powodować liczne dolegliwości. Najczęściej występujące problemy to m.in. brak miejsca w łuku zębowym – niewłaściwe wyrzynanie się zęba mądrości może prowadzić do stłoczenia innych zębów. Ze względu na trudności w utrzymaniu odpowiedniej higieny jamy ustnej ósemki są bardziej narażone na rozwój próchnicy. Codzienne szczotkowanie i nitkowanie zębów mądrości często nie jest wystarczająco efektywne, a dentyści nierzadko mają problemy, by skutecznie wyleczyć zęby położone głęboko w łukach zębowych. Warto też pamiętać, iż częściowo wyrżnięte zęby mądrości i tzw. zatrzymane ósemki mogą powodować stany zapalne, torbiele i ropnie.
Wśród powodów, dla których ząb musi zostać usunięty, znajdują się więc:
• zatrzymanie zęba mądrości,
• częściowe wyrznięcie się zęba mądrości,
• nieprawidłowe wyrznięcie ósemki,
• próchnica, której nie da się skutecznie leczyć,
• stany zapalne w okolicy zęba,
• ryzyko uszkodzenia sąsiednich zębów lub stłoczenia zgryzu.
Chirurgiczne usuwanie ósemek – na czym polega?
Usunięcie ósemki to zwykle bardziej skomplikowany zabieg chirurgiczny niż standardowa ekstrakcja zęba. Zwykle wykonywany jest przez chirurga stomatologicznego – zwłaszcza gdy ząb jest zatrzymany w kości lub występują inne komplikacje.
Zabieg przeprowadzany jest oczywiście w znieczuleniu, dzięki czemu pacjent nie odczuwa bólu. Następne chirurg stomatolog wykonuje nacięcie tkanek dziąsła i przy użyciu specjalnych narzędzi usuwa ósemkę z zębodołu. Po usunięciu zęba rana jest dokładnie oczyszczana, dziąsło – zszywane, a pacjent otrzymuje zalecenia dotyczące dalszego postępowania.
Czy chirurgiczne usuwanie zęba jest refundowane przez NFZ?
Chirurgiczne usuwanie zębów – w tym ósemek – jest zabiegiem refundowanym przez Narodowy Fundusz Zdrowia. W rozporządzeniu ministra zdrowia w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu leczenia stomatologicznego określono, iż wśród refundowanych zabiegów z zakresu chirurgii stomatologicznej znajdują się:
• usunięcie zęba wielokorzeniowego,
• chirurgiczne usunięcie zęba (usunięcie zęba przez dłutowanie wewnątrzzębodołowe przy zastosowaniu wierteł i dźwigni),
• usunięcie zęba przez dłutowanie zewnątrzzębodołowe z wytworzeniem płata śluzówkowo-okostnowego,
• operacyjne usunięcie zęba zatrzymanego.
Uwaga! Zgodnie z zapisami rozporządzenia, zabiegi te może wykonywać:
• lekarz dentysta specjalista w dziedzinie chirurgii stomatologicznej/chirurgii szczękowo-twarzowej/ chirurgii szczękowej/periodontologii,
• lekarz dentysta posiadający specjalizację I stopnia w dziedzinie chirurgii stomatologicznej,
• lekarz dentysta w trakcie specjalizacji w dziedzinie chirurgii stomatologicznej/chirurgii szczękowo-twarzowej/periodontologii,
• lekarz specjalista w dziedzinie chirurgii szczękowo-twarzowej lub chirurgii szczękowej.
Warto zaznaczyć, iż nie wszystkie placówki stomatologiczne oferują chirurgiczne usuwanie ósemek w ramach świadczeń gwarantowanych przez NFZ, dlatego ważne jest wcześniejsze sprawdzenie, czy w danym gabinecie wykonywane jest takie świadczenie.
Chirurg stomatolog na NFZ – gdzie szukać informacji?
Najszybszym sposobem na uzyskanie informacji, gdzie można skorzystać z pomocy chirurga stomatologicznego w ramach NFZ i ile wynosi czas oczekiwania na wizytę, jest Informator o Terminach Leczenia, dostępny pod adresem https://terminyleczenia.nfz.gov.pl/ oraz https://pacjent.gov.pl/terminy-leczenia.
Korzystając z wyszukiwarki można sprawdzić, gdzie i kiedy najszybciej można skorzystać z zabiegu darmowego usuwania ósemek na NFZ, znaleźć dane kontaktowe do wybranego gabinetu i dowiedzieć się, ile osób oczekuje na leczenie w wybranej placówce. Co ważne, korzystając z tych wyszukiwarek ma się pewność, iż dane są aktualizowane na bieżąco – poradnie mają bowiem obowiązek co tydzień udzielać oddziałom wojewódzkim NFZ-u informacji o pierwszym wolnym terminie, a co miesiąc – przesyłać informacje o prowadzonych przez nie listach osób oczekujących na leczenie.
W wyszukiwarce znaleźć można nie tylko informacje o świadczeniach z zakresu chirurgii stomatologicznej, ale także zachowawczych, protetycznych, ortodontycznych itp.
Darmowe usuwanie ósemek przez chirurga stomatologicznego – terminy oczekiwania
Średni czas oczekiwania na zabiegi z zakresu chirurgii stomatologiczne refundowane przez NFZ zależy od wielu czynników, takich jak lokalizacja placówki, dostępność specjalistów oraz liczba pacjentów. W szukaniu miejsc, gdzie można najszybciej otrzymać pomoc, ponownie przydatne są wyszukiwarki NFZ-u, bo przy każdej placówce pojawia się informacja o dacie pierwszego wolnego terminu.
I tak np. w województwie mazowieckim, łódzkim czy śląskim są poradnie chirurgii stomatologicznej, gdzie można się umówić na konsultację w terminie 2-3 dni, ale są i takie, gdzie na wizytę trzeba poczekać kilka tygodni. Wszystko zależy od województwa, wielkości gabinetu, jego renomy itp.
Chirurg stomatologiczny i usuwanie ósemek – czy potrzebne jest skierowanie?
Wizyty u dentystów, w tym u specjalistów chirurgów stomatologicznych, nie wymagają skierowania, także w ramach świadczeń finansowanych w ramach kontraktu z NFZ. Inaczej wygląda kwestia wizyty u chirurga szczękowego (szczękowo-twarzowego) – w tym przypadku skierowanie jest konieczne, a może je wystawić każdy lekarz, w tym lekarz dentysta czy lekarz rodzinny.
Bezpłatne usuwanie ósemek to procedura dostępna w ramach świadczeń stomatologicznych finansowanych przez NFZ, ale trzeba liczyć się z tym, iż nie jest wykonywana w każdym gabinecie. W niektórych regionach może być także związana z dłuższym czasem oczekiwania. Bez względu na to, czy pacjent decyduje się na darmowy zabieg, czy płatne usuwanie ósemki w gabinecie prywatnym najważniejsza jest jednak dokładna diagnostyka i zaplanowanie leczenia, tak aby zmniejszyć ryzyko powikłań.
