Niezwykły przypadek z niemieckiej stacji badawczej Neumayer III na Antarktydzie dowodzi, jak duże znaczenie w sytuacjach kryzysowych mogą mieć telekonsultacja i telezabieg stomatologiczny. Gdy pracująca na stacji lekarka zmagała się z ostrym zapaleniem miazgi, dzięki odpowiedniemu przygotowaniu, pracy zespołowej oraz wsparciu wideo, wstępne leczenie przeprowadził… kucharz.
Neumayer-Station III to należąca do Niemiec całoroczna stacja antarktyczna położona w Antarktydzie Wschodniej. Przez wiele miesięcy jest całkowicie odcięta od świata, co powoduje, iż dostęp do opieki zdrowotnej jest ograniczony. W takich realiach niezwykle ważne jest wszechstronne przygotowanie personelu medycznego. Oprócz wykonywania swoich podstawowych obowiązków medycy muszą radzić sobie także w nagłych sytuacjach medycznych – co możliwe jest tylko dzięki starannemu przygotowaniu oraz dostępowi do nowoczesnych technologii.
Szkolenie stomatologiczne dla uczestników ekspedycji
Nagłe przypadki stomatologiczne w tak odległym miejscu stanowią poważne wyzwanie. Nieleczony ból, infekcje czy urazy mogą gwałtownie doprowadzić do groźnych powikłań. Ponieważ na stacji nie pracuje lekarz dentysta, ciężar diagnostyki i leczenia spoczywa na personelu medycznym.
Aby sprostać takim wyzwaniom, klinika Praxis Zahn Schiller w mieście Otterndorf opracowała specjalny program szkoleniowy dla członków ekspedycji. Lekarze wyjeżdżający na Antarktydę uczą się rozpoznawania ostrych problemów stomatologicznych, łagodzenia bólu, postępowania w infekcjach oraz wykonywania prostych procedur zabiegowych.
Ćwiczą na fantomach m.in. usunięcie zniszczonej zębiny oraz oczyszczenie ubytku, zakładanie wypełnień oraz opracowywanie ich brzegów. Asystują również przy zabiegach inwazyjnych, wykonują znieczulenia nasiękowe i przewodowe, nacinają ropnie, płuczą rany oraz usuwają kamień nazębny. Badacze, którzy planują wyjazd na Antarktydę, ćwiczą także bardziej zaawansowane procedury, takie jak leczenie endodontyczne i podawanie leków do komory zęba.
Ponieważ kucharz stacji pełni również funkcję ratownika pomocniczego, także on przeszedł szkolenie obejmujące podstawy postępowania w nagłych sytuacjach stomatologicznych: łagodzenie bólu, zabezpieczanie urazów i prawidłowe zaopatrzenie ran.
Ostre zapalenie miazgi zęba u lekarki stacji
W trakcie obecnej ekspedycji doszło do niespodziewanego zdarzenia: lekarka stacji Neumayer-Station III zaczęła odczuwać silny, samoistny ból zęba. Badanie kliniczne wskazało na ostre zapalenie miazgi zęba 16 (pulpitis acuta), co wymagało pilnego otwarcia komory i wdrożenia leczenia endodontycznego. Ewakuacja była niemożliwa ze względu na warunki pogodowe, dlatego konieczne było działanie na miejscu.
W tej sytuacji bezcenne okazało się wsparcie telezabiegowe. Zespół z Zahn Schiller zaproponował konsultację na odległość, pomagając zarówno w diagnostyce, jak i w postępowaniu zabiegowym. Po konsultacji zdecydowano o włączeniu antybiotykoterapii oraz o otwarciu komory zęba w celu odbarczenia tkanek i złagodzenia bólu.
Przygotowano szczegółowy film instruktażowy, w którym na usuniętym wcześniej zębie mądrości zaznaczono dokładny punkt trepanacji. W materiale zademonstrowano również prawidłowy montaż wiertła diamentowego w kątnicy oraz określono optymalną długość roboczą. Pokazano także, w jaki sposób prowadzić wiertło i jak bezpiecznie dotrzeć do komory zęba, jednocześnie unikając perforacji. Gotowe materiały przesłano kucharzowi dzień przed planowanym zabiegiem, aby mógł dokładnie zapoznać się z techniką. Otrzymała je również pacjentka, by lepiej zrozumieć i omówić przebieg procedury.
Trepanacja zęba wykonana przez kucharza
Zabieg przeprowadzono na żywo pod zdalnym nadzorem stomatologów z Niemiec. Po wykonaniu znieczulenia miejscowego kucharz otworzył komorę zęba, pracując zgodnie z instrukcjami przekazywanymi w czasie rzeczywistym. Trepanacja została przeprowadzona prawidłowo, a pacjentka natychmiast odczuła wyraźną ulgę. Ponieważ dalsze opracowanie kanałów nie było w tym momencie konieczne, do komory założono tampon z waty i wypełnienie tymczasowe z materiału Cavit.
Po zabiegu dolegliwości bólowe ustąpiły, a wypełnienie pozostało stabilne. Na wypadek ewentualnego nawrotu objawów przygotowano plan postępowania obejmujący usunięcie Cavitu, płukanie komory roztworem podchlorynu sodu (NaOCl) oraz założenie opatrunku leczniczego z pasty Ledermix.
Telemedycyna, przygotowanie i kooperacja – przepis na sukces
Przypadek ten pokazuje, iż dzięki odpowiedniemu przeszkoleniu personelu, wsparciu telemedycznemu oraz nowoczesnym narzędziom możliwe jest skuteczne udzielenie pomocy stomatologicznej choćby w ekstremalnych warunkach. Szkolenia w Otterndorfie zapewniły członkom ekspedycji niezbędne kompetencje i pewność działania.
Przykład z Neumayer-Station III podkreśla, jak istotny jest rozwój telezabiegów stomatologicznych, zwłaszcza w miejscach, gdzie dostęp do dentysty jest niemożliwy – takich jak stacje polarne, odizolowane bazy czy statki. Wymaga to odpowiedniego sprzętu, wykwalifikowanego personelu oraz wdrażania procedur telezabiegowych, aby zapewnić pacjentom w choćby najbardziej niedostępnych lokalizacjach możliwość otrzymania adekwatnej opieki stomatologicznej.
Źródło: https://zm-online.de/
