1 grudnia 2015 roku wykonano pierwsze w Polsce wszczepienia urządzenia LVAD HeartMate 3, otwierając tym samym nowy rozdział w leczeniu krańcowej niewydolności serca. Zabieg przeprowadził zespół kardiochirurgów w składzie: prof. Mariusz Kuśmierczyk, dr Piotr Kolsut i dr Paweł Litwiński

To wydarzenie stało się początkiem intensywnego rozwoju terapii mechanicznego wspomagania krążenia w Polsce.

Urządzenie wspomagające pracę lewej komory (LVAD) wszczepiane jest chirurgicznie u chorych z zaawansowaną niewydolnością serca, u których dominuje niewydolność lewej komory serca. Największe korzyści z LVAD odnoszą chorzy z nawracającymi zaostrzeniami choroby, wymagający intensywnego leczenia w szpitalu. Początkowo wszczepiane było pacjentom zakwalifikowanym do transplantacji serca. Dzięki urządzeniu chorzy mogli funkcjonować w warunkach domowych na poziomie zbliżonym do normalnego. Poza tym długi okres trwania choroby prowadzi do niewydolności wielu narządów wewnętrznych np. nerek, wątroby, co wynika z małego rzutu niewydolnego serca. Zastosowanie wspomagania lewokomorowego przywraca sprawność krążenia i chroni pacjenta przed wystąpieniem nieodwracalnych powikłań, które uniemożliwiłyby dalsze leczenie. Było traktowane jako pomost do transplantacji.

Od 2024 r. urządzenia te wszczepiane są również u pacjentów, u których transplantacja nie jest możliwa np. ze względu na przebytą lub w trakcie leczenia chorobę nowotworową czy z powodu np. starszego wieku (powyżej 70 lat).

Procedura wszczepienia obejmuje kwalifikację pacjenta do zabiegu, przygotowanie operacyjne, wszczepienie urządzenia, uruchomienie i optymalizacja parametrów urządzenia, edukację pacjenta oraz bliskich.

HeartMate 3 – krok milowy w leczeniu niewydolności serca

Obecnie jedynym urządzeniem długoterminowego wspomagania serca wszczepianym w Polsce jest od 10 lat pompa HeartMate 3 oparta na technologii lewitacji magnetycznej wirnika, co zrewolucjonizowało możliwości terapii LVAD, redukując powikłania zakrzepowe, poprawiając trwałość urządzenia i jakość życia pacjentów.

Ośrodki LVAD w Polsce

W ciągu dekady powstała rozbudowana sieć ośrodków implantujących pompy długoterminowego wspomagania serca zlokalizowana w siedmiu ośrodkach transplantacyjnych takich jak:

• Uniwersyteckie Centrum Kliniczne WUM (Warszawa)
• Narodowy Instytut Kardiologii w Aninie (Warszawa)
• Śląskie Centrum Chorób Serca w Zabrzu
• Szpital im. Jana Pawła II w Krakowie
• Uniwersyteckie Centrum Kliniczne w Gdańsku
• Szpital Kliniczny w Poznaniu
• Uniwersytecki Szpital Kliniczny we Wrocławiu

Sieć ta umożliwia znacznie szerszy niż dekadę temu dostęp do terapii LVAD i zapewnia pacjentom opiekę zgodną z międzynarodowymi standardami. Ośrodki nie tylko wszczepiają urządzenia, ale prowadzą również ścisłe monitorowanie stanu pacjenta choćby po zakończeniu hospitalizacji. Jest to możliwe dzięki stworzeniu systemu opieki przez koordynatorów mechanicznego wspomagania, którzy na co dzień utrzymują kontakt z pacjentami, kontrolują ich poczucie, prowadzone wspomaganie, kontrolują bezpieczeństwo i skuteczność leczenia przeciwkrzepliwego.

Do zadań VAD koordynatorów, którzy są kluczowym elementem programu LVAD, należy:

• udział w kwalifikacji pacjentów do programu
• edukacja w zakresie działania urządzenia chorego i rodziny
• monitorowanie pracy urządzenia i parametrów klinicznych
• współpraca między oddziałami i ośrodkami
• prowadzenie opieki długoterminowej

Dziesięć lat doświadczeń

Obchodzone właśnie dziesięciolecie podkreśla ogrom pracy włożonej w rozwój terapii mechanicznego wspomagania krążenia w Polsce. Dzięki technologii HeartMate 3, rozbudowie sieci ośrodków oraz zaangażowaniu zespołów polscy pacjenci otrzymali dostęp do terapii ratujących życie na najwyższym światowym poziomie.